Οι κυβερνήσεις μπορεί να διατάξουν το σταδιακό άνοιγμα των οικονομιών. Όμως, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα, ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά κάθε πράξης τους και κάνοντας τις επιλογές τους.
Αξίζει η ικανοποίηση που θα πάρει κάποιος, πηγαίνοντας σε κάποια καφετέρια ή εστιατόριο, τον κίνδυνο να μολυνθεί ενδεχομένως από ανθρώπους που δεν γνωρίζει; Αρκετοί ίσως πάνε, όμως άλλοι ίσως το αποφύγουν όσο ο «αόρατος εχθρός» που λέγεται κορωνοϊός παραμονεύει και δεν υπάρχει εμβόλιο.
Το σκηνικό παραπέμπει σε κάποιου είδους ανάκαμψη της οικονομίας, αλλά δεν πρόκειται να πάμε πίσω εκεί που ήμασταν. Η ανάκαμψη τύπου V δεν φαίνεται να είναι το πιο πιθανό σενάριο για την οικονομία που γνωρίζουμε, όσο η κοινωνική αποστασιοποίηση και οι μάσκες με τα γάντια και το απολυμαντικό υγρό είναι ο κανόνας. Τα μαθηματικά δεν είναι επίσης υπέρ της.
Αν το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) υποχωρούσε στα 50 δισ. ευρώ από τα 100 δισ. , η πτώση θα ήταν της τάξης του 50% σε μια χρονιά. Αν το ΑΕΠ ανέβαινε 50% την επόμενη χρονιά, το προϊόν θα πήγαινε στα 75 δισ. ευρώ. Κοινώς, για να επιστρέψει το ΑΕΠ εκεί που ήταν μετά από μια μεγάλη πτώση π.χ. 50%, η άνοδος θα πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερη και ίση με 100% στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Αν η ύφεση είναι 9% το 2020, η ανάκαμψη θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη το 2021, για να βρεθεί η οικονομία στα επίπεδα του 2019. Προφανώς, κάτι τέτοιο συγκεντρώνει πολύ λίγες πιθανότητες και γι’ αυτό ισχυρισθήκαμε στην εισαγωγή πως η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει εκεί που την αφήσαμε πέρυσι το 2022, στην καλύτερη των περιπτώσεων.
Η ανεργία θα είναι μάλλον το μεγαλύτερο πρόβλημα σ’ αυτή την πορεία. Το ΙΟΒΕ εκτίμησε με βάση τους καταλόγους της ΕΡΓΑΝΗΣ πως 365 χιλ. άτομα θα βρεθούν χωρίς δουλειά το διάστημα Μαρτίου-Ιουλίου στον τουρισμό και λοιπούς κλάδους. Αν σ’ αυτούς προστεθούν οι αναλογούντες αυτοαπασχολούμενοι, το σύνολο των πληττόμενων θα ανέλθει σε 580 χιλ. άτομα μέσα σε 5 μήνες.
Το κοινοτικό πρόγραμμα SURE θ στηρίξει την απασχόληση. Όμως, δεν μπορεί να στηρίξει κι όλους εκείνους που δουλεύουν στην παραοικονομία -και δεν είναι λίγοι. Ανάμεσά τους, άνθρωποι που κάνουν δύο ή τρεις δουλειές για να τα βγάλουν πέρα ή άλλοι που δουλεύουν ανασφάλιστοι.
Πόσοι από εκείνους/εκείνες που πήγαιναν σε σπίτια ή/και γραφεία για να καθαρίσουν και δεν δηλώνονται τους ζητήθηκε είτε να μειώσουν τις ώρες είτε να διακόψουν; Πόσοι από εκείνους που έδιναν ιδιαίτερα μαθήματα τα διέκοψαν ή τα περιόρισαν ή τα κάνουν online; Όλοι αυτοί δεν καταγράφονται και οι περισσότεροι είναι μεροδούλι, μεροφάι.
Την Παρασκευή που μας πέρασε, ο αναγνώστης με το υποκοριστικό Pelegrino αναφέρθηκε επίσης σε περιπτώσεις που δεν μπορούν να επωφεληθούν της έκπτωσης 40% στο ενοίκιο.
«1. Οσοι αμείβονται με εργόσημο κι έχουν σταματήσει να δουλεύουν αυτό το διάστημα.
2. Οσοι είναι σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας σε μη πληττόμενους κλάδους, π.χ. αυτοκίνητα, όπου όμως οι εργοδότες προτίμησαν να σταματήσουν τη λειτουργία.
Και οι δύο κατηγορίες δεν θεωρούνται υποχρεωτικώς άνεργοι, οπότε δεν δικαιούνται της έκπτωσης. Είναι σοβαρό θέμα, θίγει πολλούς φτωχούς μεροκαματιάρηδε,,» κατέληξε.
Πράγματι, έτσι είναι.
Από την άλλη πλευρά, τα κρατικά έσοδα είναι περιορισμένα και μερικοί ίσως ισχυρισθούν ότι πληρώνονταν κάτω από το τραπέζι τόσο καιρό. Τα επιχειρήματα έχουν βάση. Όμως, ούτε αυτοί ούτε κανείς άλλος θέλει να δει την αναβίωση των «Αθλίων» του Βίκτωρος Ουγκώ.