Η ενεργειακή κρίση στην ΕΕ είναι γεγονός αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι χώρες-μέλη επηρεάζονται το ίδιο. Ο μεγάλος άγνωστος Χ για όλες τις χώρες είναι ο επόμενος χειμώνας. Θα είναι μέτριος, κρύος ή «ζεστός»; Σε σημαντικό βαθμό την απάντηση θα γνωρίζουμε σε λίγες εβδομάδες.
Χονδρικά από τα λίγα που ξέρουμε. Αν οι αεροχείμαρροι (jet streams) από την Δύση στην Ανατολή που έρχονται από τον Ατλαντικό Ωκεανό είναι δυνατοί, ίσως ο επόμενος Χειμώνας στην ΕΕ να είναι καλύτερος από τους δυο προηγούμενους καθώς θα εμποδίζει τις αρκτικές αέριες μάζες να κατέλθουν. Αν όχι, ο χειμώνας του 2022-2023 θα είναι δύσκολος και η ζήτηση για ενέργεια γενικότερα και φυσικό αέριο θα είναι ισχυρή.
Πού πραγματικά βρισκόμαστε; Στις 31 Ιουλίου, η αποθήκευση φυσικού αερίου ανερχόταν στο 69,3% κατά μέσο όρο στην ΕΕ όσο περίπου ήταν στη Γερμανία σύμφωνα με την επίσημη πληροφόρηση. Το νούμερο είναι ικανοποιητικό για την εποχή αλλά θα πρέπει να λάβουμε επίσης υπόψη την ανισοκατανομή μεταξύ των χωρών-μελών. Πόσο σημαντικό είναι αυτό φάνηκε κατά την περίοδο της πανδημίας όταν κάποιες χώρες έδωσαν προτεραιότητα στους πολίτες τους κατά την διανομή των εμβολίων. Δεν αποκλείεται παρόμοια φαινόμενα να επανεμφανισθούν τον χειμώνα με την κοινοτική αλληλεγγύη να πηγαίνει περίπατο.
Πάντως, Γερμανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η αποθήκευση αερίου στη Γερμανία θα φθάσει το 90% την 1η Νοεμβρίου ακόμη κι αν οι Ρώσοι εμμείνουν στη μείωση της ροής φυσικού αερίου στο 20% της μέγιστης χωρητικότητας του αγωγού Nord Stream 1. Ο στόχος της Γερμανίας είναι να ανέλθει η αποθήκευση στο 95% της συνολικής χωρητικότητας της μέσα στον Νοέμβριο. Ακόμη, η απεξάρτηση της ΕΕ από την Ρωσία προχωρά κανονικά με τα προγράμματα εξοικονόμησης. Η ΕΕ έχει καταφέρει να μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 40 δισ. κυβικά μεταξύ 2021 και 2022.
Με αρκετά υψηλά ποσοστά αποθήκευσης, την επανεργοποίηση πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και εργοστασίων άνθρακα και τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας σε εξέλιξη, η κατάσταση μοιάζει λιγότερο προβληματική απ’ όσο παρουσιάζεται. Πράγματι, αλλά υπάρχουν κι άλλοι αστερίσκοι. Η ΕΕ σταματά τον Αύγουστο τις εισαγωγές άνθρακα από την Ρωσία και χώρες όπως η Γερμανία και η Πολωνία που το αγόραζαν σε μεγάλες ποσότητες θα το αισθανθούν.
Όσον αφορά την Ελλάδα, το ζητούμενο είναι να περιορισθεί η κατανάλωση φυσικού αερίου πάνω από την συμβατική υποχρέωση του 15% έναντι της ΕΕ με ταυτόχρονη αλλαγή του ενεργειακού μίγματος. Το τελευταίο περιλαμβάνει την εισαγωγή νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο σύστημα αλλά και του λιγνίτη ως καύσιμο. Η κυβέρνηση έχει ζητήσει από την ΔΕΗ να διπλασιάσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5 τεραβατώρες. Όμως, θεωρείται πρόκληση λόγω έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού και εδάφους με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιγνίτη.
Εν κατακλείδι, είναι λογικό να υπάρχει ανησυχία για τους αστάθμητους παράγοντες που θα μπορούσαν να ανατρέψουν τα δεδομένα στην εξίσωση της ενέργειας στην ΕΕ και στην Ελλάδα. Όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας για την επιβολή δελτίου στην ενέργεια τους επόμενους μήνες στη χώρα μας. Ούτε στη πιο σκληρά χτυπημένη (Γερμανία).