Μερικοί, ακόμη και στην Ελλάδα, δεν ασχολούνται αποκλειστικά με το αποτέλεσμα των εκλογών του Μαΐου και τις διεργασίες ενόψει των επόμενων του Ιουνίου. Μας το υπενθύμισε φίλος, ο οποίος μετά από ένα σύντομο σχόλιο για τις εκλογές έσπευσε να μας προειδοποιήσει ότι έρχεται παγκόσμια οικονομική κρίση εντός εξαμήνου και αποδολαριοποίηση.
Ήταν λίγο ειρωνικό, γιατί ακριβώς ένα χρόνο πριν, όλοι μιλούσαν για τη μετεωρική άνοδο του δολαρίου. Μάλιστα, μερικοί αναλυτές δεν απέκλειαν οι μεγαλύτερες δυτικές οικονομίες να συμφωνήσουν στη χειραγώγησή του μέχρι να πέσει κατά τα πρότυπα της περίφημης συμφωνίας Plaza Accord του 1985 στο ξενοδοχείο Plaza της Ν. Υόρκης. Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν συνέβη, γιατί το αμερικανικό νόμισμα κατρακύλησε τους τελευταίους μήνες του 2022. Ρίχνοντας μια ματιά στον δείκτη του δολαρίου (US Dollar Index) που μετρά την ισχύ του έναντι 6 κύριων νομισμάτων, διαπιστώσαμε ότι βρίσκεται στα ίδια περίπου επίπεδα με εκείνα στην αρχή της χρονιάς.
Όμως, οι ανησυχίες για ενδεχόμενη στάση πληρωμών των ΗΠΑ, αν δεν υπάρξει συμφωνία για το όριο του χρέους, έχουν αναζωπυρώσει τη συζήτηση για το τέλος του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Η συζήτηση έλαβε διαστάσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την επιβολή των δυτικών κυρώσεων. Και αυτό γιατί χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία κ.λπ. ξεκίνησαν να κοιτάζουν για εναλλακτικές στο δολάριο για τις εμπορικές συναλλαγές τους. Όμως, η επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα έβαλε πάγο χθες από συνέδριο στην Ντόχα στην ιδέα της αποδολαριοποίησης, λέγοντας ότι το ΔΝΤ δεν προβλέπει γρήγορη μετακίνηση μακριά από τα δολαριακά αποθεματικά. Όπως ανέφερε, «… ο λόγος που το δολάριο είναι αποθεματικό νόμισμα είναι η ισχύς της αμερικανικής οικονομίας και το βάθος των κεφαλαιαγορών της».
Πράγματι, το δολάριο χρησιμοποιείται σε πάνω από το 40% των διεθνών πληρωμών, το ευρώ στο 37% του συνόλου και η βρετανική στερλίνα στο 6%, σύμφωνα με στοιχεία από το SWIFT. Είναι αλήθεια ότι το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθεματικά έχει πέσει στο 58% και χαμηλότερα από 65% το 2009. Από την άλλη πλευρά, το μερίδιο του ευρώ που κάποτε θεωρείτο εναλλακτική απειλή για το δολάριο έχει επίσης υποχωρήσει στο 20% από 28% την ίδια περίοδο. Εν τω μεταξύ, το μερίδιο του κινεζικού γουάν έχει διπλασιασθεί μεν, αλλά είναι χαμηλό κοντά στο 3%.
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολο να δει κάποιος για τώρα πώς το δολάριο θα χάσει την κυρίαρχη θέση του. Ακόμη κι αν το σχίσμα της Δύσης με τη Ρωσία γίνει μόνιμο και ο κόσμος γίνει πολυκεντρικός.