Όταν ανακοινώθηκε το Πρόγραμμα Ανάκαμψης, μερικοί, όπως η στήλη, ήταν σκεπτικοί για την επίπτωση που θα είχε στην ελληνική οικονομία μεσοπρόθεσμα. Κι αυτό λόγω της αρνητικής εμπειρίας που υπήρχε από την υλοποίηση των πρότζεκτς που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ. Αντίθετα, η κυβέρνηση ήταν πιο αισιόδοξη και μιλούσε για ευκαιρία που θα μπορούσε να αλλάξει την δομή της ελληνικής οικονομίας.
Ο δικός μας σκεπτικισμός πήγαζε από την εμπειρία με το ΕΣΠΑ με τις αγκυλώσεις, τις καθυστερήσεις, την περιορισμένη εκτελεστική ικανότητα της δημόσιας διοίκησης κ.τλ. Ως γνωστόν, δεκάδες δισ. ευρώ έχουν εισρεύσει στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1980. Αν σημαντικό μέρος από αυτά «δεν χάνονταν στο δρόμο» θα είχαν μεταμορφώσει την χώρα προς το καλύτερο με δεδομένο το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα που θα είχαν στην οικονομία.
Όμως, αυτό δεν συνέβη. Αρκετοί ενδιάμεσοι, π.χ. συμβουλευτικές εταιρείες, πολιτικοί, διοικητικοί υπάλληλοι κ.τλ., φέρονται να πλούτισαν, αλλά η χώρα δεν επωφελήθηκε όσο θα έπρεπε. «Αν το 70% των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθυνθεί πραγματικά σε επενδύσεις θα είναι επιτυχία,» είχε αναφέρει τότε άτομο με επιτελική θέση σε προγράμματα ΕΣΠΑ στο παρελθόν.
Ως γνωστόν, το 2024 είναι κρίσιμη χρονιά για την διάθεση των επιδοτούμενων έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης καθώς το 2026 είναι η καταληκτική χρονιά. Φυσικά, οι Νότιοι της ευρωζώνης προσπαθούν να κερδίσουν παράταση -παλιά μου τέχνη κόσκινο- γιατί βλέπουν ότι θα χάσουν λεφτά ενώ οι Βόρειοι αντιδρούν, σύμφωνα με δημοσιεύματα στο διεθνή Τύπο.
Ειδικά για την Ελλάδα, το γεγονός ότι οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου είχαν μεν θετική συνεισφορά στο ΑΕΠ το 4ο τρίμηνο του 2023 αλλά ήταν χαμηλότερες του αναμενομένου χτύπησε καμπανάκι. Κι αυτό γιατί η υστέρηση αποδόθηκε εν μέρει στην υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η ανωτέρω εξέλιξη δεν εκπλήσσει τους σκεπτικιστές. «Δεν αρκεί να βάζεις την Accenture και την McKinsey να σου ετοιμάζουν παρουσιάσεις και να σου κάνουν προβλέψεις», ανέφερε έμπειρο στέλεχος της αγοράς.
Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι στις παθογένειες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης ήλθαν να προστεθούν τα λάθη στις μακροοικονομικές εκτιμήσεις. «Στα μακροοικονομικά έπεσαν έξω λόγω πληθωρισμού. Οι τιμές στα υλικά και οι μισθοί ανέβηκαν πολύ περισσότερο απ’ ότι υπολογίζονταν αρχικά σε διάφορα έργα», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Επίσης, οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ που θέλει πολλά λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης να επενδυθούν στην ψηφιοποίηση και την πράσινη μετάβαση ωθεί προς τα πάνω τις τιμές των υπηρεσιών και προϊόντων σ’ αυτούς του κλάδους.
Αρκετοί στην αγορά αναγνωρίζουν καλές προθέσεις και τονίζουν ότι κυβερνητικά στελέχη καταβάλλουν προσπάθεια για να εκταμιευθούν τα κονδύλια για διάφορα πρότζεκτς του Ταμείου Ανάκαμψης.
Όμως, οι εκτιμήσεις τους δεν είναι ευοίωνες. «Η επίπτωση στο ΑΕΠ θα είναι μικρότερη της αναμενομένης γιατί στο Ταμείο Ανάκαμψης έχουν ενταχθεί επενδύσεις που θα έπρεπε να γίνουν έτσι κι αλλιώς. Απλά, διευρύνθηκαν τα περιθώρια κέρδους των ανωτέρω επιχειρήσεων», πρόσθεσε.
Υπό αυτές τις συνθήκες, καλοδεχούμενο, μεν, το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά δεν είναι πανάκεια.