O δείκτης του δολαρίου υποχώρησε σχεδόν 11% το πρώτο εξάμηνο του 2025. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση από το πρώτο εξάμηνο του 1973, όταν πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Ρίτσαρντ Νίξον. Τότε, είχε υποχωρήσει 14%.
Είναι προφανώς μια εξέλιξη που καλωσορίζει η σημερινή αμερικανική κυβέρνηση. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι την ελέγχει.
Από το 1971 που κατέρρευσε ο κανόνας του χρυσού μέχρι σήμερα βασιζόμαστε σ' ένα σύστημα παραστατικού χρήματος (fiat) του οποίου την αξία εγγυώνται οι κυβερνήσεις και δεν είναι συνδεδεμένη με κάποιο εμπόρευμα όπως ο χρυσός.
Σ' ένα τέτοιο σύστημα, η σχέση του χρήματος με το χρέος παίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του.
Ως γνωστόν, μετά τη Μεγάλη Ύφεση του 2008 και τη σχετικά πρόσφατη πανδημία, το χρέος έφτασε σε νέα ιστορικά υψηλά, τροφοδοτώντας την αύξηση των τιμών στις κινητές αξίες, π.χ. μετοχές, και στα ακίνητα. Όλο αυτό το χρέος έγινε χρηματοοικονομικά προϊόντα και αντικείμενο αγοραπωλησιών.
Για τους επικριτές του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος των παραστατικών (fiat) νομισμάτων, όλο αυτό μοιάζει με καζίνο όπου χρεοκοπημένοι παίκτες συνεχίζουν να ρίχνουν τα ζάρια. Το χρέος είναι το πραγματικό νόμισμα, όπως υποστηρίζουν.
Στο τέλος του 2024, το παγκόσμιο χρέος ανερχόταν σε 250 τρισ. δολάρια ή 237% του παγκόσμιου ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Το παγκόσμιο ιδιωτικό χρέος ξεπερνούσε τα 150 τρισ. και το δημόσιο χρέος ήταν 98 τρισ. δολάρια περίπου.
Σύμφωνα με το IIF, το παγκόσμιο χρέος ήταν ακόμη μεγαλύτερο και ίσο με 315 τρισ. δολάρια. Με το παγκόσμιο ΑΕΠ στα 110 τρισ. δολάρια περίπου, το παγκόσμιο χρέος είναι κοντά στις τρεις φορές μεγαλύτερο.
Αν λάβουμε υπόψη ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός στη Γη ήταν κάπου 8,1 δισ. άτομα στο τέλος του 2024, τότε αναλογούν κάπου 40 χιλ. ευρώ σε χρέος στον καθένα μας.
Ως γνωστόν, νέο χρήμα δημιουργείται κάθε φορά που οι τράπεζες δίνουν ένα καινούργιο δάνειο. Το τελευταίο είναι χρέος. Επιπλέον, το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα κρατικά χρεόγραφα. Τα κρατικά χρεόγραφα είναι μέρος του χρέους και αντικείμενο διαπραγμάτευσης στις αγορές ενώ πολλές χώρες διακρατούν αμερικανικά, κυρίως, ομόλογα στα αποθεματικά τους.
Θεωρητικά, το νόμισμα είναι μέσο συναλλαγών. Όμως, οι εξελίξεις, π.χ. τεχνολογικές και άλλες, έχουν καταστήσει ασαφή τη διάκριση μεταξύ νομίσματος και χρέους στη σύγχρονη χρηματοοικονομική. Υπό αυτή την έννοια, το χρέος ίσως είναι το αληθινό νόμισμα.