Κυβερνητικές διαρροές επικαλούνται το υψηλό κόστος της τιμαριθμοποίησης την οποία τοποθετούν κοντά στο 1 δισ. ευρώ και την έλλειψη δημοσιονομικής ευελιξίας που δημιουργεί η υιοθέτησή της.
Ως γνωστόν, η φορολογική κλίμακα είναι προοδευτική. Επομένως, οι αυξήσεις των ονομαστικών αποδοχών, είτε καλύπτουν εξ’ ολοκλήρου την απώλεια αγοραστικής δύναμης λόγω πληθωρισμού, είτε όχι, μπορεί να αυξήσουν τον φόρο λόγω ώθησης σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια.
Η στήλη έχει επιχειρηματολογήσει επανειλημμένα από το 2022-2023 υπέρ της αυτόματης προσαρμογής των φορολογικών συντελεστών και φοροαπαλλαγών και δεν πρόκειται να αλλάξει θέση σήμερα.
Το ΥΠΕΘΟ επιλέγει να μοιράσει το ίδιο ποσό και ακόμη μεγαλύτερο σε στοχευμένες αλλαγές της φορολογικής κλίμακας υπέρ της μεσαίας τάξης και των οικογενειών με παιδιά, όπως λένε. Φυσικά, τα όποια οφέλη-ακόμη κι αν είναι αξιοσημείωτα-θα είναι εφάπαξ.
Και αμφιβάλλουμε (για να είμαστε ευγενικοί), αν οι όποιες ελαφρύνσεις είναι αρκετά μεγάλες για να εξαλείψουν την φορολογική επιβάρυνση της μεσαίας τάξης λόγω του υψηλού πληθωρισμού τα προηγούμενα χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατη μελέτη της Eurobank υπολογίζει την φορολογική επιβάρυνση (ως ποσοστό των φορολογούμενων εισοδημάτων) σε 11,1% το 2023 από 9,9% το 2021. «Η μη τιμαριθμοποίηση εξηγεί το 37% αυτής της αύξησης,» αναφέρει.
Οι μισθωτοί και συνταξιούχοι ήταν οι μεγάλοι χαμένοι από την μη τιμαριθμοποίηση. Η τελευταία εξηγεί το 47% της αύξησης του φόρου για μισθούς και συντάξεις αλλά μόλις το 16% για τους ελεύθερους επαγγελματίες σύμφωνα με την ίδια μελέτη.
Αναμφίβολα, η τιμαριθμοποίηση δεν είναι πανάκεια. Εμπεριέχει κάποια μειονεκτήματα όπως η απώλεια εσόδων καθώς δεν αυξάνονται αυτόματα λόγω πληθωρισμού, περιορίζοντας τους βαθμούς ελευθερίας του οικονομικού επιτελείου. Επιπλέον, κάνει δυσκολότερη την πρόβλεψη των φορολογικών εσόδων σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Όμως, θεωρούμε ότι τα πλεονεκτήματα είναι μεγαλύτερα. Η προστασία από τον πληθωριστικό φόρο ευνοεί την αύξηση της αγοραστικής δύναμης και είναι πιο δίκαιο σύστημα. Ειδικά για τα μεσαία εισοδήματα που επιβαρύνονται δυσανάλογα.
Επίσης, η τιμαριθμοποίηση διευκολύνει τον προγραμματισμό φυσικών και νομικών προσώπων για την πληρωμή φόρων και δεν χρειάζεται να προσαρμόζει συχνά η κυβέρνηση την φορολογική κλίμακα εκτός των άλλων.
Είναι κατανοητό ότι υπάρχει ένας δημοσιονομικός κορσές που θα πρέπει να φορά η χώρα και υπάρχουν κίνδυνοι από την μεταβολή των οικονομικών συνθηκών λόγω εξωγενών ή μη σοκ που έχουν επίπτωση στα φορολογικά έσοδα.
Γι’ αυτό τον λόγο θα μπορούσε η κυβέρνηση να προχωρήσει σε μερική εφαρμογή της τιμαριθμοποίησης με στόχο την πλήρη εφαρμογή σε λίγα χρόνια. Προχωρώντας σταδιακά, θα μπορούσε να ικανοποιήσει τόσο την ανάγκη για δημοσιονομική σταθερότητα και ευελιξία όσο και την δικαιοσύνη.
Ποτέ δεν είναι αργά. Πράγματι, η τιμαριθμοποίηση δεν «πουλάει» τόσο πολύ πολιτικά όσο μια γενναία εφάπαξ μείωση των φορολογικών συντελεστών. Αυτό όμως δεν κάνει την τελευταία σωστή οικονομική πολιτική.