Χθες, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Δένδιας αποκάλυψε κάποια νούμερα που δίνουν μια γεύση της σπατάλης που υπάρχει διαχρονικά.
Σύμφωνα με τον κ. Δένδια, στο Στρατό Ξηράς αντιστοιχούν 1.878 συνταγματάρχες για 539 οργανικές θέσεις. Ο ίδιος δεν έδωσε άλλα παραδείγματα, αλλά φανταζόμαστε ότι η αναλογία βαθμοφόρων προς οργανικές θέσεις δεν θα διαφέρει πολύ. Απλά, δήλωσε ότι σε βάθος 17-18 ετών στις Ένοπλες Δυνάμεις θα υπηρετούν 1.800 συνταγματάρχες, 3.650 αντισυνταγματάρχες, 3.500 ταγματάρχες, 3.320 υπολοχαγοί κ.τλ.
Προφανώς, δεν προσθέτει τίποτα στο αξιόμαχο ενός στρατεύματος να χρειάζεται 100 βαθμοφόρους και να απασχολεί 400. Απλά, επιβαρύνεις τους φορολογούμενους.
Πριν από αρκετό καιρό, ο κ. Δένδιας είχε επίσης δηλώσει ότι ο Ελληνικός Στρατός έχει περισσότερους ταξίαρχους από τον αμερικανικό. Είχε επίσης αποκαλύψει ότι εκατοντάδες συνταξιούχοι αξιωματικοί είχαν επαναπροσληφθεί και προς τιμήν του σταμάτησε αυτή την πατέντα.
Όμως, ο ίδιος φέρεται να είπε ότι είναι εναντίον του επαγγελματικού στρατού, τον οποίο αποκάλεσε μισθοφορικό σύμφωνα με το ρεπορτάζ, φέροντας στο νου ένα παλαιό διάλογο του αρχηγού των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων Στρατηγού Westermoland με τον νομπελίστα καθηγητή Οικονομικών Milton Friedman. Ο τελευταίος ήταν μέλος της Επιτροπής Gates την οποία είχε συστήσει ο πρόεδρος Nixon για να εξετάσει αν θα πρέπει ο αμερικανικός στρατός να αποτελείται μόνο από επαγγελματίες.
Σε κάποιο σημείο ο Στρατηγός Westermoland δήλωσε ότι δεν θα ήθελε να διοικεί ένα στρατό μισθοφόρων. Ο Friedman τον διέκοψε και τον ρώτησε αν θα ήθελε να διοικεί ένα στρατό σκλάβων. Ο στρατηγός του ανταπάντησε ότι δεν του αρέσει να αποκαλούν τους πατριώτες φαντάρους του σκλάβους.
Τότε, ο Friedman γύρισε και του είπε: «Στρατηγέ δεν μου αρέσει να ακούω να αποκαλούν τους πατριώτες εθελοντές μισθοφόρους. Αν είναι μισθοφόροι, τότε εγώ, κύριε, είμαι μισθοφόρος καθηγητής και εσείς, κύριε, είστε μισθοφόρος στρατηγός. Μας εξυπηρετεί ένας μισθοφόρος γιατρός, χρησιμοποιούμε έναν μισθοφόρο δικηγόρο και παίρνουμε το κρέας μας από έναν μισθοφόρο χασάπη.»
Για τον Friedman, το θέμα ήταν ιδεολογικό. Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία ήταν ανήθικη, κοστοβόρα, επιβάρυνε κυρίως την μεσαία τάξη και παραβίαζε την ατομική και οικονομική ελευθερία.
Όμως, το 2025, δεν χρειάζεται να ασπάζεται κάποιος τις απόψεις του Milton Friedman για να είναι υπέρ του εθελοντικού, επαγγελματικού στρατού. Υπάρχουν άλλοι σοβαροί λόγοι που συνδέονται με την τεχνολογία.
Ως γνωστόν, η πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) είναι εκθετική και όλα δείχνουν ότι η υπερευφηϊα είναι θέμα ολίγων ετών. Αυτό έχει ήδη επίπτωση σε πολλούς τομείς και φυσικά στις στρατιωτικές εφαρμογές.
Οι χρήστες των συστημάτων που βασίζονται στην ΑΙ δεν μπορεί να είναι φαντάροι, οι οποίοι πάνε να κάνουν μια θητεία 9-12 μηνών και μετά αντικαθίστανται από άλλους. Χρειάζονται άνθρωποι οι οποίοι θα έχουν τεχνικές γνώσεις, θα εκπαιδεύονται συνεχώς και θα χρησιμοποιούν διαρκώς τις αυτόνομες πλατφόρμες.
Οι επαγγελματίες είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για να διαχειριστούν αυτά τα συστήματα. Μπορούν να χειριστούν π.χ. πολλά drones μαζί και να έχουν περισσότερες δυνατότητες απ’ ότι μια ομάδα φαντάρων με ένα επικεφαλής αξιωματικό που έχουν αυτόματα όπλα.
Ένας επαγγελματικός, εθελοντικός στρατός μπορεί να αναπτυχθεί ταχύτερα σε μια περιοχή και να συνεργασθεί καλύτερα με άλλες δυνάμεις.
Φυσικά, υπάρχουν κάποια μειονεκτήματα σε περίπτωση σταδιακής έστω μετατροπής του Ελληνικού στρατού σε επαγγελματικό. Λογικά, το οικονομικό κόστος θα είναι μεγαλύτερο. Οι φαντάροι υποχρεωτικής θητείας κοστίζουν λιγότερο. Όμως, η σπατάλη που φαίνεται πως υπάρχει στις Ένοπλες Δυνάμεις θα μπορούσε να το αντισταθμίσει.
Επίσης, σε περίπτωση στρατιωτικής ανάγκης, ο αριθμός εκείνων που μπορεί να κινητοποιηθούν άμεσα θα είναι μεγαλύτερος με το σημερινό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά η δημιουργία ενός μεγάλου σώματος εφέδρων, όπως αυτό που ευαγγελίζεται ο κ. Δένδιας, θα μπορούσε να καλύψει αυτή την ανάγκη.
Κοντολογίς, οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτάσσουν την δημιουργία ενός μικρότερου αλλά πιο έξυπνου επαγγελματικού, εθελοντικού στρατού. Η Ελλάδα δεν μπορεί να το αγνοήσει γιατί θα το βρει μπροστά της.