Το κλιμάκιο έβγαλε πόρισμα στο οποίο καταγράφονταν τα γεγονότα και οι εμπλεκόμενοι και καταλόγιζε ευθύνες για διασπάθιση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Μετά από χρόνια, ρωτήσαμε τον πρώην επικεφαλής που κατήγγειλε το σκάνδαλο τι απέγινε. Η απάντηση ήταν απογοητευτική. «Τίποτα. Εγώ βρέθηκα μπλεγμένος γιατί τα λαμόγια στράφηκαν εναντίον μου». Γιατί ο OLAF δεν έκανε κάτι; επιμείναμε. «Ο OLAF δεν μπορεί να κάνει κάτι. Απλά, μεταβιβάζει το πόρισμα στις αρμόδιες εθνικές αρχές, π.χ. εφορία, δικαιοσύνη, κι εκεί κολλάνε όλα στην Ελλάδα».
Η δεύτερη φορά ήταν το φθινόπωρο του 2019, αν θυμόμαστε καλά. Τότε, άτομα του OLAF επισκέφθηκαν επειγόντως την Αθήνα για να πείσουν ανεπιτυχώς την κυβέρνηση να μην περάσει νομοσχέδιο που θεωρούσαν ότι ωφελούσε άτομα με δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία.
Χθες πληροφορηθήκαμε ότι κλιμάκιο του OLAF έκανε έφοδο στον ΟΠΕΚΕΠΕ για να ελέγξει τις πληρωμές του οργανισμού για τη δωδεκαετία 2014-2025. Αυτή τη φορά, όμως, το πόρισμα θα καταλήξει στα χέρια της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και δεν θα αφεθεί στα συρτάρια των αρμόδιων ελληνικών δημόσιων υπηρεσιών.
Μακάρι να προτρέχουμε και να κάνουμε λάθος, όμως θεωρούμε πολύ πιθανό το πρόστιμο των 415 εκατ. ευρώ για την κακοδιαχείριση και τους ελλιπείς ελέγχους για τις κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις την περίοδο 2016-2023 να αυγατίσει. Κι ως συνηθίζει το ελληνικό πολιτικό σύστημα, ο λογαριασμός δεν θα πάει σε αυτούς που εισέπραξαν τα λεφτά αλλά στους υπόλοιπους φορολογούμενους που είναι αθώοι του αίματος.
Ακόμη μια φορά, οι κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις, κοντά στα 3 δισ. ευρώ ετησίως στην 7ετία, αποδεικνύεται ότι κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό με τον τρόπο που διανέμονται.
Φυσικά, δεν είναι όλα μαύρα. Τα κονδύλια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) συνέβαλαν στη στήριξη του αγροτικού εισοδήματος και στην κατασκευή αρδευτικών έργων κ.λπ.
Από την άλλη πλευρά, όμως, οδήγησαν σε σπατάλη πόρων και υπερπαραγωγή ορισμένων προϊόντων, με παράλληλο αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητάς τους. Η ποσότητα και όχι η ποιότητα έκρινε πόσα λεφτά θα εισέπρατταν από τις κοινοτικές επιδοτήσεις. Το σλόγκαν «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά» αποτύπωνε αυτή την πραγματικότητα.
Ακόμη, χειρότερα. Αύξησε την εξάρτηση των αγροτών από τις κοινοτικές και εθνικές ενισχύσεις ενώ ενθάρρυνε μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές που δεν μπορούν να σταθούν χωρίς επιδοτήσεις. Η ενίσχυση της μονοκαλλιέργειας ήταν μια ακόμη συνέπεια.
Παρά τον πακτωλό κοινοτικών κεφαλαίων από το 1981 μέχρι σήμερα, η ελληνική γεωργία παραμένει μη ανταγωνιστική, με μικρές εξαιρέσεις. Οι επιδοτήσεις συνέβαλαν επίσης στη διατήρηση του μικρού κλήρου και της χαμηλής παραγωγικότητας.
Ο σχεδιασμός των κοινοτικών αγροτικών επιδοτήσεων είναι τέτοιος που οι μεν περισσότεροι αγρότες επωφελήθηκαν αλλά η ελληνική γεωργία δεν είναι ανταγωνιστική μεσομακροπρόθεσμα. Ο δε τρόπος πληρωμών των ενισχύσεων παράγει διαφθορά και πρόστιμα, τουλάχιστον μέχρι τώρα. Υπό αυτό το πρίσμα, το σύστημα των κοινοτικών αγροτικών επιδοτήσεων θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί, με στόχο μια πιο ανταγωνιστική γεωργία χωρίς επισκέψεις από κλιμάκια της OLAF.