Η χρηματοοικονομική τεχνολογία ήταν πάντα μέρος του DNA των τραπεζών. Οι επενδύσεις σε τεχνολογία για υποδομές, χρηματοπιστωτικά προϊόντα και υπηρεσίες εξυπηρέτησης της πελατείας ήταν και είναι παρούσες στον τραπεζικό τομέα, με ακόμα μεγαλύτερη ένταση τα τελευταία χρόνια.
Ενδεικτικά, την τελευταία μόνο διετία, οι ελληνικές τράπεζες έχουν προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς:
- Στην ενσωμάτωση λύσεων Machine Learning και GenAI σε Digital, Front και Back Office κανάλια.
- Στην αξιοποίηση Machine Learning σε Risk, Anti-Fraud, AML και Information Security συστήματα και υποδομές.
- Στην υιοθέτηση της ανοιχτής τραπεζικής και τη δημιουργία platform ecosystems για να συνεργάζονται με τρίτους παρόχους, να προσφέρουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες και να δημιουργούν ένα πιο διασυνδεδεμένο οικονομικό περιβάλλον, γνωστό με τον όρο «Ενσωματωμένη και ολοκληρωμένη τραπεζική» (embedded and integrated banking).
- Στην προετοιμασία έγκαιρης μετάβασης από το open banking στο open finance ενόψει και του υπό διαμόρφωση πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γνωστού με το ακρωνύμιο FiDA (Financial Data Access).
- Σε εκτεταμένα προγράμματα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των εργαζομένων τους σε εμπορικές λύσεις (Co-Pilot) ή σε Large Language μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης (ChatGPT, Claude, Gemini κ.λπ).
Η συζήτηση περί πιθανής συνεργασίας μιας τράπεζας με εταιρείες fintech ανήκει σήμερα στο παρελθόν. Η προστιθέμενη αξία είναι πλέον δεδομένη. Επιτυχημένες fintech εταιρείες στην Ελλάδα και το εξωτερικό μετασχηματίζονται σε τράπεζες και παραδοσιακές τράπεζες συνεργάζονται συστηματικά με εξειδικευμένες fintech εταιρείες. Οι τράπεζες έχουν πειστεί ότι η συνεργασία αξίζει με κάποιον που είναι εξειδικευμένος, δίνοντας όλη τους την προσοχή και ενέργεια στην ανάπτυξη ενός προϊόντος ή υπηρεσίας με προστιθέμενη αξία για την πελατεία τους.
Ταυτόχρονα, δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η ασφάλεια για τις τράπεζες αποτελεί αδιαπραγμάτευτη συνθήκη. Οι τράπεζες πριν και πάνω από όλα προσφέρουν πίστη. Πίστη χωρίς ασφάλεια ή με εκπτώσεις στην ασφάλεια είναι «contradiction in terms» για τις τράπεζες. Αυτός είναι και ο λόγος που ρυθμίζονται και εποπτεύονται τόσο πολύ και τόσο αυστηρά συγκρινόμενες με άλλους κλάδους της οικονομίας, αφού θεμελιώδης αποστολή τους είναι η διαφύλαξη των καταθέσεων και η προστασία των καταθετών.
Εδώ ακριβώς είναι η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στη διευκόλυνση από τις νέες τεχνολογίες και στο υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Η μακρά εμπειρία των τραπεζών έχει αναγάγει σε πρωταρχικό τους μέλημα την ασφάλεια του πελάτη για:
- τα προσωπικά του δεδομένα,
- την πρόσβαση στα διαθέσιμα κανάλια εξυπηρέτησής του (internet, mobile, banking apps, ΑΤΜ, APS, δίκτυο καταστημάτων),
- την εκτέλεση εγχρήματων και μη συναλλαγών του και,
- την αντιμετώπιση δυσκολιών στον κύκλο της οικονομικής του ζωής.
Στο ερώτημα ευκολία ή ρίσκο, η επιλογή των τραπεζών είναι μηδενικό ρίσκο και ναι, σε αυτήν την περίπτωση θα θυσιαστεί μια «επικίνδυνη» ή «μη αρκετά ασφαλής» για τον πελάτη ευκολία. Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα.
Κριτής των πάντων είναι οι πελάτες. Ιδιώτες και επιχειρήσεις. Ανταγωνιστικότητα εξασφαλίζεις από τη διαρκή προσαρμογή σου στις ανάγκες και τα θέλω των πελατών, πάντα εντός των ορίων που θέτει το εξαιρετικά βεβαρημένο για τις τράπεζες νομοθετικό, κανονιστικό, ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο. Ανταγωνιστικότητα σημαίνει να συγκρίνεσαι για τις ίδιες παρεχόμενες υπηρεσίες υπό το ίδιο πλαίσιο και υποχρεώσεις διάθεσής τους. Το κόστος είναι μία παράμετρος, η ασφάλεια και η υπευθυνότητα έχουν μεγαλύτερη σημασία.
Οποιαδήποτε fintech λύση η οποία είναι οικονομική, γρήγορη στην υλοποίησή της, πελατοκεντρική, με ευελιξία προσαρμογής και εξελίξιμη, σίγουρα θα βρει θέση στη διαρκώς προσαρμοζόμενη στρατηγική των παραδοσιακών τραπεζών.
Στον τραπεζικό τομέα ποτέ δεν γίνεται κάτι απλά για να γίνει. Απαιτείται συνέπεια με τις κεντρικές επιλογές των τραπεζών, όπως είναι η ασφάλεια και η εμπιστοσύνη της πελατείας τους. Οποιαδήποτε λύση χρηματοοικονομικής τεχνολογίας πρέπει να είναι συμβατή με τη στιβαρότητα της τράπεζας. Στο τέλος της ημέρας ο πελάτης αποφασίζει, αρκεί να αντιλαμβάνεται τί σημαίνει η επιλογή του.
* Ο Βασίλης Παναγιωτίδης είναι Ανώτερος Διευθυντής της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.