Το fintech εισέρχεται στο 2026 σε μια κρίσιμη καμπή, όπου επικρατούν ταυτόχρονα τάσεις σύγκλισης και απόκλισης. Αναδυόμενες τεχνολογίες εξελίσσονται ραγδαία, την ίδια στιγμή που το παγκόσμιο ρυθμιστικό τοπίο γίνεται ολοένα και πιο κατακερματισμένο.
Από τη μία πλευρά, ένα κύμα νέων τεχνολογιών, προκλήσεων και μεταβαλλόμενων στάσεων αναδιαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο επιχειρήσεις και ιδιώτες σε όλο τον κόσμο κερδίζουν, επενδύουν, ξοδεύουν και μετακινούν τα χρήματά τους. Από την άλλη, οι διαφορετικές οπτικές γύρω από κρίσιμα ζητήματα, όπως τα δικαιώματα των καταναλωτών και το ρυθμιστικό πλαίσιο υποδηλώνουν ότι αυτό το κύμα είναι πιθανό να φτάσει σε κάθε αγορά με διαφορετικό τρόπο.
Τα τελευταία χρόνια το πιο επιφυλακτικό επενδυτικό περιβάλλον παγκοσμίως, οδήγησε στην επιβράδυνση της δραστηριότητας του venture capital στο fintech, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η τάση της μείωσης της χρηματοδότησης εκ μέρους κεφαλαίων στον χώρο του fintech είναι εμφανής από το 2021 και μετά -έτος στο οποίο το μέγεθος των εισρεόντων στο fintech κεφαλαίων είχε σημειώσει ρεκόρ. Η χρηματοδότηση αυτή έφτασε τα 29,5 δισ. δολ. το 2024, ενώ η παγκόσμια δραστηριότητα συμφωνιών ακολούθησε παρόμοια πορεία, με 1.806 συμφωνίες και μείωση σχεδόν 19% από το προηγούμενο έτος. Το 2025 αναμένεται ότι θα κλείσει με ανάκαμψη των αριθμητικών στοιχείων. Ωστόσο, η τάση στις αγορές είναι ακόμη πιο ανοδική και οι σχετικές διεργασίες της εξέλιξης πολύ πιο εντατικές από ό,τι αποτυπώνουν τα διαγράμματα επιδόσεων.
Η εικόνα της αγοράς σήμερα
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κλάδος του fintech στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει γνωρίσει ταχεία ανάπτυξη από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, ιδιαίτερα μετά το 2016. Περισσότερες fintech startups έχουν ιδρυθεί τα τελευταία χρόνια από ό,τι σε όλη την προηγούμενη 15ετία, και οι περισσότερες εγκαταστάθηκαν σε μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα. Για τη διατήρηση αυτής της ανάπτυξης η Ε.Ε. εισήγαγε σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες, όπως η Ψηφιακή Πλατφόρμα Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, και νέους κανονισμούς για την υποστήριξη του crowdfunding και της ανοιχτής χρηματοδότησης.
Παράλληλα, καθώς οι καταναλωτές εξοικειώνονται όλο και περισσότερο με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης, εμφανίζεται μια νέα κατηγορία μοντέλων συμβουλευτικής που μπορούν να διαχειρίζονται χαρτοφυλάκια δυναμικά, να καθοδηγούν χρήστες σε στρατηγικές φορολογικής εξοικονόμησης και συνταξιοδότησης, και να παρέχουν συμβουλές σε πραγματικό χρόνο για καλύτερη διαχείριση δαπανών. Η ανάπτυξη τέτοιων μοντέλων σε συνδυασμό με την παρακολούθηση από ανθρώπινο παράγοντα, υπόσχεται μείωση του κόστους και αύξηση της παραγόμενης αξίας, ενώ φέρνει τη διαχείριση κεφαλαίων πιο κοντά στην καθημερινή ζωή.
Φυσικά οι τράπεζες και οι εταιρείες παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών παραμένουν βασικοί στόχοι απάτης. Οι απειλές που κυριάρχησαν το 2025, όπως επιθέσεις AI phishing, απάτη με συνθετικά στοιχεία ταυτότητας (synthetic identity fraud) και λογισμικά εκβιασμού (ransomware) αναμένεται να συνεχιστούν, ενώ νέες μορφές απάτης, όπως η first-party fraud, προσθέτουν περαιτέρω προκλήσεις. Η διάδοση εργαλείων AI δίνει ισχύ και στους εγκληματίες, με νέες επιθέσεις όπως η δηλητηρίαση μοντέλων (model poisoning) και η έγχυση εντολών (prompt injection) να αναδεικνύουν πόσο κρίσιμη είναι σήμερα η αποτελεσματική κυβερνοασφάλεια.
Στην Ευρώπη το 2025 το fintech επέστρεψε δυναμικά μετά από χρόνια ταχείας ανάπτυξης, την οποία ακολούθησε επιβράδυνση. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώθηκε σε τομείς όπως το B2B fintech, οι λύσεις embedded finance, τα εργαλεία χρηματοοικονομικής ανάλυσης με Τεχνητή Νοημοσύνη και οι κάθετες λύσεις για κλάδους όπως τα logistics και η μεταποίηση. Σε συνδυασμό με υποστηρικτικές πολιτικές σε επίπεδο Ε.Ε. και την ανάπτυξη νέων hubs καινοτομίας, ο τομέας εισήλθε σε μια πιο ώριμη και εστιασμένη φάση ανάπτυξης, προετοιμάζοντας το έδαφος για τις τάσεις και τις προκλήσεις που αναμένονται το 2026. Μέρος των θεσμικών πρωτοβουλιών που αναλήφθηκαν ήταν και ο Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1114 για τις αγορές κρυπτοστοιχείων (Regulation on markets in crypto-assets – MiCAR), ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή τις τελευταίες ημέρες του 2024. Ο MiCAR σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας εποχής για τη ρύθμιση και εποπτεία των κρυπτοστοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εστιάζοντας περισσότερο στην ευρωπαϊκή πορεία συγκεκριμένων κλάδων του fintech θα λέγαμε ότι το 2025, στον χώρο της ενσωματωμένης χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (embedded finance) άρχισε να γίνεται εμφανής η μετάβαση προς πιο πλήρεις λύσεις, όπου τραπεζικές, ασφαλιστικές και επενδυτικές υπηρεσίες προσφέρονται ως ενσωματωμένες λειτουργικότητες, ενώ το βάρος έπεσε κυρίως στις καταναλωτικές εφαρμογές. Παράλληλα, τα stablecoins αναδείχθηκαν σε μία από τις πιο δημοφιλείς τάσεις στον χώρο του fintech. Καθώς ο κλάδος και το ρυθμιστικό πλαίσιο ωριμάζουν, τα stablecoins άρχισαν να εξελίσσονται από απλά εργαλεία πληρωμών σε καθολικά μέσα εκκαθάρισης, λειτουργώντας ως γέφυρες ανάμεσα σε συστήματα τραπεζών, δίκτυα καρτών, πλατφόρμες blockchain και πιλοτικά έργα ψηφιακών νομισμάτων κεντρικών τραπεζών.
Με τη ματιά στο 2026
Καθώς περνάμε στο 2026 η καθοριστική μετατόπιση είναι η μετάβαση από κατακερματισμένα συστήματα που λειτουργούν εκ των υστέρων σε προληπτικές και ολοκληρωμένες εμπειρίες.
Οι εταιρείες που θα καταφέρουν να ισορροπήσουν την καινοτομία με τη συμμόρφωση στα πλαίσια λειτουργίας, την πρόοδο της Τεχνητής Νοημοσύνης με την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη των πελατών θα είναι εκείνες που θα ωφεληθούν περισσότερο από αυτές τις αναδυόμενες τάσεις.
Ο στόχος της προσωποποίησης προϊόντων και υπηρεσιών προς τους καταναλωτές υπάρχει στον χώρο του fintech εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Παρά τη μείωση των συζητήσεων γύρω από την προσωποποίηση τα τελευταία χρόνια, η αυξημένη υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης αλλάζει ριζικά τον τρόπο που οργανισμοί και καταναλωτές αντιλαμβάνονται την εξατομικευμένη εμπειρία. Καθώς προχωράμε στο 2026, αναμένεται τράπεζες και fintech να χρησιμοποιήσουν agentic AI για την πρόβλεψη των αναγκών των πελατών σε πραγματικό χρόνο, παρέχοντας εξατομικευμένες προτάσεις προϊόντων και υπηρεσιών πριν ο χρήστης ακόμη συνειδητοποιήσει τι χρειάζεται. Οι AI agents θα αναλύουν δεδομένα όπως συναλλαγές, επικοινωνίες, συμπεριφορικά στοιχεία και ιστορικό αλληλεπιδράσεων, δημιουργώντας εξατομικευμένες προτάσεις, αυτοματοποιώντας χρηματοοικονομικές αποφάσεις και προσφέροντας εμπειρίες συνομιλιών που μοιάζουν πραγματικά ανθρώπινες.
Οι τάσεις του 2026 ανά τομείς έχουν ως εξής:
- Customer Experience και AI advisors: Η επανάσταση στην εμπειρία πελάτη στοχεύει στην υπέρβαση του σημερινού απρόσωπου χαρακτήρα του ψηφιακού banking. Οι AI advisors θα λειτουργούν ως συνεχής και άμεση επαφή για τους πελάτες, προσφέροντας εξατομικευμένη υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεργασίας. Θα επιτρέπουν τη μετάβαση σε ανθρώπινη παρέμβαση όταν χρειάζεται, αναγνωρίζοντας συναισθηματικά και συμπεριφορικά cues, και θα γίνουν βασικό μέσο ενίσχυσης της εμπιστοσύνης και της αφοσίωσης των πελατών. Οι τράπεζες που θα υιοθετήσουν επιτυχημένα αυτήν την προσέγγιση ποντάροντας στην προσωποποιημένη εμπειρία, θα μπορέσουν να ξεχωρίσουν σε μια αγορά όπου οι χρήστες μετακινούνται εύκολα από πάροχο σε πάροχο.
- Agentic AI Payments: Η υποδομή agent-based αγορών, που ξεκίνησε να αποδίδει ήδη από το φθινόπωρο του 2025, αναμένεται να ωριμάσει περαιτέρω το 2026, με ευρύτερη εφαρμογή σε consumer και B2B αγορές. Mastercard, Google και Visa αναπτύσσουν συνεχώς agentic AI πρωτόκολλα και υποδομές, ενώ fintech startups πειραματίζονται με νέα σενάρια αυτοματοποιημένων αγορών, προσαρμοσμένων σε συνήθειες, προτιμήσεις και ιστορικό των χρηστών. Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί μια νέα εποχή όπου οι αγορές και οι πληρωμές θα είναι πλήρως υποστηριζόμενες από AI, μειώνοντας τη συμμετοχή ανθρώπου στις διαδικασίες και επιτρέποντας άμεσες, ασφαλείς και εξατομικευμένες συναλλαγές. Εντός του περασμένου έτους η Mastercard λάνσαρε το Agent Pay, μια υποδομή όπου οι βοηθοί Τεχνητής Νοημοσύνης εκτελούν συναλλαγές εκ μέρους των χρηστών. Τον περασμένο Σεπτέμβριο η Google παρουσίασε το Agent Payments Protocol (AP2), κατόπιν συνεργασίας με περισσότερους από 60 οργανισμούς, μεταξύ των οποίων η American Express, η PayPal και η Coinbase, για να παρέχει ένα agent-centric πλαίσιο, ανεξάρτητο από το μέσο πληρωμής. Εξάλλου, και η Visa ανακοίνωσε την πρωτοβουλία της γύρω από τους βοηθούς AI τον Απρίλιο, σκοπεύοντας στη σύνδεση των βοηθών AI με τα δίκτυά της.
- Stablecoins ως settlement layer: Το 2026, τα stablecoins αναμένεται να χρησιμοποιούνται ευρέως ως καθολικό επίπεδο εκκαθάρισης, αντί για τα υπάρχοντα συστήματα πληρωμών, αλλά και παράλληλα με αυτά. Αυτό θα επιτρέψει σχεδόν άμεσες διασυνοριακές συναλλαγές με μειωμένο κόστος και βελτιωμένη ρευστότητα, καθώς και seamless μεταφορά κεφαλαίων μεταξύ on-chain και off-chain συστημάτων. Οι παραδοσιακές τράπεζες και τα δίκτυα καρτών θα χρειαστεί να επανεξετάσουν τις παλαιότερες υποδομές τους, ενώ fintech και merchants θα επωφεληθούν από ταχύτητα, διαφάνεια και ενοποιημένη εμπειρία για τον χρήστη. Με την ευρύτερη χρήση stablecoins, οι πληρωμές αναμένεται να αποτελούν περισσότερο έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας, μειώνοντας τριβές και καθυστερήσεις και ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα σε παγκόσμια κλίμακα.
- Tokenised Assets: Η «ψηφιακή μετατροπή (tokenization) περιουσιακών στοιχείων» αναμένεται να γίνει κυρίαρχη τάση, επιτρέποντας την αναπαράσταση ακινήτων, εμπορευμάτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων σε ψηφιακά tokens. Τα κλασματικά ή μοναδικά tokens θα επιτρέψουν επενδύσεις και συναλλαγές χωρίς μεσάζοντες, δημιουργώντας νέα επίπεδα ρευστότητας και προσβασιμότητας σε επενδυτές όλων των μεγεθών. Δεν είναι μια εξέλιξη που θα ολοκληρωθεί εντός του 2026 προφανώς. Ωστόσο, στην κατεύθυνση αυτή αναμένονται εξελίξεις μέσα στο ερχόμενο έτος. Η δυνατότητα διαχείρισης ποσοστών ιδιοκτησίας ή πλήρους κυριότητας μέσω ψηφιακών μονάδων μοιάζει έτοιμη να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν οι αγορές ακινήτων και εμπορευμάτων.
- Flexible Credentials: Οι κάρτες πληρωμών αναμένεται να γίνουν πιο ευέλικτες, επιτρέποντας την επιλογή πηγής κεφαλαίων ανά συναλλαγή -debit, credit, prepaid ή δόσεις. Η ενσωμάτωση loyalty προγραμμάτων μέσω API Visa και Mastercard θα διευκολύνει τους χρήστες στην πρόσβαση σε ανταμοιβές, αυξάνοντας την ικανοποίηση των ενεργών πελατών και τον αριθμό τους. Η προσαρμοστικότητα αυτή θα αποτελέσει βασικό ανταγωνιστικό εργαλείο για τις τράπεζες και τους παρόχους καρτών.
- GenAI Banking: Η εξέλιξη της παραγωγικής AI θα επιτείνει τον μετασχηματισμό της λειτουργίας των τραπεζών, επιτρέποντας hyper-personalised engagement, αυτοματοποιημένη συμμόρφωση, ανίχνευση απάτης και ομαλή ενσωμάτωση σε υπάρχοντα συστήματα. Η παραγωγική AI θα κάνει δυνατή τη διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων και διαδικασιών με ακρίβεια, ταχύτητα και με ελάχιστο ανθρώπινο κόστος, μεταμορφώνοντας τα σημεία επαφής με τον πελάτη και βελτιώνοντας την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια των συναλλαγών.
- EU Digital Identity: Ειδικότερα για την Ευρώπη, το EUDI Wallet, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή eIDAS 2, είναι πλέον διαθέσιμο σε όλα τα κράτη-μέλη. Καθώς οι πολίτες μπορούν να χρησιμοποιούν ενιαία ψηφιακή ταυτότητα για ταξιδιωτικά πιστοποιητικά, άδειες οδήγησης, πιστοποιητικά ηλικίας και άλλα έγγραφα, δημιουργείται γύρω τους ένα πραγματικό ψηφιακό οικοσύστημα σε ευρωπαϊκή κλίμακα, γεγονός που θα εξοικειώσει τους χρήστες ακόμη περισσότερο με τις fintech λειτουργίες.
- Το ηλεκτρονικό εμπόριο θα συνεχίσει να αυξάνει τη σημασία του σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς η πρόσβαση σε αυτό θα αυξηθεί ακόμη στις αναδυόμενες αγορές. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο το ηλεκτρονικό εμπόριο προσφέρεται και χρησιμοποιείται παραμένει σχετικά στατικός. Και σε αυτόν τον τομέα το agentic AΙ αναμένεται να αλλάξει το τοπίο. Εκτιμάται ότι το 2026, θα δούμε τις λύσεις που εφαρμόζουν οι κορυφαίες εταιρίες πληρωμών να επεκτείνονται σε όλον τον κλάδο με εργαλεία όπως tokenisation, ψηφιακά πορτοφόλια ή stablecoins, να χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη του agentic commerce.