Management: Η μέθοδος πίσω από κρίσιμες αποφάσεις

Τα πολλαπλά κριτήρια που πρέπει να ληφθούν υπόψη σε πραγματικά προβλήματα επιχειρησιακής λειτουργίας. Η διαδικασία υποστήριξης στη λήψη αποφάσεων. Γράφει ο καθηγητής Κων. Ζοπουνίδης.

Δημοσιεύθηκε: 2 Απριλίου 2021 - 08:02

Load more

Η πολυκριτήρια υποστήριξη αποφάσεων είναι ένας κλάδος που έχει γνωρίσει τα τελευταία σαράντα χρόνια, σημαντική ανάπτυξη. Μια ενθαρρυντική πτυχή αυτής της ανάπτυξης είναι ότι όλο και περισσότεροι ερευνητές συνειδητοποιούν την παρουσία πολλαπλών κριτηρίων σε πραγματικά προβλήματα μάνατζμεντ και αποφάσεων, όποια και αν είναι η φύση τους (βλ. Μ. Δούμπος, Κ. Ζοπουνίδης, Πολυκριτήρια Υποστήριξη Αποφάσεων σε Επιχειρήσεις και Οργανισμούς, Η Αναλυτική-Συνθετική Προσέγγιση, Εκδόσεις Αλέξανδρος ΙΚΕ, 2021).

Θεωρητικό πλαίσιο

Τα στοιχεία απάντησης που ο αποφασίζων αναμένει από τη διαδικασία υποστήριξης της απόφασης σχετίζονται γενικά με τις διάφορες ενέργειες (actions) που μπορεί να λάβουν υπόψη την προοπτική των επερχόμενων σημαντικών χρονικών στιγμών. Ανάλογα με τη φύση των προβλημάτων, αυτές οι ενέργειες μπορούν να παρουσιαστούν με διάφορους τρόπους:

Σε πολλά πλαίσια που απαιτούν μια απόφαση, ακούγεται συχνά από υψηλά στελέχη να μιλούν για βέλτιστη λύση. Αξίζει να σημειώσουμε ότι όταν αναφερόμαστε σε ένα βέλτιστο, είναι απαραίτητο, να είμαστε σε θέση να μοντελοποιήσουμε την κατάσταση με τέτοιο τρόπο ώστε:

Στη διαδικασία υποστήριξης αποφάσεων, σε πολλές περιπτώσεις είναι προτιμότερο να αναζητήσουμε, τουλάχιστον αρχικά, να διατυπωθεί το πρόβλημα με λιγότερο περιοριστικούς όρους. Από αυτήν την άποψη, θα πρέπει να εξεταστούν τέσσερις προβληματικές αναφοράς.

Προβληματική (Ρ.α) συνίσταται στη διατύπωση του προβλήματος από την άποψη της καλύτερης επιλογής, αλλά χωρίς να επιβάλλει τον εντοπισμό μιας βέλτιστης λύσης (η βελτιστοποίηση είναι μια ειδική περίπτωση).

Προβληματική (Ρ.β) αντιστοιχεί σε μια πρακτική ανάθεσης ή ταξινόμησης: αυτή της εξέτασης (ιατρικές εξετάσεις, σχολικές εξετάσεις, εξετάσεις για απόκτηση διπλώματος οδηγού, ... κλπ).

Προβληματική (Ρ.γ) προχωρά από μια άλλη προοπτική: αυτή του διαγωνισμού που οδηγεί σε μια κατάταξη (όχι απαραίτητα πλήρης). Για παράδειγμα, κατάταξη επενδυτικών έργων, επιχειρήσεων ανάλογα με τον πιστωτικό κίνδυνο, κρατών ανάλογα με την πιστοληπτική τους ικανότητα, τραπεζών ανάλογα με τις επιδόσεις τους, κλπ. (βλ. C. Zopounidis, A. Dimitras, multicriteria decision aid methods for the prediction of business failure, Springer, 1998, Μ. Δούμπος, Κ. Κοσμίδου, Κ. Ζοπουνίδης, Δ. Γιαννακάκη, Ανάλυση και εκτίμηση κινδύνου χώρας (country risk), Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2004).

Προβληματική (Ρ.δ) συνίσταται να διαφωτίσει την απόφαση με μια περιγραφή των εναλλακτικών και των συνεπειών τους. Στην προβληματική αυτή χρησιμοποιούνται και τεχνικές από την πολυδιάστατη στατιστική ανάλυση δεδομένων.

Σε σχέση με τις τέσσερις προβληματικές αναφοράς, αναπτύχθηκαν και διαφορετικές μέθοδοι για τη μοντελοποίηση προβλημάτων. Για παράδειγμα, για την προβληματική (Ρ.α) αναπτύχθηκαν οι ELECTRE I και IS, και για την προβληματική (Ρ.β), η ELECTRE TRI και UTADIS, για την προβληματική (Ρ.γ), η PROMETHEE I και II, ELECTRE II, III και IV, UTA, UTASTAR (βλ. Μ. Δούμπος, Κ. Ζοπουνίδης, 2021).

Σε επόμενο άρθρο, θα γίνει παρουσίαση μερικών εξ’ αυτών με εφαρμογές στο μάνατζμεντ, μάρκετινγκ και χρηματοοικονομικά.

 

* Ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, είναι Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

 

Load more

Δείτε επίσης

Load more

Σεβόμαστε την ιδιωτικότητά σας

Εμείς και οι συνεργάτες μας χρησιμοποιούμε τεχνολογίες, όπως cookies, και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως διευθύνσεις IP και αναγνωριστικά cookies, για να προσαρμόζουμε τις διαφημίσεις και το περιεχόμενο με βάση τα ενδιαφέροντά σας, για να μετρήσουμε την απόδοση των διαφημίσεων και του περιεχομένου και για να αποκτήσουμε εις βάθος γνώση του κοινού που είδε τις διαφημίσεις και το περιεχόμενο. Κάντε κλικ παρακάτω για να συμφωνήσετε με τη χρήση αυτής της τεχνολογίας και την επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων για αυτούς τους σκοπούς. Μπορείτε να αλλάξετε γνώμη και να αλλάξετε τις επιλογές της συγκατάθεσής σας ανά πάσα στιγμή επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο.



Πολιτική Cookies
& Προστασία Προσωπικών Δεδομένων