Οι πρόσφατες προτάσεις του πρωθυπουργού Κυριακού Μητσοτάκη μέσω του Facebook σχετικά με την εκτόνωση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης δίνουν λαβή για σκέψη και ερωτηματικά.
Στην ανάρτησή του αναφέρει ότι μπορεί να βρεθεί μία λύση στη ρήξη ΗΠΑ-ΕΕ πού θα περιλαμβάνει την αμοιβαία άρση των δασμών. Όπως έγραψε:
« Θεωρώ, όπως είπα σε πρόσφατη συνέντευξή μου σε αμερικανικό μέσο ενημέρωσης, ότι μπορούμε να βρούμε μια "win-win" λύση σε ό,τι αφορά το εμπόριο μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών. Μια λύση που θα είναι αμοιβαία επωφελής. Μια συμφωνία, για παράδειγμα, μηδενικών δασμών μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ».
Συνεχίζοντας επισημαίνει ότι «η Ευρώπη χρειάζεται να εντείνει τις προσπάθειές της για την άρση των εμποδίων στη δική μας ενιαία αγορά και να εστιάσει στη διαφοροποίηση των εμπορικών της εταιρικών σχέσεων, στρεφόμενη σε χώρες που τάσσονται υπέρ της ελεύθερης και ανοιχτής ανταλλαγής αγαθών, υπηρεσιών και ιδεών».
Όλα αυτά είναι σωστά και αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις των φιλελεύθερων οικονομολόγων σχετικά με τα οικονομικά οφέλη για όλους τους συμμετέχοντες σε ελεύθερες εμπορικές συναλλαγές. Πράγματι πρόκειται για μια win-win κατάσταση όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι κερδίζουν.
Όμως ας προσέξουμε εδώ. Τα οφέλη του διεθνούς εμπορίου δεν προκύπτουν μόνο από την κατάργηση των δασμών, αλλά όλων των εμπορικών φραγμών -δηλαδή προκύπτουν από την κατάργηση πέραν των δασμών επίσης των επιδοτήσεων, ποσοστώσεων, ρυθμίσεων κλπ.
Πάνω απ' όλα τα οφέλη προκύπτουν από την κατάργηση της γραφειοκρατίας και των ρυθμίσεων που αποτελούν κρυφούς φραγμούς. Αν οι Ευρωπαίοι θέλουν να επιβάλλουν ένα καθεστώς ρυθμίσεων στις επιχειρήσεις τους και να τις κάνουν «πράσινες», «οικολογικές», «βιώσιμες» έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν. Όμως όταν αυτές οι κοσμοαντιλήψεις σχετικά με το πώς πρέπει να παραχθεί ένα αγαθό χρησιμοποιούνται για να αποκλείσουν ξένους παραγωγούς από την ευρωπαϊκή αγορά, τότε η γραφειοκρατία μετατρέπεται σε εμπορικό φραγμό.
Αν -όπως κάνει η ΕΕ- επιβάλλεις ποσοστώσεις στις εισαγωγές, αν δίνεις επιδοτήσεις σε τοπικούς παραγωγούς και επιχειρήσεις, αν διατηρείς ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που αποκλείει τα ξένα προϊόντα από την αγορά σου κλπ τότε εισάγεις στρεβλώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο ανεξαρτήτως από το αν κατάργησες τους δασμούς.
Είναι γεγονός ότι το κείμενο κάνει αναφορά στην «άρση των εμποδίων στην ενιαία αγορά» όμως δεν είναι σαφές σε τι αναφέρεται. Συμπεριλαμβάνει πχ την κατάργηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που επιφέρει μια από τις μεγαλύτερες στρεβλώσεις στο διεθνές εμπόριο;
Πάντως διερωτάται κανείς αν οι ελεύθερες εμπορικές συναλλαγές τις οποίες σωστά επαγγέλλεται ο κ. Μητσοτάκης μπορούν να υπάρξουν όσο υπάρχουν οι φανεροί και κρυφοί φραγμοί που επιβάλλει η γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
Η μήπως σε τελική ανάλυση οι έννοιες Ε.Ε. και ελεύθερο εμπόριο αποτελούν ένα οξύμωρο;