Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια εκτενής μελέτη από ερευνητές της OpenAI, του Duke University και του Harvard University με τίτλο «How People Use ChatGPT», η οποία αναλύει εκατομμύρια αλληλεπιδράσεις χρηστών με το δημοφιλέστερο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης. Τα ευρήματα δεν είναι απλώς αριθμοί, αποτελούν ένα παράθυρο πώς οι άνθρωποι παγκοσμίως αξιοποιούν την ΤΝ στην καθημερινότητά τους, από τη δουλειά μέχρι την προσωπική ζωή. Διαβάσαμε την έρευνα και καταγράψαμε τα πιο ουσιαστικά σημεία της, ώστε να δούμε πώς το ChatGPT αλλάζει τον τρόπο που ρωτάμε, δημιουργούμε και εκφραζόμαστε.
Οι τρεις βασικές προθέσεις
Οι ερευνητές ταξινόμησαν τα αιτήματα των χρηστών σε τρεις μεγάλες κατηγορίες. Το πλαίσιο αυτό αποτυπώνει με ακρίβεια τη λογική πίσω από τις αλληλεπιδράσεις:
- Asking: ερωτήσεις για κατανόηση, εξηγήσεις, πληροφορίες.
- Doing εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών, όπως γραφή, διόρθωση ή μετάφραση κειμένων.
- Expressing προσωπική έκφραση, δημιουργικές ιδέες, ακόμη και συναισθηματικές τοποθετήσεις.
Αυτό το τρίπτυχο δείχνει ότι το ChatGPT δεν είναι μονοδιάστατο εργαλείο. Οι άνθρωποι το χρησιμοποιούν άλλοτε σαν εγκυκλοπαίδεια, άλλοτε σαν συνεργάτη που εκτελεί εργασίες, και άλλοτε σαν συνομιλητή στον οποίο καταθέτουν σκέψεις ή πειραματίζονται δημιουργικά. Η έρευνα αναδεικνύει ότι το «Doing» και το «Asking» καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο χρήσης, ενώ το «Expressing» παραμένει πιο περιορισμένο, κάτι που υποδηλώνει πως οι περισσότεροι στρέφονται στο μοντέλο για πρακτική βοήθεια και λιγότερο για συναισθηματική ή προσωπική έκφραση.
Οι θεματικές με τη μεγαλύτερη συχνότητα
Πέρα από τις προθέσεις, η μελέτη κατηγοριοποιεί και τις ίδιες τις θεματικές που εμφανίζονται στις συνομιλίες. Τρεις ξεχωρίζουν ξεκάθαρα:
- Writing: Η πιο διαδεδομένη χρήση. Περιλαμβάνει από απλά αιτήματα, όπως η σύνταξη ενός email, μέχρι πιο σύνθετα, όπως η συγγραφή άρθρων, εκθέσεων ή δημιουργικών κειμένων. Το εύρος είναι τεράστιο, αλλά το κοινό στοιχείο είναι ότι οι άνθρωποι στρέφονται στο ChatGPT για να επιταχύνουν ή να βελτιώσουν τη γραφή τους.
- Practical Guidance: Εδώ ανήκουν τα αιτήματα που ζητούν οδηγίες, πλάνα, συμβουλές ή βήματα δράσης. Από την οργάνωση ενός project μέχρι την εκμάθηση μιας δεξιότητας, το ChatGPT λειτουργεί σαν καθοδηγητής.
- Seeking Information: Η αναζήτηση πληροφόρησης, δηλαδή αιτήματα που μοιάζουν περισσότερο με ερωτήσεις προς μια μηχανή αναζήτησης, αλλά με περισσότερη έμφαση στην επεξήγηση.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι χρήστες προσεγγίζουν το ChatGPT κυρίως ως εργαλείο που βελτιώνει την γραφή κειμένου και τους βοηθά να οργανώσουν πληροφορίες και δράσεις. Αυτό δείχνει ότι, παρά τις δυνατότητες του μοντέλου σε πολλούς τομείς, η γραφή και η καθοδήγηση παραμένουν η καρδιά της χρήσης.
Η ισορροπία ανάμεσα σε εργασία και καθημερινή ζωή
Η μελέτη εξετάζει επίσης πώς διαφοροποιείται η χρήση ανάλογα με το αν οι αλληλεπιδράσεις έχουν επαγγελματικό χαρακτήρα ή όχι. Ένα ενδιαφέρον μοτίβο που προκύπτει είναι η σταδιακή μετατόπιση: Ενώ στην αρχή το ChatGPT αξιοποιήθηκε κυρίως για εργασιακά tasks, με τον χρόνο η χρήση επεκτάθηκε και στην καθημερινότητα.
Αυτό αποτυπώνεται στη θεματολογία: Πρακτικές οδηγίες για προσωπικές δραστηριότητες, πληροφορίες για ποικίλα θέματα, ακόμη και δημιουργικά πειράματα εκτός πλαισίου δουλειάς. Η χρήση AI παύει να είναι ένα εργαλείο γραφείου και μετατρέπεται σε συνοδευτικό μέσο για διαφορετικές στιγμές της ημέρας. Αυτό το εύρημα είναι κρίσιμο γιατί δείχνει πώς η τεχνολογία διεισδύει όχι μόνο στη δουλειά μας, αλλά και στον τρόπο που οργανώνουμε την προσωπική μας ζωή.
Χρονικές και γεωγραφικές τάσεις
Η ανάλυση των δεδομένων αναδεικνύει και γεωγραφικές διαστάσεις. Η χρήση του ChatGPT δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο ανεπτυγμένων χωρών, αντίθετα, η εξάπλωσή του είναι παγκόσμια, με έντονη υιοθέτηση και σε χώρες μεσαίου εισοδήματος. Αυτό δείχνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται ένα εργαλείο των πολλών, σε διαφορετικά κοινωνικοοικονομικά πλαίσια.
Παράλληλα, τα δεδομένα δείχνουν διαφοροποιήσεις στη χρήση ανάλογα με την ώρα και την περίοδο. Οι κορυφώσεις στα αιτήματα συνδέονται με τις ώρες εργασίας, αλλά υπάρχει και σημαντική δραστηριότητα εκτός αυτών, κάτι που ενισχύει την εικόνα του ChatGPT ως εργαλείου πολλαπλών ρόλων.
Η ποιότητα των απαντήσεων
Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι πώς αντιλαμβάνονται οι χρήστες την ποιότητα των απαντήσεων. Η μελέτη καταγράφει αξιολογήσεις που κατηγοριοποιούν τις αποκρίσεις σε «καλές» και «κακές». Σε γενικές γραμμές, οι περισσότεροι χρήστες δήλωσαν ότι έλαβαν χρήσιμες απαντήσεις, ιδίως σε θεματικές όπως το Writing και το Practical Guidance.
Ωστόσο, η ποιότητα δεν είναι ομοιόμορφη. Σε πιο τεχνικά αιτήματα ή σε πολύπλοκες ερωτήσεις, τα ποσοστά ικανοποίησης πέφτουν. Αυτό αναδεικνύει τα όρια της τεχνολογίας, υπογραμμίζοντας ότι παρότι το ChatGPT μπορεί να καλύψει ευρύ φάσμα θεμάτων, δεν αντικαθιστά την εξειδικευμένη γνώση ή την ανθρώπινη κρίση.
Η εικόνα που αναδύεται
Το πιο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει δεν είναι μόνο «τι» κάνουν οι άνθρωποι με το ChatGPT, αλλά και «γιατί». Οι χρήστες στρέφονται σε αυτό όταν χρειάζονται βοήθεια για να κατανοήσουν κάτι, να παραγάγουν πιο γρήγορα κείμενα, να οργανώσουν τη σκέψη τους ή να πειραματιστούν με ιδέες.
Η τεχνητή νοημοσύνη, μέσα από αυτή τη χρήση, λειτουργεί σαν καθρέφτης: Αναδεικνύει τις ανάγκες μας για γνώση, αποδοτικότητα και δημιουργικότητα. Κάθε κατηγορία αιτημάτων φανερώνει κάτι για τον τρόπο που δουλεύουμε και ζούμε σήμερα.
Η μελέτη How People Use ChatGPT αποτυπώνει την πρώτη μεγάλη περίοδο μαζικής αλληλεπίδρασης ανθρώπων και Gen AI. Το βασικό της μήνυμα είναι ότι η χρήση είναι πολυδιάστατη, εξελίσσεται συνεχώς και αντανακλά τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των ανθρώπων. Από τις εργασιακές εφαρμογές μέχρι την προσωπική καθημερινότητα, το ChatGPT λειτουργεί ως εργαλείο που γεφυρώνει την πληροφορία, την καθοδήγηση και τη δημιουργικότητα.
Η μελέτη αποτυπώνει ένα σημείο καμπής: Η τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας και η χρήση της γίνεται ολοένα πιο πολυδιάστατη. Το επόμενο κεφάλαιο δεν θα αφορά μόνο τι μπορεί να κάνει το ChatGPT, αλλά τι θα επιλέξουμε εμείς να κάνουμε με αυτό.
Η μελέτη How People Use ChatGPT βρίσκεται εδώ.
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο kreport.gr