Ας φανταστούμε ένα ζευγάρι που ξεκινάει με όνειρα που σιγά σιγά αναγκάζεται να σβήσει μαζί με τις ελπίδες για ένα δικό του σπίτι, και την δημιουργία οικογένειας.
Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν πολλοί Έλληνες το 2025. Ενώ ο τουριστικός οδηγός της χώρας υπόσχεται μια οικονομικά προσιτή γωνιά της Ευρώπης, η οικονομική πραγματικότητα σοκάρει με το κόστος ζωής έχει μετατραπεί σε βρόχο γύρω από τον λαιμό του μέσου Έλληνα πολίτη.
Το σημερινό μας άρθρο εξετάζει τη σύνθετη φύση του κόστους ζωής στη χώρα, αναδεικνύοντας τις οικονομικές πιέσεις, αλλά και την αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα των κατοίκων της.
Οικονομικό τοπίο και πραγματικότητες εισοδήματος
Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει ενθαρρυντικά σημάδια ανάκαμψης, με προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% το 2025, ξεπερνώντας αρκετές μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Συγκεκριμένα, το τέταρτο τρίμηνο του 2024 σημειώθηκε ανάπτυξη 2,6% σε ετήσια βάση, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ωστόσο, αυτή η ανάπτυξη δεν έχει ακόμη μεταφραστεί σε ουσιαστική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου για τον μέσο Έλληνα πολίτη.
Διάρθρωση εισοδημάτων στην Ελλάδα
Αν και τα στοιχεία φαίνονται σχετικά λογικά, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Μετά από φόρους και εισφορές, ο καθαρός μέσος μισθός ανέρχεται σε περίπου €1.610 μηνιαίως. Αυτή η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος καθιστά σαφές το οικονομικό βάρος που επωμίζονται τα ελληνικά νοικοκυριά.
Πώς διατίθεται το εισόδημα: Μηνιαίες δαπάνες
Ας εξετάσουμε πού κατευθύνονται τα χρήματα των εργαζόμενων στην Ελλάδα:
Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι ο μέσος εργαζόμενος στην Ελλάδα καταλήγει με ένα έλλειμμα €85 μηνιαίως, αναγκάζοντας πολλούς να αναζητήσουν επιπλέον εισόδημα ή να βασιστούν σε οικογενειακή υποστήριξη.
Το ζήτημα της στέγασης
Η στέγαση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές προκλήσεις:
Αν και οι τιμές ενοικίασης παραμένουν χαμηλότερες από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, εντούτοις εξακολουθούν να απορροφούν σημαντικό ποσοστό του εισοδήματος.
Προσαρμογή στην οικονομική πραγματικότητα
Οι Έλληνες, αντιμετωπίζοντας αυτές τις δυσκολίες, έχουν αναπτύξει διάφορες στρατηγικές:
- Παράλληλη εργασία: Το 11% των εργαζομένων έχει δεύτερη απασχόληση.
- Στήριξη από την οικογένεια: Το 48% των νοικοκυριών λαμβάνει οικονομική βοήθεια από συγγενείς.
- Ενασχόληση με την παραοικονομία: Υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύει το 20-30% του ΑΕΠ.
Κυβερνητικά μέτρα και προοπτικές
Το κράτος έχει λάβει κάποια μέτρα για την ανακούφιση του κόστους ζωής, όπως:
- Σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού στα €950 έως το 2026.
- Μειώσεις στη φορολογία και στους λογαριασμούς ενέργειας.
- Επιδόματα στέγασης και οικογενειακής στήριξης.
Ωστόσο, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτά τα μέτρα δεν αρκούν για να αντισταθμίσουν τις πιέσεις του αυξανόμενου κόστους διαβίωσης.
Συμπέρασμα: Μια χώρα σε μετάβαση
Αν και η Ελλάδα παραμένει προσιτή σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η πραγματικότητα για πολλούς κατοίκους της είναι ένας διαρκής αγώνας επιβίωσης. Ο συνδυασμός της στασιμότητας στους μισθούς, των αυξανόμενων τιμών και της οικονομικής αβεβαιότητας σημαίνει ότι πολλοί Έλληνες ζουν σε οικονομικά οριακό σημείο.
Αν και η πρόκληση του κόστους ζωής παραμένει σημαντική, η ελληνική κοινωνία δεν λυγίζει. Η ιστορική της ανθεκτικότητα, η αλληλεγγύη και η αστείρευτη δημιουργικότητα αποτελούν τα θεμέλια για ένα αισιόδοξο μέλλον.
Είναι επιτακτική ανάγκη η πολιτεία να ενισχύσει αυτές τις προσπάθειες, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η ευημερία δεν είναι πολυτέλεια. Με στοχευμένες πολιτικές, διαφάνεια και έμπνευση, η Ελλάδα μπορεί να μετατρέψει την οικονομική πίεση σε κινητήρια δύναμη για μια πιο δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Η συμμετοχή της κυβέρνησης σε αυτή την προσπάθεια είναι θεμελιώδης. Η ελάφρυνση της άμεσης και έμμεσης φορολογίας, θα αποδώσει τα μέγιστα εκεί που πραγματικά χρειάζεται: στην ανάπτυξη του ΑΕΠ. Ας ελπίσουμε σε ένα μέλλον όπου κάθε Έλληνας θα μπορεί να ζει με αξιοπρέπεια και να ονειρεύεται με ελπίδα.
* Ο Νίκος Χαβούτης είναι διευθυντής της συμβουλευτικής εταιρείας SoZone Limited (nhavoutis@gmail.com).