Ο γεωπολιτικός εφιάλτης, οι αγορές και το στοίχημα του Bitcoin

Δηλώστε τώρα συμμετοχή στα σεμινάρια "Επενδύσεις και trading στα κρυπτονομίσματα" που διοργανώνει το Euro2day.gr με το Βασίλη Παζόπουλο, πιστοποιημένο επενδυτικό σύμβουλο με πολυετή ενασχόληση στο χώρο των κρυπτονομισμάτων. Αποφύγετε τις παγίδες και μεγιστοποιήστε την απόδοσή σας με μεθόδους και τακτικές που έχουν αποδείξει την αξία τους στην πράξη! Δηλώστε συμμετοχή τώρα σε προνομιακή τιμή Early Bird.

Στη σκιά του γεωπολιτικού εφιάλτη που ξεδιπλώνεται στην Ουκρανία και τις μακροοικονομικές συνέπειες που εξελίσσονται ειδικότερα στον τομέα της ενέργειας και των τροφίμων, η ανάδειξη του χώρου των κρυπτονομισμάτων αποτελεί το κρίσιμο στοίχημα.

Από επενδυτικής σκοπιάς, το Bitcoin έχει ανέβει 2% σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα της εισβολής έναντι 6% του χρυσού (πορτοκαλί γραμμή). Ωστόσο, αν το υπολογίσουμε από την επόμενη ημέρα του σοκ της εισβολής, ο χρυσός βρίσκεται 2% υψηλότερα ενώ το Bitcoin αναρριχήθηκε 10%, όπως διαπιστώνεται από το παραπάνω ωριαίο διάγραμμα που ξεκινάει από τις 23 Φεβρουαρίου.

Η διαφορά είναι εμφανής αν συγκρίνουμε το Bitcoin με τις μετοχές. Συγκεκριμένα ο Nasdaq, από τις 23 Φεβρουαρίου, μία ημέρα πριν αρχίσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, έχει χάσει σχεδόν 3%, ενώ ο Eurostoxx 50 που αντιπροσωπεύει τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες έχει βυθιστεί 19%. Συνολικά την περασμένη εβδομάδα οι μετοχικές αξίες παγκόσμια έχασαν σχεδόν 3 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Συμπερασματικά, το αφήγημα ότι το Bitcoin και τα stablecoins, δηλαδή τα κρυπτονομίσματα που έχουν κλειδωμένη ισοτιμία με το δολάριο και τον χρυσό, θα αποτελέσουν ασφαλές καταφύγιο, έχει λειτουργήσει εν μέρει, όχι όμως τόσο ισχυρά όσο θα περίμεναν οι φίλοι του. Ίσως απαιτείται περισσότερος χρόνος για να ενημερωθούν περισσότεροι.

Το βέβαιο είναι πως λειτούργησε θετικά η προβολή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του. Ότι βοήθησε Ουκρανούς και Ρώσους να ξεπεράσουν τα capital controls. Οι πρώτοι μπόρεσαν να διαφύγουν από την εμπόλεμη ζώνη μεταφέροντας εύκολα τις οικονομίες τους στο εξωτερικό. Οι δεύτεροι μπόρεσαν να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους από την υποτίμηση και να συνεχίσουν τις οικονομικές συναλλαγές με τους συνεργάτες τους στο εξωτερικό.

Αναδείχθηκε η διαφορά μεταξύ των περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται σε θεματοφυλακή, όπου ενέχεται ο κίνδυνος κάποιο τραπεζικό ίδρυμα να αθετήσει τις συμβατικές υποχρεώσεις του είτε από αδυναμία είτε επειδή επιβάλλει απαγορεύσεις το κράτος, σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που δεν απαιτείται θεματοφυλακή. Το πλεονέκτημα να έχεις στην κατοχή σου χρήματα που δεν μπορούν να κατασχεθούν από κάποια κρατική οντότητα, να μεταφέρονται άμεσα και ελεύθερα από φυσικούς περιορισμούς και ανθρώπινες παρεμβάσεις, ουδέτερα από πολιτικές σκοπιμότητες και επιδιώξεις.

Οι επιπτώσεις των κυρώσεων

Ειδικά αυτό που έγινε με τις δεσμεύσεις των συναλλαγματικών αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας θορύβησε πολλούς στα ανώτερα στρώματα της τραπεζικής ιεραρχίας και των διαχειριστών κεφαλαίων, μια που κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί ούτε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι διακανονισμοί μεταξύ κεντρικών τραπεζών και οι διεθνείς πληρωμές στην περίοδο του πολέμου συνεχίζονταν απρόσκοπτα. Οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις δεν αμφισβητούνταν, ήταν «ιερές».

Ο προβληματισμός είναι τόσο μεγάλος που ήγειρε υπαρξιακά ζητήματα, όπως τις προϋποθέσεις του χρήματος. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε πως το τελευταίο ασφαλές καταφύγιο είναι τα χρήματα που βρίσκονται στις κεντρικές τράπεζες, τουλάχιστον στις κυριότερες. Αν αμφισβητείται για πρώτη φορά η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν, άρα αχρηστεύονται έστω και προσωρινά, τι θα εμποδίσει αύριο την κατάσχεσή τους από κάποια εχθρική δύναμη;

Για να το κάνουμε πιο πρακτικό, δεν είναι δυνατόν να μην έχουν προβληματιστεί οι Κινέζοι βλέποντας ότι ανά πάσα στιγμή κάποιος έχει τη δυνατότητα να τους κλείσει τη στρόφιγγα της ρευστότητας. Κι αν εκείνοι νιώθουν πως τους διασφαλίζει από ένα τέτοιο ενδεχόμενο η στρατιωτική τους ισχύς, αυτό δεν ισχύει για μικρότερες αλλά ισχυρές οικονομικά χώρες που διαθέτουν δεκάδες δισεκατομμύρια σε συναλλαγματικά αποθέματα. Αυτή η κίνηση από πλευράς Δυτικών θα πυροδοτήσει κοσμογονικές αλλαγές στον χώρο της οικονομίας.

Το μέτρο της αποκοπής από το SWIFT είναι το λιγότερο επώδυνο για τη Ρωσία. Αποτελεί μόνο θέμα χρόνου η εισαγωγή ενός νέου συστήματος πληρωμών που θα παρακάμπτει το SWIFT και θα συνδυάζει το ρωσικό SPFS (σύστημα μεταφοράς οικονομικών μηνυμάτων) με το κινεζικό CIPS (διασυνοριακό διατραπεζικό σύστημα πληρωμών).

Μπαίνουμε ξανά σε μια εποχή που η οικονομία θα υποταχθεί αναγκαστικά στη γεωπολιτική, με άγνωστες μέχρι στιγμής επιπτώσεις. Οι κυρώσεις ίσως αποτελέσουν την αρχή του τέλους για το δολάριο ως αποθεματικού νομίσματος του πλανήτη. Οι χώρες που θα νιώσουν ότι απειλούνται από τις ΗΠΑ ή θα προτιμήσουν τον δρόμο της διπλωματικής ανεξαρτησίας, θα φοβούνται να χρησιμοποιήσουν το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα.

Οι κυρώσεις δεν δημιουργούν μόνο υψηλότερο πληθωρισμό, αλλά ωθούν τη Ρωσία πιο κοντά στην Κίνα. Καθώς είναι αδύνατον να αποκοπεί η Ευρώπη ενεργειακά από τη Ρωσία, τι θα κάνουν οι Ευρωπαίοι αν θελήσουν οι Ρώσοι να μην πληρώνονται σε δολάρια; Τι πιο λογικό να θέλουν να προστατεύσουν τις οικονομικές συναλλαγές τους από τον έλεγχο των ΗΠΑ; Το SPFS και το CIPS θα μπορεί να το χρησιμοποιεί και το Ιράν, που τώρα έχει αποκοπεί από το SWIFT.

Για τη Ρωσία, όσο αφορά τις εσωτερικές συναλλαγές, η απόφαση των Mastercard και Visa να αναστείλουν τις δραστηριότητές τους δεν αποτελεί πρόβλημα. Οι κάρτες συνεχίζουν να λειτουργούν χωρίς πρόβλημα εντός της χώρας, αφού οι πληρωμές διεκπεραιώνονται από το Εθνικό Σύστημα Καρτών Πληρωμής.

Επίσης σημαντικό είναι πως δεν έχουμε δει ακόμα από πλευράς Ρωσίας οικονομικά αντίποινα για τις κυρώσεις. Ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ έδωσε ήδη μια ένδειξη: στο τραπέζι βρίσκονται όλα. Από την έξοδο σε όλες τις συμφωνίες των πυρηνικών όπλων, έως το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων των δυτικών εταιρειών στη Ρωσία.

Η εναλλακτική του Bitcoin

Σε όλη αυτή την αναστάτωση και διάρρηξη των μέχρι χθες ακλόνητων σχέσεων, κερδισμένοι θα βγουν όσοι κατανοούν βαθιά τον μεταβαλλόμενο χαρακτήρα της οικονομικής και νομισματικής πραγματικότητας.

Στοιχειώδης υπευθυνότητα από πλευράς κεντρικών τραπεζών οδηγεί στο να κατέχουν τουλάχιστον ένα μικρό ποσοστό των συναλλαγματικών αποθεμάτων τους σε κάτι που μπορεί να δεσμευτεί.

Ποιο θα είναι αυτό; Ο χρυσός έρχεται σαν πρώτη σκέψη, αλλά αυτός έχει ένα τεράστιο μειονέκτημα. Δεν μπορεί εύκολα να μεταφερθεί προκειμένου να εξοφληθούν υποχρεώσεις και, κυρίως, συνηθίζεται να βρίσκεται στο εξωτερικό για λόγους ασφαλείας. Μικρό ποσοστό κρατείται στα εγχώρια χρηματοκιβώτια των κεντρικών τραπεζών.

Ποια άλλη νομισματική μορφή, παγκόσμια αναγνωρισμένη, προσφέρει τη διευκόλυνση της άμεσης μεταφοράς, της δωρεάν και εύκολης φύλαξης οπουδήποτε και βέβαια δεν απαιτεί οποιασδήποτε μορφής τραπεζικού τύπου θεματοφυλακής; Σωστά το καταλάβατε: το Bitcoin.

Η απόκτηση Bitcoin ως ένα μικρό ποσό των συναλλαγματικών αποθεμάτων λειτουργεί ως ασφάλεια, όχι ως κερδοσκοπία. Μια ασπίδα προστασίας για τις κεντρικές τράπεζες και τις κυβερνήσεις, αν οι συνθήκες πάψουν να είναι ομαλές, με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούσε παλαιότερα ο χρυσός. Το βρίσκετε απίθανο σαν σενάριο; Γιατί; Όλα αυτά που έχουν συμβεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες δεν αποτελούν μια σειρά από εκπλήξεις; Υπό τις σημερινές συνθήκες, το ρίσκο είναι μεγαλύτερο αν δεν κατέχεις Bitcoin.

Η πορεία των τιμών

Η επόμενη κρίσιμη μεταβλητή όσον αφορά τη χρηματιστηριακή αξία των crypto είναι το ζήτημα του πληθωρισμού και της απόφασης των κεντρικών τραπεζών για τα επιτόκια. Αυτή την εβδομάδα θα έχουμε την ανακοίνωση των τελευταίων στατιστικών δεδομένων του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τις Ηνωμένες Πολιτείες, που λογικά θα επηρεάσουν το διοικητικό συμβούλιο της Fed.

Στο ενδεχόμενο της ανόδου των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης ή παραπάνω, οι αναλυτές θεωρούν πως αναμένεται να δυσκολέψει την ανοδική πορεία του Bitcoin, κάτι που θα παρασύρει όλη την αγορά των κρυπτονομισμάτων, όπως συνηθίζεται.

Αντίθετα, αν η παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών είναι ήπια, επειδή θα φοβηθούν πως έτσι θα υποδαυλίσουν την ύφεση, λογικά θα ευνοηθούν όλα τα περιουσιακά στοιχεία και φυσικά ανάμεσά τους και τα κρυπτονομίσματα. Η απόφαση της Fed μπορεί να αποτελεί ερώτημα, αλλά για την ΕΚΤ τα πράγματα είναι πιο καθαρά.

Θα αποτελέσει έκπληξη αν ανεβάσει τώρα τα επιτόκια, από τη στιγμή που η ήπειρος που έχει πληγεί περισσότερο από όλες είναι η Ευρώπη. Κάτι που δεν αντανακλάται μόνο στις τιμές των μετοχικών δεικτών, αλλά και στην ισοτιμία του ευρώ με τα υπόλοιπα κυριότερα νομίσματα.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.