«Εξοικονομώ»: Τα 10 βήματα για την υποβολή των αιτήσεων

Στην πλατφόρμα htpps://exoikonomo2020.gov.gr θα μπορούν σταδιακά να μπαίνουν από τις 9 Δεκεμβρίου όσοι ενδιαφέρονται να διεκδικήσουν τις επιχορηγήσεις που δίνει το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κι αυτόνομης διαχείρισης της ενέργειας των κατοικιών τους. 

Η δράση, που αγγίζει τα 900 εκατ. ευρώ (896,7 εκατ. ευρώ), εκκίνησε κι επίσημα με τον οδηγό εφαρμογής που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και οι δικαιούχοι σε λιγότερο από ένα μήνα μπορούν να υποβάλουν τις αιτήσεις τους.

Οι βασικές επιχορηγήσεις επί των επιλέξιμων δαπανών ανάλογα με τις πέντε εισοδηματικές κατηγορίες κυμαίνονται από 35% (υψηλότερο εισόδημα) έως 65% (χαμηλότερο εισόδημα) και με τα μπόνους Covid-19 και βαθμού ενεργειακής αναβάθμισης φτάνουν στο εύρος του 55% με 85%, αντίστοιχα. Αν οι ιδιοκτήτες μονοκατοικιών ή διαμερισμάτων βρίσκονται στις λιγνιτικές περιοχές, τότε τα ποσοστά ενίσχυσης διαμορφώνονται από 65% έως 95%. 

Οι επιλέξιμες δαπάνες

Οι εργασίες που επιχορηγούνται και υποδεικνύονται από τους ενεργειακούς επιθεωρητές είναι:

• Τα κουφώματα/συστήματα σκίασης/αερισμός
• Η θερμομόνωση
• Τα συστήματα θέρμανσης - ψύξης
• Τα συστήματα παροχής ζεστού νερού χρήσης
• Φωτοβολταϊκό σύστημα
• Σύστημα αποθήκευσης ενέργειας
• Σημείο επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος
• Συσκευές διαχείρισης ενέργειας
• Αναβάθμιση φωτισμού (πολυκατοικίες)
• Αναβάθμιση ανελκυστήρα (πολυκατοικίες). 

Οι ανώτατοι επιλέξιμοι προς επιδότηση προϋπολογισμοί δαπανών είναι οι 50.000 ευρώ (μαζί με δαπάνες μηχανικών, συμβούλων έργω, ενεργειακής επιθεώρησης) για μονοκατοικία/μεμονωμένο διαμέρισμα/διαμέρισμα ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία «τύπου Α» και οι 80.000 ευρώ (συνυπολογιζόμενες οι προαναφερόμενες δαπάνες συμβούλων) για αίτηση πολυκατοικίας «τύπου Β».

Στο σημείο αυτό πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει και ξεχωριστές κατηγορίες επιδοτήσεις για τις πολυκατοικίες «τύπου Α», δηλαδή για παρεμβάσεις κοινόχρηστες και μη, και για τις πολυκατοικίες «τύπου Β», που αφορούν μόνο σε κοινόχρηστες παρεμβάσεις. 

Επίσης για τη χρηματοδότηση των παρεμβάσεων, οι δικαιούχοι έχουν τη δυνατότητα κάλυψης μέρους των δαπανών είτε με ίδια κεφάλαια είτε με επιδοτούμενο δάνειο (επιτόκιο 4%) και διάρκειας αποπληρωμής έως 6 χρόνια. Μπορεί να γίνει συνδυασμός και των τριών μορφών χρηματοδότησης.

Τα 10 βήματα

Το πρόγραμμα, σύμφωνα με τον οδηγό εφαρμογής, περιλαμβάνει 10 βήματα για την υποβολή των αιτήσεων και όπως προκύπτει από τον οδηγό, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθυνθούν σε τεχνικούς (δηλαδή μηχανικούς, συμβούλους έργων κ.λπ.), προκειμένου να φέρουν σε πέρας την όλη διαδικασία. Διαδικασία, η οποία είναι γραφειοκρατική και ιδιαίτερα τεχνική. 

Τα βήματα αυτά είναι:

1. Η συνολική διαδικασία και τα στάδια αίτησης πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά μέσα από το πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος https://exoikonomo2020.gov.gr. Η σύνδεση του ενδιαφερομένου γίνεται με τους προσωπικούς κωδικούς taxisnet, και μέσω διαδικασίας αυθεντικοποίησης, κατά την οποία θα πρέπει την πρώτη φορά να γίνει εγγραφή χρήστη στο πληροφοριακό σύστημα. Ακολουθεί η δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου αίτησης, η συμπλήρωση των βασικών στοιχείων χρήστη και ακινήτου και η αποθήκευση του αρχείου.
2. Από το στάδιο αυτό και μέχρι την υποβολή της αίτησης, εφόσον ο ενδιαφερόμενος το επιθυμεί, μπορεί να δηλώσει την επιλογή του να χρησιμοποιήσει Σύμβουλο Έργου για τη διαδικασία υποβολής και διαχείρισης της αίτησης. Στη συνέχεια, μπορεί να καταχωρήσει τα στοιχεία του και να τον εξουσιοδοτήσει, ώστε να μπορεί στη συνέχεια να συμπληρώνει τα απαραίτητα στοιχεία για την αίτησή του. Ο Σύμβουλος Έργου, εφόσον έχει πάρει την εξουσιοδότηση από τον ενδιαφερόμενο, μπορεί να μπει στο πληροφοριακό σύστημα του Προγράμματος με τους δικούς του κωδικούς taxisnet και να συνεχίσει τη συμπλήρωση της αίτησης του ενδιαφερόμενου. Επισημαίνεται ότι ο Σύμβουλος Εργου δεν έχει πλήρη δικαιώματα στη διαχείριση της αίτησης στο πληροφοριακό σύστημα. Σε κάθε στάδιο διαχείρισης της αίτησης αναφέρονται στο πληροφοριακό σύστημα οι ενέργειες που πρέπει να γίνονται αποκλειστικά από τον ωφελούμενο. Στο παρόν στάδιο δηλώνονται στο πληροφοριακό σύστημα (κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης και λήψης από την ΑΑΔΕ, η κατά περίπτωση με συμπλήρωση στοιχείων) τα οικονομικά στοιχεία καθώς και τα στοιχεία του ακινήτου για το οποίο γίνεται η αίτηση και ελέγχεται εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Προγράμματος. Επίσης, καταχωρούνται στο πληροφοριακό σύστημα τα βασικά στοιχεία του Α' Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης  (τα επιμέρους στοιχεία του Α' ΠΕΑ αντλούνται από το buildingcert), ώστε να γίνει ο έλεγχος/υπολογισμός του ενεργειακού στόχου. Παράλληλα, επισυνάπτονται ηλεκτρονικά σε μορφή pdf τα δικαιολογητικά που απαιτούνται στο στάδιο αυτό (βλέπετε στα αναρτημένα παραρτήματα του οδηγού).
3. Κατόπιν, καταχωρούνται στο πληροφοριακό σύστημα οι παρεμβάσεις που έχουν επιλεχθεί, οι ποσότητες και το αντίστοιχο κόστος τους. Τέλος, δηλώνεται το χρηματοδοτικό σχήμα (Ίδια Κεφάλαια/δάνειο) με το οποίο ο χρήστης επιθυμεί να καλύψει την ιδιωτική του συμμετοχή στο Πρόγραμμα. 
4. Εφόσον η αίτηση δεν έχει ελλείψεις και υπάρχει διαθεσιμότητα πόρων από το Πρόγραμμα (Άμεση Ενίσχυση και Ταμείο Εξοικονομώ ΙΙ σε περίπτωση Δανείου), ο ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει την αίτησή του λαμβάνοντας στη συνέχεια μοναδικό εξαψήφιο ακέραιο αριθμό πρωτοκόλλου (στάδιο οριστικής υποβολής αίτησης) και δεσμεύεται το σχετικό ποσό για την επιχορήγηση. Επισημαίνεται ότι η ενέργεια υποβολής της αίτησης πραγματοποιείται υποχρεωτικά από τον ενδιαφερόμενο. Ο ενδιαφερόμενος ενημερώνεται για τον επιλέξιμο προϋπολογισμό, το ποσοστό και το ποσό της επιχορήγησης, το ανώτατο επιλέξιμο κόστος των παρεμβάσεων, του σύμβουλου έργου, τυχόν μελετών καθώς και των 2 ενεργειακών επιθεωρήσεων. Ο εξαψήφιος αριθμός ηλεκτρονικού πρωτοκόλλου αποδίδεται με την ολοκλήρωση υποβολής της αίτησης από τον ενδιαφερόμενο και δεσμεύεται το σχετικό ποσό, πριν την ολοκλήρωση των παραπάνω ελέγχων από τον Δικαιούχο. Για τις υποβληθείσες αιτήσεις (δηλαδή αιτήσεις με πρωτόκολλο και δέσμευση της ενίσχυσης), για τις οποίες ο αιτών έχει επιλέξει ότι θα προχωρήσει σε υπαγωγή στο Πρόγραμμα με Δάνειο, τίθεται προθεσμία 130 ημερών για την έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας δανειοδότησης, εντός της οποίας θα πρέπει να καταχωρηθεί, υποβληθεί και εξεταστεί αίτηση για δανειοδότηση σε συνεργαζόμενη τράπεζα, ώστε μέχρι το πέρας της προθεσμίας η αίτηση να οδηγηθεί «προς Υπαγωγή». Οι συνεργαζόμενοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οφείλουν να ολοκληρώσουν τον πιστοληπτικό έλεγχο εντός 60 ημερών από τη χρονική στιγμή που ο ενδιαφερόμενος έχει αναρτήσει το σύνολο των απαιτούμενων για τη λήψη του δανείου δικαιολογητικών και υποβάλει την αίτηση δανείου του. 
5. Κατά τακτά χρονικά διαστήματα καταρτίζεται λίστα υπαγωγής από τον Δικαιούχο με βάση τον αριθμό πρωτοκόλλου ολοκληρωμένης αίτησης (έγκριση δανείου, όπου απαιτείται) και αποστέλλεται στην Επενδυτική Επιτροπή: Έκδοση Απόφασης υπαγωγής/απόρριψης αιτήσεων/Ενημέρωση Ωφελουμένου ηλεκτρονικά από το πληροφοριακό σύστημα/Κοινοποίηση της έγκρισης στο Χρηματοπιστωτικό οργανισμό (όπου απαιτείται).  
6. Ο Ωφελούμενος υποβάλλει δήλωση αποδοχής της συμμετοχής του στο πρόγραμμα (και τους όρους αυτού) ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα μέχρι και 30 ημέρες πριν από την λήξη του αρχικού συμβατικού χρόνου υλοποίησης του έργου. Στην περίπτωση που έχει επιλεγεί λήψη δανείου, η υπογραφή της δανειακής σύμβασης από τον Ωφελούμενο πραγματοποιείται εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος.
7. Καταχωρούνται τα στοιχεία των προμηθευτών στο σύστημα (έλεγχος ενεργών ΑΦΜ). Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει προηγηθεί η εγγραφή του προμηθευτή ως χρήστη και ο ορισμός τουλάχιστον ενός επαγγελματικού λογαριασμού ΙΒΑΝ. Με την υπογραφή της δανειακής σύμβασης υπάρχει δυνατότητα εκταμίευσης ποσοστού 70% του δανείου, το οποίο αποτελεί προκαταβολή για την υλοποίηση του έργου. Οι προμηθευτές και ο Ωφελούμενος ενημερώνονται μέσω του πληροφοριακού συστήματος για την κατάθεση των προκαταβολών δανείου. Στην περίπτωση που στο χρηματοδοτικό σχήμα της απόφασης υπαγωγής προβλέπεται η καταβολή ιδίων κεφαλαίων, τότε οι Ωφελούμενοι τα καταβάλουν στον ανάδοχο/προμηθευτή ως προκαταβολή, μόνο όμως μέσω τραπεζικού συστήματος και τα καταχωρούν στο πληροφοριακό σύστημα. Τίθεται υπόψη ότι η καταβολή των ιδίων κεφαλαίων δεν γίνεται μέσω του πληροφοριακού συστήματος και η παρακολούθηση της βαρύνει τον ωφελούμενο και τον εκάστοτε ανάδοχο/προμηθευτή. Ο Ωφελούμενος είναι υπεύθυνος για το ύψος της προκαταβολής που καταβάλλει στον ανάδοχο/προμηθευτή. Ακολουθεί η υλοποίηση των παρεμβάσεων και η 2η Ενεργειακή επιθεώρηση/Έκδοση δεύτερου πιστοποιητικού (Β΄ΠΕΑ). Μετά την έκδοση του Β’ ΠΕΑ, ο Ωφελούμενος ή ο Σύμβουλος έργου καταχωρεί στο σύστημα τα στοιχεία του Β’ ΠΕΑ και τα αναλυτικά στοιχεία των παραστατικών δαπανών των παρεμβάσεων. Τα στοιχεία του Β΄ΠΕΑ αντλούνται από το buildingcert.
8. Μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων και τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία: Ο Ωφελούμενος καταχωρεί τη δήλωση πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου και την παροχή των κινήτρων του προγράμματος στο πληροφοριακό σύστημα επισυνάπτοντας τα παραστατικά δαπανών και τα λοιπά δικαιολογητικά του Παραρτήματος Χ. Ο Ωφελούμενος ενημερώνεται μέσω του πληροφοριακού συστήματος για το τελικό επιλέξιμο κόστος καθώς και για το ποσό των ιδίων κεφαλαίων που απαιτείται να καταβάλει στους προμηθευτές/αναδόχους. Διενεργείται έλεγχος των δικαιολογητικών από τον Δικαιούχο και διευθετούνται τυχόν εκκρεμότητες εντός οριζόμενων προθεσμιών. Με τη χρήση του Πληροφοριακού Συστήματος και σύμφωνα με την απόφαση υπαγωγής, διαμορφώνεται, βάσει και των υποβαλλόμενων παραστατικών δαπανών, ο τελικός συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός του έργου
9. Ο Δικαιούχος, εφόσον διαπιστώσει την καταβολή των ιδίων κεφαλαίων από τον Ωφελούμενο για την εξόφληση των δαπανών, ενημερώνει τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό ώστε να καταβάλει την επιχορήγηση και την εκταμίευση του συνόλου του δανείου, κατά περίπτωση, για την εξόφληση των επί πιστώσει παραστατικών δαπανών (αναδόχων/προμηθευτών κ.λπ.) και την καταβολή στον Ωφελούμενο του ποσού που του αντιστοιχεί για τα εξοφλημένα παραστατικά δαπάνης.
10. Η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί.