Click away: Πρεμιέρα με διαμαρτυρίες εμπόρων και... φόβους επιστημόνων

Οριστικά χαμένος, προδικάζεται ότι θα είναι ο γιορτινός τζίρος τη αγοράς για τη συντριπτική πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων, καθώς το πρωτοεμφανιζόμενο στην Ελλάδα μοντέλο πωλήσεων «click away» που τεθεί σε εφαρμογή από σήμερα Κυριακή 13 Δεκεμβρίου, εκτιμάται ότι δεν πρόκειται να αναπληρώσει τις απώλειες που έχει υποστεί ο εμπορικός κόσμος και ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες, καθώς είναι ανέφικτο να το χρησιμοποιήσουν.

Αντίθετα, υποστηρίζουν, το μοντέλο που επιλέχθηκε να λειτουργήσει η αγορά, ευνοεί καταφανώς τις μεγάλες επιχειρήσεις καθώς από τις μικρές, ελάχιστες είναι αυτές που διαθέτουν e- shop. Βάσει επίσημων στοιχείων, μόλις το 17% των εμπορικών επιχειρήσεων διαθέτουν e-shop, ωστόσο, το ποσοστό αυτών που είναι πλήρως λειτουργικό, είναι πολύ μικρότερο και περιορίζεται σε μονοψήφιο ποσοστό.

Συνεπώς, το click away θα αποτελέσει και τη θεσμική επικύρωση ενός «αθέμιτου» ανταγωνισμού σε βάρος της πλειονότητας των επιχειρήσεων, λέει η πλευρά των εμπόρων.

Τα παραπάνω, επισημαίνουν, συμπυκνωμένα οι φορείς της αγοράς, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με μια πρωτόγνωρη κατάσταση που με βεβαιότητα – όσα μέτρα στήριξης και να υπάρξουν – θα αφήσει βαθύ αποτύπωμα στην οικονομία και με ορατό το ενδεχόμενο, όταν αρθεί το lockdown, χιλιάδες εξ αυτών να οδηγηθούν στο κλείσιμο.

Από την άλλη πλευρά, βρίσκονται οι λοιμωξιολόγοι, οι οποίοι εστιάζουν στον κίνδυνο το μέτρο να αυξήσει υπέρμετρα τις μετακινήσεις των πολιτών προκαλώντας νέο κύμα διασποράς του κορωνοϊού. Η ίδια η κυβέρνηση δε έσπευσε να προειδοποιήσει πως αν παρουσιαστούν καταστάσεις συνωστισμού, τότε το μέτρο θα ανασταλεί. 

Τυπικά, από σήμερα (σ.σ. λόγω του εορταστικού ωραρίου) οι εμπορικές επιχειρήσεις μπορούν να λειτουργήσουν με τη μέθοδο του click away, δηλαδή με πραγματοποίηση της παραγγελίας εξ αποστάσεων και της παραλαβής των εμπορευμάτων έξω από το κατάστημα κατόπιν ραντεβού. Πόσες όμως επιχειρήσεις μπορούν εφαρμόσουν αυτό το μοντέλο; Ελάχιστες, μας αναφέρει παράγοντας της αγοράς, σημειώνοντας ότι με τη μέθοδο αυτή θα δουλέψουν όσοι δούλευαν έως τώρα. Δηλαδή τα μεγάλα καταστήματα που απέστελναν τα εμπορεύματα με τις εταιρείες ταχυμεταφορών.

Από τη στιγμή που σχεδόν κατέρρευσε, λόγω όγκου παραγγελιών το σύστημα των ταχυμεταφορών, επιλέχθηκε αυτή η μέθοδος ώστε να μπορούν να τα παραλαμβάνουν οι καταναλωτές έξω από το κατάστημα, τονίζοντας ότι το επιβεβαίωσε επίσημα ο ίδιος ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης την περασμένη Παρασκευή.

Υπενθυμίζουμε ότι ο κ. Γεωργιάδης κατά την παρουσίαση του υβριδικού μοντέλου σημείωσε τα εξής: «το click away το επιτρέπουμε για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος, διότι οι υπηρεσίες των ταχυμεταφορών έχουν βρεθεί στα όρια της λειτουργίας τους. Πολλές πλέον δεν παραλαμβάνουν παραγγελίες ή παραδίδουν μετά από πολλές ημέρες καθυστέρηση δημιουργώντας μία ιδιότυπη στάση εμπορίου.Και ο δεύτερος, για να δώσουμε στα καταστήματα και στις εμπορικές επιχειρήσεις μία έστω μερική διέξοδο για να ισοφαρίσουν τις τεράστιες ζημίες από τη μη λειτουργίας τους κατά τη διάρκεια των εορτών».

Πάντως ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι οι επιχειρήσεις που θα λειτουργήσουν με το click away νοούνται ως παραμένουσες κλειστές με κρατική εντολή και λαμβάνουν και θα λαμβάνουν κανονικά όλα τα ωφελήματα και τα προστατευτικά μέτρα που έως τώρα ελάμβαναν ως απολύτως κλειστές.

Πώς θα λειτουργήσει

Σύμφωνα με τον κ. Γεωργιάδη, με το click away o πελάτης θα κάνει την παραγγελία του είτε μέσα από το e-shop, το ηλεκτρονικό κατάστημα μιας επιχείρησης και πληρωμή μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος πληρωμών, είτε μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, τηλεφωνικής παραγγελίας από το κατάστημα και πληρωμής μέσω, αν δεν υπάρχει e-shop στη συγκεκριμένη επιχείρηση, μέσω του συστήματος POS έξω από το κατάστημα με το ασύρματο μηχάνημα.

Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει για να μετακινηθεί ο πελάτης να έχει στην κατοχή του ηλεκτρονική απόδειξη πληρωμής ή αποστολή μηνύματος SMS από την επιχείρηση που θα αναφέρει την επωνυμία της επιχείρησης, το ΑΦΜ της, την επωνυμία του πελάτη και την ακριβή ώρα κατά την οποία θα μπορεί ο πελάτης να παραλαμβάνει την παραγγελία του.

Χρήση της πλατφόρμας e-katanalotis

Πάντως σε μια προσπάθεια του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό κατάστημα, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Εμπορίου και Προστασία Καταναλωτή Παναγιώτη Σταμπουλίδη, θα η δυνατότητα της χρήσης της πλατφόρμας e-katanalotis για την επικοινωνία καταστήματος – καταναλωτή.

Σύμφωνα με τον κ. Σταμπουλίδη, όσες επιχειρήσεις δεν έχουν e-shop θα μπορούν να χρησιμοποιούν την μετεξέλιξη της ειδικής πλατφόρμας e-katanalotis που θα είναι σε ισχύ από αύριο Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου ώστε η μεταξύ τους ανταλλαγή μηνυμάτων sms να είναι δωρεάν.

Όπως εξήγησε θα στέλνει ο καταναλωτής ένα μήνυμα με τον αριθμό παραγγελίας, θα στέλνει και ο έμπορος αντίστοιχα. Στη συνέχεια, θα ταυτοποιείται ο αριθμός παραγγελίας και μέσω της πλατφόρμας θα πηγαίνει στον καταναλωτή το sms για να μετακινηθεί και να παραλάβει το εμπόρευμα που έχει παραγγείλει. Οπότε, το sms που θα έπρεπε να στείλει η επιχείρηση στον πελάτη θα είναι δωρεάν μέσω της πλατφόρμας e-katanalotis.

Το πώς θα λειτουργήσει στην πράξη αυτό το σύστημα, είναι κάτι που πρέπει να αποδειχθεί, σχολιάζει παράγοντας της αγοράς, ο οποίος, όπως και όλοι οι έμποροι αναμένουν να το δουν και να το αξιολογήσουν.

Έντονες οι αντιδράσεις

Η ανακοίνωση της λειτουργίας των καταστημάτων με το click away την περασμένη Παρασκευή, προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις σχεδόν του συνόλου των θεσμικών φορέων της αγοράς που με ένα μπαράζ ανακοινώσεων και δηλώσεων τάχθηκαν κατά της συγκεκριμένης μεθόδου.

Η ΕΣΕΕ

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Γιώργο Καρανίκα με το click away όλες οι μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου – μαζί με ελάχιστες μικρότερες που έχουν ισχυρή ψηφιακή παρουσία - θα αυξήσουν τον όγκο πωλήσεων τους είτε αποκλειστικά μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, είτε συνδυαστικά με την μέθοδο του click away.

Συνεπώς, για την συντριπτική πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων - ιδιαίτερα στους μεγάλους κλάδους της ένδυσης και της υπόδησης - οι οποίες δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό κατάστημα, ο εορταστικός τζίρος χάνεται οριστικά και αμετάκλητα. Καμία αναπλήρωση των απωλειών δεν θα επέλθει με τηλεφωνικές παραγγελίες, καθώς κανείς πελάτης δεν πληρώνει αν δεν βλέπει τι αγοράζει.

Δημιουργείται έτσι μία άνιση αγορά δύο ταχυτήτων, η λειτουργία της οποίας είναι πασιφανές ότι δεν πληροί τους κανόνες του θεμιτού ανταγωνισμού: Από τη μία πλευρά είναι τα χιλιάδες κλειστά, επί δύο συνεχείς μήνες, κυρίως συνοικιακά μικρά και μεσαία εμπορικά καταστήματα, οι ιδιοκτήτες των οποίων αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα επιβίωσης και οι θέσεις εργασίας τους βρίσκονται «στον αέρα».

Στον αντίποδα βρίσκονται οι λίγοι ισχυροί του εμπορίου, που διευκολύνονται με το click away να εξυπηρετούν τους πελάτες στους οποίους δεν μπορούν να φθάσουν έγκαιρα οι εταιρίες κούριερ, καθώς ακόμη και τα υπερσύγχρονα e-shop που διαθέτουν «έπεσαν», ακριβώς λόγω του αυξημένου όγκου παραγγελιών που δέχονται, επεσήμανε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, βάσει των στοιχείων που διαθέτει η ΕΣΕΕ, μόλις το 17% των εμπορικών επιχειρήσεων διαθέτουν eshop, ωστόσο, το ποσοστό αυτών που είναι πλήρως λειτουργικό, είναι πολύ μικρότερο.

Η ΓΣΕΒΕΕ

Οι αποφάσεις της κυβέρνησης όπως ανακοινώθηκαν από τους Υπουργούς κ.κ. Άδωνι Γεωργιάδη και Στ. Πέτσα, οδηγούν στην οριστική απώλεια τζίρου για τις ΜμΕ, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου, τονίζει σε ανακοίνωσή της η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ).

Όπως αναφέρει, μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις του εμπορίου και ένα μικρό ποσοστό των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων διαθέτουν e-shop με αποτέλεσμα όλος ο όγκος των πωλήσεων της εορταστικής περιόδου να συγκεντρωθεί και να οδηγηθεί στα ταμεία των μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανικού εμπορίου.

Οι προσδοκίες των μικρομεσαίων εμπόρων, ότι λειτουργώντας τις τελευταίες ημέρες του χρόνου θα μπορούσαν να καλύψουν μέρος του εορταστικού τζίρου, χάθηκαν οριστικά και αμετάκλητα. Η επιβίωση των χιλιάδων μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων αφήνεται στην τύχη τους, χωρίς την ανακοίνωση κάποιου ουσιαστικού μέτρου στήριξής τους, από την πλευρά της κυβέρνησης.

Είναι σαφές ότι η προστασία της ανθρώπινης ζωής είναι μια αδιαπραγμάτευτη αρχή, δεν μπορεί όμως η προστασία της δημόσιας υγείας να λειτουργεί ως άλλοθι για τη δημιουργία συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων και υπέρ της συγκέντρωσης της αγοράς σε λίγους και ισχυρούς, καταλήγει η ανακοίνωση.

Το ΕΕΑ

Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΕΕΑ) Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, «μπορεί το σύστημα click away με το οποίο θα γίνονται αυτό το διάστημα οι αγορές λιανικής να αποτελεί μία καινοτομία και να παραπέμπει σε εικόνες του μέλλοντος, δεν σημαίνει όμως ότι μπορεί να βοηθήσει το σύνολο των επιχειρήσεων να σταθούν στα νέα δεδομένα. Εκτιμούμε ότι μόνο το 10% των επιχειρήσεων της χώρας έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις πωλήσεις μέσω του click away, οπότε η κυβέρνηση οφείλει να προστατεύσει τις επιχειρήσεις εκείνες που δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν με αυτό το σύστημα».

Το ΕΕΘ

«Η κυβέρνηση δεν επέτρεψε την επαναλειτουργία των εμπορικών καταστημάτων, όπως της έχουμε ζητήσει και θα περίμενε κανείς. Γιατί δεν υπάρχει απολύτως καμία διαφορά στην τήρηση των μέτρων υγιεινής για τον καταναλωτή που επισκέπτεται μία Τράπεζα, ένα σούπερ- μάρκετ ή ένα κατάστημα τροφίμων από αυτόν που εισέρχεται σε ένα κατάστημα δώρων, υποδημάτων ή ρούχων. Επίσης, είναι βέβαιο ότι ελάχιστοι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες μπορούν να εφαρμόσουν μεθόδους “click away”, ενώ για τους μεγάλους της Αγοράς αυτό θα γίνει ένα μέσο προς απαράδεκτες και άδικες ολιγοπωλιακές – μονοπωλιακές καταστάσεις» δήλωσε ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Μιχάλης Ζορπίδης.

Ο ΕΣΑ

«Συστήματα τύπου "click away", ραντεβού και ψηφιακές πωλήσεις, αποτελούν συμπληρωματικές μεθόδους και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ολοκληρωμένη λειτουργία της αγοράς.

Σεβόμαστε αποδεδειγμένα τη γνώμη των ειδικών επιστημόνων για τα θέματα υγείας, όμως δεν μπορούμε να τους αφήσουμε να τοποθετούνται και σε πρακτικά ζητήματα της αγοράς, που γνωρίζουμε καλύτερα και αφορούν χιλιάδες συμπολίτες μας» δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθήνας, Σταύρος Καφούνης.

* Δείτε το ΦΕΚ στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.