Ανοικτά μέτωπα στα μεγάλα έργα και ελπίδες για... συμβόλαια

Χωρίς να υπογραφεί κάποια σύμβαση για σημαντικό έργο κλείνει το 2020, με την κυβέρνηση να θεωρεί πως στη νέα χρονιά θα κλείσουν τα πολλά ανοικτά μέτωπα.

Με την εξαίρεση του διαγωνισμού για το πρώτο τμήμα (Άλσος Βεΐκου - Γουδή) της γραμμής 4 του μετρό Αθήνας, που επελέγη ανάδοχος χωρίς να έχει υπογραφεί η σύμβαση, στα υπόλοιπα μεγάλα έργα αναμένονται εγκρίσεις από τις Βρυξέλλες, αναζητούνται κεφάλαια για τη χρηματοδότησή τους ή προχωρούν οι μελέτες.

Το τελευταίο δωδεκάμηνο δεν προκηρύχθηκε και σχεδόν κανένας μεγάλος διαγωνισμός, αν και η χρονιά έκλεισε με την έναρξη της διαδικασίας για την κατασκευή και διαχείριση της υπερυψωμένης περιφερειακής λεωφόρου Θεσσαλονίκης και την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών για την Εγνατία Οδό. Προς το τέλος του έτους, ξεκίνησαν και οι διαγωνισμοί για την αναβάθμιση ορισμένων σιδηροδρομικών τμημάτων από την ΕΡΓΟΣΕ.

«Ο κατάλογος των εκκρεμοτήτων του υπουργείου Υποδομών είναι μεγαλύτερος από τον κατάλογο με τα νέα έργα», υποστηρίζουν στελέχη της κατασκευαστικής αγοράς. Αναφέρουν τα παραδείγματα του οδικού άξονα Πάτρα - Πύργος, ύψους περί τα 300 εκατ. ευρώ, που ακόμα περιμένει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να ενταχθεί στη σύμβαση παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού. Πολυετείς είναι οι καθυστερήσεις και για το βόρειο τμήμα (Τρίκαλα - Εγνατία Οδός) του Άξονα Κεντρικής Ελλάδας που, επίσης, αναμένει το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μέσα στη νέα χρονιά αναμένεται να υπογραφεί και η σύμβαση για το πρώτο τμήμα της γραμμής 4, ύψους κοντά στο 1,5 δισ. ευρώ, έργο στο οποίο μειοδότησε πριν από λίγες εβδομάδες η ΑΒΑΞ, καθώς και η σύμβαση παραχώρησης της Εγνατίας Οδού όπου η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ - Aegis Projects κατέθεσε προ ημερών τη μοναδική προσφορά. Φέτος, αν τηρηθούν οι υποσχέσεις του υπουργείου Υποδομών, αναμένεται να προκηρυχθούν και σημαντικοί νέοι διαγωνισμοί όπως η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης μέχρι την εθνική οδό.

Πρόοδος, χωρίς να είναι σαφές αν φτάσουμε στο στάδιο της κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών, αναμένεται και σε κάποιους από τους στοιχειωμένους διαγωνισμούς που προωθούνται εδώ και χρόνια, είτε με συμβάσεις παραχώρησης είτε με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Τέτοια παραδείγματα είναι η υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας - Περάματος, το οδικό τμήμα Καλαμάτα - Πύλος - Μεθώνη, κ.α. Αντίθετα, πιο δύσκολη είναι η κατάσταση με τους διαγωνισμούς για τον Βόρειο Οδικό Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) καθώς ούτε οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί, ούτε έχει βρεθεί από πού θα προέρχεται η κρατική επιδότηση που χρειάζεται κατά τη λειτουργία του έργου.

Μπορεί να μην προβλέπονται μεγάλες μάχες στα παραδοσιακά δημόσια έργα, αλλά όλοι οι ισχυροί κατασκευαστικοί όμιλοι έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους προς νέους τομείς, από τη διαχείριση απορριμμάτων μέχρι τη διαχείριση λιμένων. Το 2021 θα είναι η χρονιά που θα προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί για τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων στην Αττική με ΣΔΙΤ, ενώ θα προχωρήσουν και οι διαγωνισμοί του ΤΑΙΠΕΔ για την παραχώρηση περιφερειακών λιμένων. Και στους δύο τομείς έχουν δημιουργηθεί ή δημιουργούνται ισχυρές συμμαχίες μεταξύ ελληνικών και ξένων ομίλων.

Μέσα στη νέα χρονιά θα προχωρήσουν και τρεις άλλες παρεμβάσεις που προωθεί η κυβέρνηση, με στόχο την επιτάχυνση της προετοιμασίας στους διαγωνισμούς δημοσίων έργων. Η πρώτη αφορά το νέο θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει σημαντικές αλλαγές και αναμένεται να ψηφιστεί τους πρώτους μήνες του 2021. Η δεύτερη συνδέεται με τον μηχανισμό ωρίμανσης μεγάλων έργων που δημιουργείται στο ΤΑΙΠΕΔ μετά από συμφωνία με την Κομισιόν. Στον τελευταίο θα ενταχθούν συγκεκριμένα μεγάλα έργα, ώστε να προχωρήσουν οι μελέτες, οι απαλλοτριώσεις κ.α. και να μην καθυστερούν επί χρόνια οι διαγωνισμοί.

Η τρίτη αφορά τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να αλλάξει το μοντέλο υλοποίησης των σιδηροδρομικών έργων και να σταματήσουν οι πολυετείς καθυστερήσεις. Για να λάβει πρόσθετες χρηματοδοτήσεις για σιδηροδρομικά έργα η Ελλάδα πρέπει να συμφωνήσει σε ένα νέο μοντέλο. Στο υπουργείο Υποδομών υπόσχονται πως φέτος θα προχωρήσει η προετοιμασία μεγάλων σιδηροδρομικών έργων, συνολικού ύψους 3,1 δισ. ευρώ, όπως η ανατολική σιδηροδρομική Εγνατία, οι συνδέσεις των λιμένων Ραφήνας και Λαυρίου με το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, κ.ά.