Γιατί η Ελλάδα πληρώνει σήμερα «καπέλο» €100 για το ρεύμα

Με «καπέλο» πληρώνουμε το ηλεκτρικό ρεύμα στην Ελλάδα. Η χώρα μας σήμερα, Τετάρτη, παίρνει το νταμπλ. Και είναι η μοναδική σε όλη την Ευρώπη που παρουσιάζει αύξηση στη χονδρεμπορική τιμή του ηλεκτρισμού στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, όταν όλες οι υπόλοιπες χώρες κινούνται καθοδικά. Και είναι μακράν η ακριβότερη αγορά, με τιμή στα 274,85 ευρώ τη μεγαβατώρα, όταν ακόμη και οι γειτονικές Βουλγαρία και Ιταλία, με τις οποίες κινούμαστε περίπου στα ίδια επίπεδα, έχουν τιμή χαμηλότερη σχεδόν κατά 100 ευρώ τη μεγαβατώρα. Μάλιστα, η Ισπανία και η Πορτογαλία σπάζουν το φράγμα των 100 ευρώ προς τα κάτω, έχοντας τιμές 81,71 ευρώ/MWh και 79,87 ευρώ/MWh αντίστοιχα.

Η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος στην DAM από τη Δευτέρα έως σήμερα αυξήθηκε αθροιστικά κατά 35,39%. Η μέγιστη τιμή εντός της ημέρας σήμερα ανέρχεται σε 567,32 ευρώ τη μεγαβατώρα, με τις ώρες αιχμής να είναι στις 7 και 8 το πρωί και στις 6 το απόγευμα. Η ελάχιστη τιμή διαμορφώνεται στα 135 ευρώ τη μεγαβατώρα.

Σήμερα υποχωρεί η συμμετοχή των ΑΠΕ, περιορίζεται σε ποσοστό 33,78%, με το φυσικό αέριο να σκαρφαλώνει στο 20,77%. Ωστόσο, ο βασικός λόγος που διαφοροποιεί τόσο εκκωφαντικά τη δική μας τιμή έγκειται στο μοντέλο month ahead που ισχύει για την ελληνική αγορά φυσικού αερίου. Με απλά λόγια, οι ηλεκτροπαραγωγοί της χώρας αγοράζουν το φυσικό αέριο που θα χρειαστούν, για παράδειγμα, τον Οκτώβριο, ένα μήνα πριν, δηλαδή, τον Σεπτέμβριο, με βάση το συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης (futures contract) του ολλανδικού χρηματιστηρίου TTF (προκαθορισμένη τιμή, με συμφωνία να παραδοθεί και να πληρωθεί αργότερα). Δεν έχουν τη δυνατότητα spot αγορών (αγοράστε τώρα, πληρώστε τώρα, με άμεση παράδοση), όπως οι ηλεκτροπαραγωγοί της Ευρώπης, στην τιμή που διαμορφώνεται καθημερινά στα ευρωπαϊκά hubs του φυσικού αερίου. Κι αυτό γιατί η Ελλάδα αφενός δεν διαθέτει ανοιχτές διασυνδέσεις, οι υφιστάμενες είναι καλυμμένες, οπότε δεν «σηκώνουν» μεγαλύτερες ποσότητες. Και αφετέρου, γιατί το Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου (σ.σ. σύστημα προσδιορισμού τιμών), που λειτουργεί στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, δεν διαθέτει ακόμη την απαραίτητη ρευστότητα, παραμένει ρηχή αγορά.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, οι παραδόσεις αερίου για τον Οκτώβριο, που συμφωνήθηκαν από ηλεκτροπαραγωγούς από τον Σεπτέμβριο, έγιναν με τιμή στα 205,5 ευρώ τη μεγαβατώρα. Αυτή ήταν η μέση τιμή που διαμορφώθηκε στο TTF για το συμβόλαιο Οκτωβρίου. Από την άλλη πλευρά, οι τιμές του αερίου στο TTF γνωρίζουν τις τελευταίες ημέρες καθοδική πορεία, εξαιτίας δύο γεγονότων: της πλήρωσης των αποθηκών της Ευρώπης και της ιστορικής πληρότητας σε ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ως χθες πάνω από 35 πλοία που περιφέρονταν με φορτία LNG στη Μεσόγειο, τα οποία δεν βρίσκουν χρονοθυρίδες για εκφόρτωση. Χθες, ενδεικτικά, η τιμή φυσικού αερίου στο TTF έκλεισε στα 61,5 ευρώ τη μεγαβατώρα.

Τις χαμηλές τιμές του αερίου εκμεταλλεύονται οι ηλεκτροπαραγωγοί της Ευρώπης, που αγοράζουν ποσότητες στη spot αγορά, με συνέπεια να συμπαρασύρονται προς τα κάτω και οι χονδρεμπορικές τιμές του ρεύματος στα κατά τόπους Χρηματιστήρια. Γι’ αυτό καταγράφεται αυτή η τεράστια «ψαλίδα» με την αντίστοιχη ελληνική χονδρεμπορική τιμή, η οποία, λόγω και της ενίσχυσης του μεριδίου του αερίου στο ενεργειακό μείγμα, παίρνει την ανιούσα.

Τι αναμένεται για τον Νοέμβριο

Πληροφορίες αναφέρουν ότι η τιμή του συμβολαίου για τον Νοέμβριο μέχρι και χθες ήταν στα 145 ευρώ τη μεγαβατώρα, αλλά οι εκτιμήσεις θέλουν να πιεστεί κι άλλο προς τα κάτω για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Έτσι, εκτιμάται από ηλεκτροπαραγωγούς ότι η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος τον επόμενο μήνα θα κινηθεί σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά του Οκτωβρίου, δεδομένου ότι οι παραδόσεις που θα συμφωνηθούν για τον Νοέμβριο θα γίνουν με βάση τον πραγματικό μέσο όρο της τιμής του αερίου στο TTF τον τρέχοντα μήνα, που θα επηρεάσει το συμβόλαιο του επόμενου μήνα.

Συνεπώς, θα πρέπει να αναμένεται και συνακόλουθη μείωση στις λιανικές τιμές, με τις εκτιμήσεις των προμηθευτών να δίνουν πτώση τιμών κατά 18%-20% σε σχέση με αυτές του Οκτωβρίου. Οι νέες τιμές προμήθειας για τον Νοέμβριο θα ανακοινωθούν επίσημα αύριο από τους παρόχους.