Χρηματιστήριο Ενέργειας: Αρχίζουν κοινές ενδοημερήσιες συναλλαγές με Ευρώπη

Μέρος των ενδοημερήσιων συναλλαγών της Ευρώπης γίνεται από τις 29 Νοεμβρίου και η ηλεκτρική αγορά της Ελλάδας. Δύο χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του «target model», εισάγεται στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και η ενδοημερήσια αγοράς συνεχούς διαπραγμάτευσης (XBID), που θα λειτουργεί παράλληλα με την Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) και τις τρεις Συμπληρωματικές Περιφερειακές Ενδοημερήσιες Δημοπρασίες (CRIDAs).

Μέσω του XBID, οι Έλληνες συμμετέχοντες θα αποκτήσουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν συναλλαγές (αγορά-πώληση) σε 24ωρη βάση, από τις τρεις δημοπρασίες την ημέρα, που ισχύει σήμερα με τα CRIDAs.

Ταυτόχρονα, θα μπορούν να συμμετέχουν και στη δική μας πλατφόρμα παίκτες από όλη την Ευρώπη, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε ως τώρα στις περιορισμένες ενδοημερήσιες δημοπρασίες, όπου έπαιρναν μέρος Έλληνες, Ιταλοί και Σλοβένοι.

Τι σημαίνει επί του πρακτέου η εισαγωγή της νέας αγοράς

Κατ' αρχάς, η νέα μέθοδος διαπραγμάτευσης για προϊόντα της ενδοημερήσιας αγοράς προσδοκάται να λειτουργήσει υπέρ των καταναλωτών. Γιατί όταν αποκτήσει η νέα Αγορά αυξημένη ρευστότητα εκτιμάται ότι θα συμβάλει στη διόρθωση των αποκλίσεων διαθέσιμης ισχύος, που επιβαρύνουν σήμερα το κόστος εξισορρόπησης στην Αγορά Εξισορρόπησης. Αυτό το υψηλό κόστος, το οποίο επωμίζονται αρχικά ηλεκτροπαραγωγοί και προμηθευτές, το χρεώνουν, στη συνέχεια, στους καταναλωτές, καθώς το ενσωματώνουν στα άλλα κόστη τους.

Το δεύτερο σημαντικό είναι ότι με την έναρξη λειτουργίας αυτής της νέας Αγοράς θα αποκτήσουν πλήρεις ευθύνες εξισορρόπησης και οι ΑΠΕ. Όχι όλες, όμως. Μόνο τα Χαρτοφυλάκια Μονάδων ΑΠΕ με Υποχρέωση Συμμετοχής στην Αγορά με ΣΕΔΠ (Σύμβαση Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης, δηλαδή τα Feed in Tariffs) και εκείνα με Υποχρέωση Συμμετοχής στην Αγορά χωρίς ταρίφες. Οι υπόλοιπες ΑΠΕ με ταρίφες, για τις οποίες δίνει εντολές ο ΔΑΠΕΕΠ, θα ακολουθήσουν σε μεθύστερο στάδιο, πιθανόν από το 2023, χωρίς, όμως, να υπάρχει προσώρας συγκεκριμένη ημερομηνία.

Μέχρι σήμερα οι ΑΠΕ δεν έχουν πλήρεις ευθύνες εξισορρόπησης, άρα και τα πέναλτι για τις αποκλίσεις που παρουσιάζουν είναι πολύ μικρά. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους για τις «ζαβολιές» που έκαναν από την έναρξη του πλαφόν στην DAM, τον περασμένο Ιούλιο, ώστε να το αποφύγουν και να αμειφθούν με την εκάστοτε Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς στην Ενδοημερήσια Αγορά. Σχετικά έχει γράψει το Euro2day.gr.

Από τη στιγμή που οι συγκεκριμένες κατηγορίες ΑΠΕ θα αποκτήσουν πλήρεις ευθύνες εξισορρόπησης αρχίζει και διευρύνεται ο αριθμός των παρόχων αυτής της υπηρεσίας, άρα και η προσφορά ενέργειας και ισχύος για την ευστάθεια του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας, που διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ.

Το μεγάλο, ωστόσο, στοίχημα με το XBID είναι η ρευστότητά του. Αν θα έχει εξαρχής, δηλαδή, αυξημένη ρευστότητα ή αυτό θα γίνει σταδιακά με την ωρίμανση της αγοράς. Εφόσον συμμετέχουν και οντότητες από την Ευρώπη, εκτός από τους Έλληνες παίκτες η νέα Αγορά θα μεγαλώνει. Πάντως, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι το XBID δεν είναι πολύ μεγάλο στην Ευρώπη, γιατί ο κύριος όγκος των συναλλαγών γίνεται στην DAM. «Εκεί είναι ο μεγάλος τζίρος», είπε στο Euro2day.gr αρμόδια πηγή.

Συν τοις άλλοις, εμείς έχουμε και ένα θέμα με τις γραμμές διασύνδεσης. Τα καλώδια που διαθέτουμε με Ιταλία και Βουλγαρία είναι γεμάτα σήμερα με τις συναλλαγές μέσω DAM. Άρα, για να υπάρξουν θετικές συνέπειες από τη διόρθωση των αποκλίσεων στην Intra-Day για τον περιορισμό του κόστους εξισορρόπησης και συνακόλουθα την επιβάρυνση των καταναλωτών, θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από την ευελιξία των διασυνδέσεων και το ενδιαφέρον συμμετοχής στο δικό μας XBID από την Ευρώπη.

Και από ένα ακόμη στοιχείο. Να δημιουργηθούν 15λεπτα προϊόντα στο XBID, από τα ωριαία που υπάρχουν σήμερα. Οι ΑΠΕ είναι που τα χρειάζονται περισσότερο, λόγω της στοχαστικότητάς τους.