Γιατί συνεχίζεται η άνοδος των καταθέσεων στην Ελλάδα

Νέα σημαντική αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών σημειώθηκε το Δεκέμβριο του 2022, με αποτέλεσμα αυτές να αυξηθούν κατά 3,08 δισ. ευρώ έναντι του προηγούμενου μήνα και να κερδίσουν 6,27 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς.

Η μεγάλη άνοδος του Δεκεμβρίου αποδίδεται σε παράγοντες όπως η καταβολή του 14ου μισθού στους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα, καθώς και οι ήπιες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν κατά το συγκεκριμένο μήνα, με αποτέλεσμα να δαπανηθούν σχετικά μικρά ποσά για ανάγκες θέρμανσης.

Γενικότερα, οι εξελίξεις αυτές διέψευσαν όσους προέβλεπαν ότι λόγω των πληθωριστικών επιπτώσεων και της ενεργειακής κρίσης, τα νοικοκυριά, ως σύνολο, θα αναγκάζονταν να «φάνε από τα έτοιμα». Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί, ότι η αύξηση των συνολικών καταθέσεων δεν σημαίνει ότι διαχέεται στο σύνολο των ελληνικών νοικοκυριών. 

Σε κάθε περίπτωση, λόγω της ανάπτυξης της οικονομίας (βοηθούντος και του τουρισμού), οι αρνητικές επιπτώσεις του πληθωρισμού υπερακοντίστηκαν. Έτσι, η περυσινή αύξηση στις καταθέσεις των νοικοκυριών (+6,27 δισ. ευρώ) δεν απείχε πολύ από την αντίστοιχη άνοδο του 2021 (+8,77 δισ. ευρώ).

Αξιοσημείωτο είναι ότι η περυσινή άνοδος των καταθέσεων έλαβε χώρα, παρά την προσπάθεια των τραπεζών να μεταφέρουν τμήμα των αποταμιεύσεων των πελατών τους σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, εξέλιξη που εντάθηκε κατά τους τελευταίους μήνες της χρονιάς με την έκδοση ομολογιακών αμοιβαίων κεφαλαίων συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας που διανέμουν «ετήσιο μέρισμα» στους μεριδιούχους τους. Μόνο η σχετική έκδοση της Τράπεζας Πειραιώς το Νοέμβριο του 2022 συγκέντρωσε 180-190 εκατ. ευρώ, ενώ υπήρξε και τουλάχιστον μια αντίστοιχη κίνηση το Δεκέμβριο από την Εθνική Τράπεζα.

Άλλωστε, μέσα στο 2022 παρατηρήθηκαν καθαρές εισροές χρημάτων της τάξεως των 611 εκατ. ευρώ στα αμοιβαία κεφάλαια που διαχειρίζονται εγχώριες ΑΕΔΑΚ, ενώ το ποσό αυτό ανέρχεται στα 3,62 δις ευρώ από τον Απρίλιο του 2020.

Πέραν αυτού, κατά την τελευταία τριετία (από τα τέλη του προπανδημικού 2019 έως και το 2022) οι καταθέσεις των νοικοκυριών στις εγχώριες τράπεζες έχουν αυξηθεί κατά 24,6 δισ. ευρώ, επηρεασμένες από το ανοδικό ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας, αλλά και από τα διαφόρων ειδών πακέτα στήριξης που δόθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης. Επιπλέον, κατά τη διετία 2021-2022 περίπου 1,5 δισ. ευρώ κατευθύνθηκε στην εγχώρια αγορά εταιρικών ομολόγων του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, (σημαντικό ποσοστό των οποίων προήλθε από προηγούμενες αποταμιεύσεις ελληνικών νοικοκυριών).

Αθροιστικά δηλαδή, σε καταθέσεις, αμοιβαία κεφάλαια και εταιρικά ομόλογα έχει τοποθετηθεί ποσό που ξεπερνά με άνεση τα 25 δισ. ευρώ και πιθανόν να προσεγγίζει ακόμη και τα 30 δισ. ευρώ! 

Το ποσό αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές, αποτελεί «μαξιλάρι» για την ελληνική οικονομία απέναντι στην τρέχουσα συγκυρία της αυξημένης διεθνούς αβεβαιότητας, πέραν του κλίματος ανακούφισης που επικρατεί από την έως τώρα διατήρηση του ενεργειακού κόστους σε επίπεδα χαμηλότερα των αρχικών δυσμενών προβλέψεων.

«Επιστρέφουν» οι προθεσμιακές καταθέσεις

Τέλος, από το Δεκέμβριο του 2022 παρατηρείται μια δειλή τάση «επιστροφής» των προθεσμιακών καταθέσεων (από τα 23,5 δισ. του Νοεμβρίου στα 24,08 δισ. ευρώ) , η οποία λέγεται ότι συνεχίζεται και μέσα στον Ιανουάριο. Η κίνηση αυτή αποδίδεται στην -έστω και περιορισμένη- άνοδο των επιτοκίων στους καταθετικούς προθεσμιακούς λογαριασμούς, τα οποία σήμερα κυμαίνονται γύρω στο 1%.