Τα τέσσερα μέτρα-ανάσα σε 2,7 εκατ. συνταξιούχους

Το σύνολο των συνταξιούχων, ήτοι 2,7 εκατομμύρια άτομα, θα δουν εντός του 2023 ή στις αρχές του 2024 μια νέα αύξηση στις συντάξεις τους, καθώς βάσει των χθεσινών εξαγγελιών του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, οι αυξήσεις στις συντάξεις που προβλέπει ο νόμος θα ξεπεράσουν το 3%, ενώ θα δοθεί και φέτος επίδομα «προσωπικής διαφοράς».

Συνολικά, τέσσερα είναι τα μέτρα-ανάσα που διατρέχουν το σύνολο των συνταξιούχων και εξήγγειλε από το βήμα της Βουλής ο κ. Μητσοτάκης. Πρόκειται για την καταβολή του εφάπαξ επιδόματος «προσωπικής διαφοράς», την αύξηση των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2024 σε ποσοστό άνω του 3%, την απαλλαγή από κάθε συμμετοχή στις φαρμακευτικές δαπάνες των πρώην δικαιούχων του ΕΚΑΣ, καθώς και την κατάργηση της μείωσης συντάξεων κατά 30% σε όσους εργάζονται, με την επιβολή μικρής ειδικής εισφοράς στο εισόδημα.

Το σύνολο των ευνοϊκών παρεμβάσεων, κάποιες από τις οποίες είναι ήδη θεσμοθετημένες (όπως η αύξηση των συντάξεων το 2024), αφορούν 2,7 εκατ. συνταξιούχους και θα εφαρμοστούν σταδιακά, το επόμενο διάστημα.

Άμεσα, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών αναμένεται να θεσμοθετηθεί μόνιμα πλέον η πλήρης απαλλαγή των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή στα φάρμακα. Αφορά στην πράξη όλους τους συνταξιούχους που σταδιακά, από το 2016 έως και το 2020, έχασαν το ΕΚΑΣ. Η απαλλαγή τους από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη ανανεωνόταν με νομοθετικές παρεμβάσεις και η τελευταία, που θεσμοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022, λήγει στο τέλος του 2023.

Σε δεύτερο χρόνο, το αργότερο όμως έως το τέλος Σεπτεμβρίου, αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας με το οποίο θα θεσμοθετηθεί εκ νέου η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση των συνταξιούχων που δεν θα λάβουν την αύξηση του 2024 στις συντάξεις, λόγω της ύπαρξης προσωπικής διαφοράς.

Για το τρέχον έτος, οι δικαιούχοι της ενίσχυσης «προσωπικής διαφοράς» ήταν περίπου 1 εκατ. συνταξιούχοι που δεν έλαβαν ή έλαβαν σημαντικά χαμηλή αύξηση. Βάσει των υπολογισμών, κάθε χρόνο και για τα επόμενα 4 έτη θα σβήνουν την προσωπική διαφορά 100.000 με 150.000 συνταξιούχοι.

Επομένως, όσοι μηδένισαν φέτος την προσωπική διαφορά θα δουν μεγαλύτερη καθαρή αύξηση το 2024. Το επίδομα θα δοθεί, κατά τα πρότυπα του 2023, που είχε ύψος 200-300 ευρώ, με στόχο να στηριχτούν οι συνταξιούχοι μέχρι να «σβήσει» εντελώς η προσωπική τους διαφορά. Συνδέεται δε άμεσα με την τρίτη παροχή, την αύξηση των συντάξεων, από 1η Ιανουαρίου 2024, σε ποσοστό άνω του 3%.

Ο νόμος, που ενεργοποιήθηκε και το 2023, προβλέπει αυξήσεις των συντάξεων εντός του 2024, με βάση τον ρυθμό ανάπτυξης και τον πληθωρισμό του 2023. Η αύξηση εκτιμάται ότι θα αγγίξει ή και θα ξεπεράσει το 3,4% καθώς στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι θα υπάρχει υψηλότερη από το αναμενόμενο ανάπτυξη. Στο τελικό ποσοστό θα πρέπει άλλωστε να προστεθεί και ένα 0,5% που έχει απομείνει από το 2023.

Στους… κερδισμένους συγκαταλέγονται και κάποιες δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι που εξακολουθούν να εργάζονται. Η μείωση της σύνταξης κατά 30%, με το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας που θα ψηφιστεί το φθινόπωρο, θα καταργηθεί. Στη θέση της θα θεσμοθετηθεί ένα «μικρό ποσοστό» όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης χθες, από το βήμα της Βουλής, στο επιπλέον εισόδημα.

Στόχος της παρέμβασης είναι να δοθεί πρόσθετο κίνητρο στους συνταξιούχους να δουλεύουν νόμιμα και να δηλώνουν το εισόδημα που σήμερα εκτιμάται ότι αποκρύπτουν. Με αυτόν τον τρόπο δε, θεωρείται ότι δεν θα αυξηθεί η απώλεια του ΕΦΚΑ, από την κατάργηση του «πέναλτι» 30% στη σύνταξη.

Το τελικό ποσοστό «ειδικής εισφοράς», που πιθανότατα θα κρατείται πριν από τη φορολόγηση και θα αποδίδεται στον ΕΦΚΑ, δεν έχει ακόμη κλειδώσει, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων μετρούν τα πιθανά σενάρια, ώστε και οι συνταξιούχοι να βγουν κερδισμένοι και να αποτραπεί η μαύρη ανασφάλιστη εργασία, και ο ΕΦΚΑ να μην έχει σημαντικές απώλειες.