Alpha Bank: Τεχνητή νοημοσύνη, ευκαιρίες και κίνδυνοι

H τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, ενώ αναμένεται να επηρεάσει όλο και περισσότερο την αγορά εργασίας και την ευρύτερη οικονομία, σημειώνει σε ανάλυσή της η Alpha Bank. Ταυτόχρονα η ΤΝ μπορεί να αποτελέσει την αντισταθμιστική δύναμη στη μείωση της παραγωγικότητας και να αλλάξει άρδην το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων.

Όμως, θα πρέπει να υπάρξει το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο, αφού η αυξανόμενη εξάρτηση από την ΤΝ εγκυμονεί κινδύνους. Τέλος, θα απαιτηθούν επενδύσεις για την υποστήριξη των εργαζομένων που αλλάζουν εργασιακές δραστηριότητες, συμπεραίνει η ανάλυση.

Όπως αναφέρουν οικονομικοί αναλυτές της, η περιοριστική νομισματική πολιτική, που ακολουθείται από τις κεντρικές τράπεζες με στόχο την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, έχει αυξήσει τις ανησυχίες των αγορών για περαιτέρω επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Παρά τις διαδοχικές και αλληλένδετες διαταραχές των τελευταίων ετών, η αγορά εργασίας, τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες οικονομίες, παραμένει ανθεκτική, ενώ οι νέες τάσεις, όπως η εξ αποστάσεως εργασία και η τετραήμερη απασχόληση, που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των εργαζομένων, κερδίζουν συνεχώς έδαφος.

Ωστόσο, παρά την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας, η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας παγκοσμίως, έχει επιβραδυνθεί την τελευταία 10ετία (η αύξησή της κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν προσωρινή), υπονομεύοντας την πρόοδο του βιοτικού επιπέδου και καθιστώντας αναγκαία την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.

Το ερώτημα που ανακύπτει, σε αυτή την περίπτωση, τονίζεται στην οικονομική ανάλυση της Alpha Bank, είναι πως μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) να βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση και ποια είναι τα πλεονεκτήματα;

Οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες, και κυρίως, η ταχέως εξελισσόμενη ΤΝ, θα μπορούσαν να συνδράμουν καταλυτικά στην αύξηση της παραγωγικότητας, μέσω της αυτοματοποίησης συγκεκριμένων εργασιών. Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (Large Language Models-LLMs), όπως το ChatGPT, η δυνατότητα επεξεργασίας και ανάλυσης μεγάλων βάσεων δεδομένων σε μικρό χρονικό διάστημα και η εξόρυξη νέων πληροφοριών (data mining), αναμένεται να αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία στην καθημερινότητα των ανθρώπων.

Η χρήση των νέων τεχνολογιών επιτρέπει τη διεκπεραίωση επαναλαμβανόμενων εργασιών από τις μηχανές, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο σε άλλες εργασίες, με υψηλότερη προστιθέμενη αξία, όπως είναι για παράδειγμα ο στρατηγικός σχεδιασμός μιας επιχείρησης ("How generative AI can help finance and accounting professionals" IBM, Ιούνιος 2023), αυξάνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την παραγωγικότητά τους, είτε επειδή θα αφοσιώνονται σε πιο νοημοσύνη θα μπορούσε να αυξήσει την παγκόσμια παραγωγή κατά 7%, ή περίπου 7 τρισ. δολάρια, σε μια δεκαετία.

Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και άλλες εκθέσεις ("The economic potential of generative AI", McKinsey, Ιούνιος 2023, και "Machines of mind: The case for an AI-powered productivity boom", Brooking Institute, Μάιος 2023) οι οποίες είναι αισιόδοξες ως προς την υιοθέτηση της ΤΝ.

* Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα της ΤΝ είναι η ταχύτητα, η ακρίβεια και η αποτελεσματικότητα, που μπορούν να περιορίσουν το ανθρώπινο λάθος, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Επιπλέον, η ΤΝ μπορεί να λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο χωρίς καμία μείωση στην απόδοση, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, όπως γίνεται στο πεδίο της υποστήριξης πελατών. Η ΤΝ μπορεί να εξαλείψει τον παράγοντα του κινδύνου χρησιμοποιώντας ρομπότ και αυτοματοποιώντας τις διαδικασίες παραγωγής. Υπάρχουν καταστάσεις όπου οι άνθρωποι μπορεί να διστάζουν να εργαστούν εξαιτίας υψηλού βαθμού επικινδυνότητας, όπως για παράδειγμα στις πυρηνικές δοκιμές, στις βιομηχανίες οπλικών συστημάτων και την αυτοκινητοβιομηχανία.

* Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη και στον τραπεζικό τομέα, όπου μπορεί να αντικαταστήσει το παραδοσιακό σύστημα επεξεργασίας εγγράφων και αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών, κάτι που απαιτεί πολύ χρόνο. Για παράδειγμα, σήμερα υπάρχει η δυνατότητα οι αιτήσεις δανείου να υποβάλλονται σε επεξεργασία από αλγόριθμους, επιταχύνοντας την εγκριτική διαδικασία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι αλγόριθμοι μπορούν να προβλέψουν εάν ο αιτών είναι επιλέξιμος για δάνειο ή όχι εξετάζοντας το ιστορικό του ("What is artificial intelligence and how does it affect banking?", Santander Bank, Απρίλιος 2023).

* Εκτός, όμως, από την αυτοματοποίηση των εργασιών και την αύξηση της παραγωγικότητας, η ΤΝ μπορεί να αποφέρει ευρύτερα οφέλη στην καθημερινότητα των πολιτών, όπως καλύτερη υγειονομική περίθαλψη μέσω της χρήσης της στην ιατρική, καινοτόμα εκπαιδευτικά εργαλεία που διευκολύνουν την πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση -όπως αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας-, ασφαλέστερες και «καθαρότερες» περιβαλλοντικά μεταφορές. Στον τομέα των επιχειρήσεων, η ΤΝ επιτρέπει την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών για την πράσινη μετάβαση, συμβάλλει στην αύξηση των πωλήσεων, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στη βελτίωση της παραγωγής αλλά και της εξυπηρέτησης πελατών.

ΗΠΑ-Κίνα: Πρωτοκαθεδρία στις επενδύσεις σε ΤΝ

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται η ίδρυση όλο και περισσοτέρων εταιρειών ΤΝ, με τις επενδύσεις στον κλάδο αυτό να αυξάνονται ραγδαία. Την πρωτοκαθεδρία στις επενδύσεις σε ΤΝ έχουν αναμφισβήτητα οι ΗΠΑ, με την Κίνα να ακολουθεί και την Ευρώπη να βρίσκεται σε απόσταση.

Η ευημερία και η ανάπτυξη της Ευρώπης είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αξιοποίηση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών, με στόχο την απεξάρτηση από τις ΗΠΑ και την Κίνα, και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει καταθέσει ένα ολοκληρωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο (EU AI Act), που διασφαλίζει ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ είναι ασφαλή, διαφανή, ανιχνεύσιμα και χωρίς διακρίσεις

* Δείτε όλη την ανάλυση, πίνακες και γραφήματα, στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"