Τι ισχύει και τι θα αλλάξει στην ετήσια άδεια των εργαζομένων

Αυξημένο θα είναι φέτος το επίδομα αδείας καλοκαιριού για χιλιάδες εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, έπειτα από την αύξηση του κατώτατου μισθού, ο οποίος από την 1η Απριλίου 2025 ανέρχεται πλέον στα 880 ευρώ μεικτά, δηλαδή 740 ευρώ καθαρά.

Η φετινή αύξηση στο επίδομα αδείας έρχεται να ενισχύσει το εισόδημα χιλιάδων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, σε μια περίοδο που οι αυξημένες ανάγκες της θερινής περιόδου καθιστούν τις πρόσθετες αποδοχές σημαντική οικονομική ανάσα.

Παράλληλα, πρόνοιες της εργατικής νομοθεσίας, όπως η υποχρεωτική προθεσμία για χορήγηση της άδειας και η προστασία των δικαιωμάτων σε περίπτωση μη λήψης άδειας ή λύσης της σύμβασης διασφαλίζουν την τήρησή της.

Μάλιστα, το υπουργείο Εργασίας, στο εργασιακό σχέδιο νόμου, οι βασικές αρχές του οποίου παρουσιάστηκαν χθες, προωθεί ουσιαστικές βελτιώσεις για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, με δυνατότητα μεγαλύτερης ευελιξίας στη χορήγηση της ετήσιας άδειας.

Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου, πρόκειται για μια θετική εξέλιξη που διευκολύνει τον προγραμματισμό προσωπικού χρόνου και ξεκούρασης, διατηρώντας όμως τις ισορροπίες με τις ανάγκες των επιχειρήσεων.

Βέβαια, η διάταξη δεν έχει την αναμενόμενη (από το υπουργείο) ανταπόκριση.

Να σημειωθεί ότι σήμερα επιτρέπεται σπαστή άδεια μόνο κατ' εξαίρεση σε δύο περιόδους, από τις οποίες η μία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 12 εργάσιμες ημέρες επί εξαήμερου και 10 εργάσιμες ημέρες επί πενθημέρου, μετά από έγγραφη αίτηση του εργαζομένου προς τον εργοδότη. Με τη νέα διάταξη, ο εργαζόμενος θα μπορεί να «σπάσει» την άδειά του, σε συνεννόηση με τον εργοδότη.

Η ΕΣΕΕ μάλιστα, ενώ συμφωνεί καταρχήν με την πρόθεση του Υπουργείου, σε υπόμνημά της σημειώνει ότι εάν διατηρηθούν οι δύο περίοδοι, το μέτρο δεν θα αποδώσει τα αναμενόμενα.

Προτείνει, δε, την κατάργηση των δύο περιόδων και την απόλυτη ελευθερία εργοδότη - εργαζόμενου να συμφωνούν από κοινού για την περίοδο που θα αποδοθεί η ετήσια άδεια εντός του έτους.

Εναλλακτικά, εφόσον επιλεγεί η διατήρηση των δύο περιόδων, προτείνει την επέκταση της θερινής περιόδου, ώστε να περιλαμβάνει το χρονικό διάστημα από τον Μάιο μέχρι και τον Οκτώβριο.

Η ΓΣΕΕ ζητεί την απόσυρση του συνόλου των διατάξεων, εκτιμώντας ότι εξυπηρετεί συγκεκριμένα εργοδοτικά συμφέροντα.

Η ΓΣΕΕ βέβαια έχει καταρτίσει έναν αναλυτικό οδηγό για τα δικαιώματα των μισθωτών, σύμφωνα με τον οποίο:

- Η χορήγηση της ετήσιας άδειας

Η θερινή ετήσια άδεια των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα χορηγείται σε πλήρη συνεννόηση με τον εργοδότη, με την προϋπόθεση ότι οι μισοί τουλάχιστον εργαζόμενοι σε μια επιχείρηση θα πρέπει να έχουν λάβει την άδειά τους από την 1η Μαΐου μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου. Ο εργαζόμενος υποβάλλει σχετικό αίτημα δύο μήνες νωρίτερα, και ο εργοδότης υποχρεούται να την εγκρίνει -και να καταβάλει το αντίστοιχο επίδομα- εντός αυτού του χρονικού διαστήματος.

Η διάρκεια της άδειας εξαρτάται από τον αριθμό εργάσιμων ημερών και την προϋπηρεσία του εργαζομένου στην επιχείρηση. Για όσους εργάζονται πενθήμερο, η ετήσια άδεια ανέρχεται σε 20 εργάσιμες ημέρες, ενώ για εξαήμερο φτάνει τις 24.

- Υπολογισμός του επιδόματος αδείας 2025

Το επίδομα αδείας ισούται με τις τακτικές αποδοχές του εργαζόμενου κατά την περίοδο της άδειας και καταβάλλεται μαζί με τις αποδοχές άδειας κατά την έναρξη της καλοκαιρινής άδειας. Συγκεκριμένα:

Δεν μπορεί να υπερβαίνει τις αποδοχές 15 ημερών για όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό.

Δεν μπορεί να ξεπερνά τις αποδοχές 13 ημερών για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, ποσοστά ή άλλους τρόπους.

Ειδικότερα για όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, το επίδομα αδείας καλοκαιριού 2025 αυξάνεται από τα 556,05 ευρώ που ήταν πέρυσι, στα 589,41 ευρώ.

- Τι συμβαίνει σε περίπτωση παραίτησης ή απόλυσης

Εάν η εργασιακή σχέση λυθεί πριν τη χορήγηση της άδειας, ο εργαζόμενος δικαιούται το επίδομα αδείας, υπολογισμένο με βάση τις αποδοχές που ίσχυαν μέχρι τη στιγμή της παραίτησης ή της απόλυσης. Το ποσό καταβάλλεται μαζί με τις αποδοχές αδείας που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα εργασίας.

- Τι ισχύει για όσους δεν λάβουν την καλοκαιρινή άδεια

Εφόσον κάποιος εργαζόμενος δεν λάβει την άδεια που δικαιούται εντός του έτους, τότε ο εργοδότης υποχρεούται να του καταβάλει τις αποδοχές της άδειάς του προσαυξημένες κατά 100%. Η αύξηση αυτή αφορά μόνο τις αποδοχές άδειας και όχι το επίδομα αδείας.

- Ποιοι εξαιρούνται από το επίδομα αδείας

Από το επίδομα αδείας εξαιρούνται όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τη ΔΥΠΑ, κατά το χρονικό διάστημα που διαρκεί η επιδότηση ανεργίας.