Τα αυστριακά «κόλπα» που φουσκώνουν τις τιμές ρεύματος στην Ελλάδα

Στη φράση αυτή συνοψίζεται η καταγγελία προς την Κομισιόν από τρεις εθνικούς συνδέσμους ενεργοβόρων βιομηχανιών, της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, σύμφωνα με την οποία ο Διαχειριστής της χώρας Austrian Power Grid (APG), με την ανοχή της Επιτροπής, μπλοκάρει συστηματικά τον χώρο στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις που έχει με τις γειτονικές χώρες, εν προκειμένω με την Ουγγαρία, από την οποία και ξεκινά ο άξονας που κατεβαίνει μέχρι τη χώρα μας.

Η επιστολή που απευθύνεται στην αντιπρόεδρο της Κομισιόν Τερέζα Ριμπέρα, στον επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν και στους υπουργούς Ενέργειας των τριών βαλκανικών χωρών, κατηγορεί την Αυστρία ότι καταχράται από το 2020 τις πρόνοιες της κοινοτικής νομοθεσίας, παίρνοντας συνεχώς εξαιρέσεις από την υποχρέωση της ελεύθερης διακίνησης ροών μέσω των διεθνών της διασυνδέσεων και απολαμβάνοντας ειδική μεταχείριση σε βάρος των χωρών της ΝΑ Ευρώπης.

Και αυτό καθώς, όπως καταγγέλλουν οι τρεις σύνδεσμοι, της Ελλάδας (ΕΒΙΚΕΝ), της Βουλγαρίας (BFIEC) και της Ρουμανίας (ΑCER), η Αυστρία έχει καταφέρει εδώ και 6 συναπτά έτη να «απαλλάσσεται» από την υποχρέωση του κοινοτικού Κανονισμού 2019/943, άρθρο 16(8), για την ενιαία αγορά ενέργειας.

Σύμφωνα με αυτόν, η μεταφορική ικανότητα των διεθνών διασυνδέσεων κάθε χώρας πρέπει να αξιοποιείται τουλάχιστον κατά 70% για εισαγωγές και εξαγωγές προς τις άλλες χώρες-μέλη.

Σύμφωνα ωστόσο με την κοινή επιστολή, η Αυστρία, για λόγους διατήρησης της επιχειρησιακής ασφάλειας του δικού της ηλεκτρικού δικτύου, ζητά και καταφέρνει να παίρνει σταθερά από το 2020 εξαίρεση από την Κομισιόν ως προς την παραπάνω υποχρέωση.

Παίρνει απαλλαγή για 6 συναπτά έτη…

«Στο παρελθόν, αυτή η παρέκκλιση είχε πολύ αρνητικές επιπτώσεις στις τιμολογιακές ζώνες προσφοράς της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Συχνά οι δυναμικότητες από την Αυστρία προς την Ουγγαρία ήταν στα 0 MW, ειδικά στις πρωινές και βραδινές αιχμές. Τα αποτελέσματα για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη είναι γνωστά και καταστροφικά. Η Επιτροπή είναι καλά ενημερωμένη για την κατάσταση», αναφέρουν οι τρεις ενώσεις ενεργοβόρων βιομηχανιών.

Η επιστολή που έρχεται σε συνέχεια των όσων ανέδειξε η πρόσφατη Task Force για τις τιμές, όπου κατά τις πληροφορίες διαπιστώθηκαν σημαντικά περιθώρια ώστε να «γεμίζει» ο άξονας Ουγγαρίας - Ελλάδας στο 70% ή και παραπάνω, επικαλείται τον ίδιο τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό, σύμφωνα με τον οποίο η χορήγηση παρέκκλισης σε μια χώρα δεν μπορεί να ξεπερνά τον ένα χρόνο. Πέραν αυτού παρατείνεται μόνο αν το πεδίο εφαρμογής αφορά μικρότερες γεωγραφικές περιοχές.

Στην πραγματικότητα όμως ο Διαχειριστής της Αυστρίας (APG), επικαλούμενος λόγους εθνικής ασφάλειας, παρεκκλίνει από τις απαιτήσεις του Κανονισμού 2019/943 από την έναρξη της ισχύος του.

Στον βαθμό που ισχύει η καταγγελία των τριών συνδέσμων, η χώρα παραβιάζει τους κανόνες της κοινής ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας από την ημέρα που αυτή τέθηκε σε ισχύ, δηλαδή από το 2020. Σύμφωνα με την επιστολή, ζήτησε και πήρε εξαίρεση για τις διασυνοριακές ζώνες τιμολόγησης με Γερμανία, Τσεχία, Ουγγαρία και Σλοβενία για τα έτη 2020, 2021, 2022, 2023 και 2024. Η τελευταία παρέκκλιση, αυτή για το 2025, εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2024.

«Στο μεταξύ, δεν έχουμε δει καμία ενέργεια για τη βελτίωση της κατάστασης στην Αυστρία, κατά τρόπο που να μην επηρεάζει τις ανταλλαγές σε όλα τα ηλεκτρικά σύνορα και ειδικά αυτά με την Ουγγαρία. Φαίνεται ότι ο Αυστριακός Διαχειριστής καταχράται το δικαίωμά του να ζητά παρέκκλιση για λόγους επιχειρησιακής ασφάλειας και διαχείρισης συμφόρησης», αναφέρουν οι βαλκανικοί βιομηχανικοί σύνδεσμοι, καλώντας την Κομισιόν να αναλάβει δράση.

Ταυτόχρονα ζητούν από την Επιτροπή μέτρα για να αναβαθμιστούν οι γραμμές μεταφοράς εντός Αυστρίας, αλλά και στα αυστροουγγρικά ηλεκτρικά σύνορα, καθώς και να θεσπίσει μηχανισμό στήριξης των τιμών για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες της ΝΑ Ευρώπης, προειδοποιώντας, όπως είχαν επισημάνει και παλαιότερα, πως αν δεν μειωθεί το κόστος ενέργειας για την περιοχή, θα δούμε στη συγκεκριμένη περιφέρεια λουκέτα βιομηχανικών επιχειρήσεων.

Εχει τη σημασία του ότι τα παραπάνω δεν έγιναν εν αγνοία της Κομισιόν. Το αίτημα εξαίρεσης είχε κοινοποιηθεί και πάρει το πράσινο φως τόσο από την Ευρ. Επιτροπή και τον σύνδεσμο των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών ACER όσο και από τις ρυθμιστικές αρχές όλων των χωρών που βρίσκονται στην καρδιά της Ευρώπης και υπάγονται στην ίδια ζώνη προσφορών με την Αυστρία (Core Capacity Calculation Region).

Εν προκειμένω την Κροατία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Ολλανδία, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και τη Ρουμανία.