Εσχατη προσπάθεια για τη διάσωση του μετρό Θεσσαλονίκης θα καταβάλλει τις επόμενες εβδομάδες το υπουργείο Ανάπτυξης και Υποδομών. Θα προσπαθήσει μέσα στον Οκτώβριο να λύσει τις εκκρεμότητες με την κοινοπραξία ΑΕΓΕΚ – Impregilo – Ansaldo TSF – SELI – Ansaldobreda που έχει αναλάβει το μπλοκαρισμένο έργο.

Στελέχη του υπουργείου δεν απέκλειαν προ ημερών την υποκατάσταση «προβληματικών» μελών της κοινοπραξίας, ενώ εφιαλτικό χαρακτηρίζεται το σενάριο επαναπροκήρυξης του έργου καθώς θα εμπλακεί σε κυκεώνα δικαστικών διενέξων.

Από το Σεπτέμβριο του 2003 που αποφασίστηκε επισήμως η δημοπράτηση του μετρό ως δημοσίου έργου έχουν περάσει εννέα χρόνια, χωρίς να είναι γνωστό πότε θα ολοκληρωθεί η γραμμή των 9,6 χιλιομέτρων με τους 13 σταθμούς.
 
Μέχρι σήμερα έχει παρέλθει το 95% του χρόνου που προέβλεπε η σύμβαση του Απριλίου 2006, αλλά έχει ολοκληρωθεί μόλις το 25% του έργου και οι δύο μετροπόντικες έχουν σταματήσει από την περασμένη Ανοιξη. Την ίδια στιγμή, οι ελληνικές κυβερνήσεις διαφημίζουν εδώ και χρόνια τις επεκτάσεις!

Η κοινοπραξία απαιτεί πρόσθετη προκαταβολή, ενώ έχει εγείρει απαιτήσεις δεκάδων εκατομμυρίων προκειμένου να καταστεί βιώσιμη η σύμβαση. Στο υπουργείο βλέπουν θετικά την αύξηση της προκαταβολής από 6% (την έχει ήδη λάβει η κοινοπραξία) σε 10%, χωρίς να πιστεύουν πως μια τέτοια κίνηση θα λύσει με μαγικό τρόπο τα προβλήματα του μετρό Θεσσαλονίκης.

Σημειώνεται πως το υψηλό κόστος του έργου, κυρίως εξαιτίας της κατασκευής δύο ανεξαρτήτων σηράγγων (μία ανά κατεύθυνση, λες και η Θεσσαλονίκη έχει σεισμικότητα Ιαπωνίας), είχε προκαλέσει αντιδράσεις από την εποχή που το ανέθεσε η τότε ηγεσία του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ υπό τον Γ. Σουφλιά.

Ο κ. Σουφλιάς είχε βάλει μέχρι και πληρωμένες καταχωρήσεις στις εφημερίδες προκειμένου να πείσει τους πάντες πως το κόστος του έργου είναι χαμηλό.

Κάποιες από τις απαιτήσεις της κοινοπραξίας φαντάζουν λογικές, όπως για παράδειγμα οι δαπάνες για αρχαιολογικές ανασκαφές που είχαν προϋπολογιστεί σε μόλις 15 εκατ. ευρώ, αλλά σήμερα εκτιμάται πως θα φτάσουν τα 90 εκατομμύρια! Οσο για τα χρονοδιαγράμματα των ανασκαφών, ενώ αρχικά προβλέπονταν πως θα τελειώσουν σε 8 με 10 μήνες (στους κεντρικούς σταθμούς), έχουν περάσει 5,5 χρόνια και ακόμα συνεχίζονται.

Ως συνήθως, οι εργολήπτες στηρίζονται σε ...ατυχείς μελέτες της Αττικό Μετρό (που σχεδίασε και εποπτεύει το έργο) προκειμένου να διευρύνουν τις απαιτήσεις τους, οι οποίες ενίοτε στηρίζονται στα πραγματικά δεδομένα που συνάντησαν κατά την κατασκευή.

Στο υπουργείο υποστηρίζουν πως ο ανάδοχος δεν έχει «ποσοτικοποιήσει τις απαιτήσεις του», ενώ ο γενικός διευθυντής της κοινοπραξίας Μιχ. Σίμας (ίσως ο πλέον έμπειρος Ελληνας μηχανικός στην κατασκευή μετρό καθώς ήταν επικεφαλής του ελληνικού βραχίονα της κοινοπραξίας που κατασκεύασε το αντίστοιχο έργο στην Αθήνα), δήλωνε πρόσφατα πως απαιτείται έκτακτη χρηματοδότηση για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα ρευστότητας.

Το πρόβλημα της ΑΕΓΕΚ είναι, πάντως, μεγαλύτερο από αυτό που εμφανίζει η κοινοπραξία, καθώς η εταιρεία δε θυμίζει σε τίποτα αυτήν που πήρε το έργο: Είναι στην ουσία μια σκιά του πανίσχυρου κατασκευαστικού ομίλου της προηγούμενης δεκαετίας, με τον ενοποιημένο κύκλο εργασιών στο πρώτο εξάμηνο να μην ξεπερνά το μισό εκατομμύριο ευρώ όταν πρέπει να εκτελέσει έργο εκατοντάδων εκατομμυρίων, χωρίς να έχει πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.