Ποια αναμένεται να είναι η διαφορά του 2013 σε σχέση με τα μέχρι σήμερα δεδομένα στον χώρο της οικονομίας; Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ενώ μέχρι τώρα έχουν οδηγηθεί σε λουκέτο κυρίως εκείνες οι επιχειρήσεις που αντιμετώπιζαν κάποια -μικρά ή μεγαλύτερα- προβλήματα και πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, το επόμενο έτος θα κινδυνεύσουν πολλές από τις αποκαλούμενες «καλύτερες οικογένειες»…

«Το πρόβλημα μεταφέρεται ακόμη και σε εταιρείες δεύτερης και τρίτης γενιάς, σε επιχειρηματίες που μέχρι πρότινος δεν χρωστούσαν ούτε 1 ευρώ στις τράπεζες, σε μικρομεσαίους που τους πολιορκούσαν τα private banking των τραπεζών προκειμένου να τους διαχειριστούν τις περιουσίες τους», ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

Η πρόσφατη περίπτωση της Ηλεκτρονικής, της οποίας η μετοχή τέθηκε προσωρινά εκτός διαπραγμάτευσης λόγω των επιφυλάξεων που εξέφρασε στις ετήσιες λογιστικές καταστάσεις ο ορκωτός ελεγκτής, είναι ένα κλασικό παράδειγμα πώς μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη θέση μια εταιρεία που πριν από την κρίση ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρος, και μάλιστα με μηδενικό τραπεζικό δανεισμό. Θέμα άμεσης ρευστότητας δεν τίθεται βέβαια για τη συγκεκριμένη, όμως η συνεχιζόμενη ύφεση στην αγορά απαιτεί μια σειρά επιτυχών παρεμβάσεων από τη διοίκησή της. Και φυσικά οι περισσότερες επιχειρήσεις στον χώρο των ηλεκτρικών συσκευών και των ειδών τεχνολογίας βρίσκονται σε πολύ χειρότερη οικονομική κατάσταση...

Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η πρόσφατη αίτηση προσφυγής της Sato στις διατάξεις του άρθρου 99. Η Sato είναι εταιρεία με ιστορία δεκαετιών, με ηγετικά μερίδια στα έπιπλα γραφείου, με πολυεθνική παρουσία (πέρυσι πούλησε τις θυγατρικές της στη Γερμανία και στην Τουρκία) και με ισχυρή παρουσία στον χώρο της λιανικής. Τώρα φαίνεται πως έχει συμφωνήσει λίγο-πολύ με τις τράπεζες ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης με μείωση μεγέθους και κεφαλαιοποίηση υποχρεώσεων. Πληρώνει βέβαια το γεγονός ότι η ζήτηση στον κλάδο του επίπλου έχει υποχωρήσει γύρω στο 70%(!) από τότε που ξέσπασε η κρίση...

Γενικότερα, κύκλοι της αγοράς φοβούνται πως αν συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς η ύφεση στην ελληνική οικονομία και το πρώτο μισό του 2013 θα δούμε ανεξέλεγκτες καταστάσεις σε πολλές επιχειρήσεις που θεωρούνται από την κοινή γνώμη μεγάλες και ισχυρές, ό,τι αυτό συνεπάγεται και για κάμποσες εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Γενικότερα, οι λόγοι που κάνουν πολλά στελέχη επιχειρήσεων να ανησυχούν για τις εξελίξεις μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2013 είναι οι εξής:

Πρώτον, με βάση τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς, το ΑΕΠ προβλέπεται να υποχωρήσει κατά 3,8% και η ιδιωτική κατανάλωση κατά 5,9%. Ακόμη και αν αυτήν τη φορά (για πρώτη φορά…) οι προβλέψεις του προϋπολογισμού επαληθευτούν, είναι δεδομένο ότι οι συντάκτες του προϋπολογισμού έχουν συνεκτιμήσει και κάποια τόνωση των επενδύσεων μέσα στο 2013. Αυτή λοιπόν η τόνωση των επενδύσεων θα ξεκινήσει -αν ξεκινήσει- κυρίως από το δεύτερο εξάμηνο του 2013. Άρα, η εικόνα του πρώτου μισού του επόμενου έτους θα είναι ακόμη χειρότερη από αυτήν που περιγράφεται στον υπό ψήφιση προϋπολογισμό.

Δεύτερον, η όποια τόνωση της ρευστότητας συνδέεται κυρίως με την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η οποία ωστόσο πολύ δύσκολα θα έχει ολοκληρωθεί πριν από το Πάσχα. Άρα, μιλάμε για τέσσερις μήνες χαμένους (τους πρώτους του 2013).

Τρίτον, υπάρχουν έντονοι φόβοι σε πολλούς επιχειρηματικούς κλάδους ότι το δημόσιο θα επιχειρήσει να επιβάλει άγριο «κούρεμα» στις υποχρεώσεις του προς τους προμηθευτές του. Ήδη, η κυβέρνηση έχει αρχίσει εδώ και καιρό να… μασάει τα λόγια της σχετικά με τις αρχικές της δεσμεύσεις να αποπληρώσει τις οφειλές της μετά την είσπραξη της περιβόητης δόσης των 31,5 εκατ. ευρώ.

Στη συνέχεια, μάλιστα, έγινε λόγος για άμεση αποπληρωμή ενός πολύ μικρότερου μέρους των οφειλών και σήμερα έχουν ήδη γίνει οι πρώτες γερές σπόντες για ένα… γενναίο «κούρεμα» υποχρεώσεων. Σε άλλες περιπτώσεις λέγεται ότι αυτό θα γίνει μέσω νέου νόμου(!), ενώ αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο να πέσει ψαλίδι διά της πλαγίας οδού (π.χ. πάρτε τώρα το 70% της οφειλής και υπογράψτε ότι εξοφληθήκατε, γιατί αλλιώς θα προχωρήσουμε σε ελέγχους που δεν ξέρουμε πότε θα ξεκινήσουν και πότε θα τελειώσουν…).

Ιστορίες καθημερινής (επιχειρηματικής) τρέλας

Οι φόβοι των επιχειρηματιών εντείνονται λόγω της μεγάλης έλλειψης ρευστότητας που χαρακτηρίζει την αγορά. Η αδυναμία των εταιρειών (μεταξύ των οποίων και δεκάδες εισηγμένες) να αποπληρώσουν τα δάνειά τους προς τις τράπεζες μπορεί βέβαια να αντιμετωπίζεται μέχρι σήμερα συνήθως με πίστωση χρόνου από τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όμως δεν αντιμετωπίζεται με… πίστωση χρημάτων.

Ενδεικτικό παράδειγμα για το πόσο η αγορά έχει στεγνώσει είναι η εκτίμηση της εταιρείας Νάκας πως θα αυξήσει μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο τα μερίδια αγοράς της, επειδή ανταγωνιστικές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν ρευστότητα για να κάνουν εισαγωγές προϊόντων!

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και σε πολλούς άλλους κλάδους, όπως για παράδειγμα στις ενοικιάσεις αυτοκινήτων (δεν υπάρχει χρήμα για αγορά νέων αυτοκινήτων), στις εισαγωγές ενδυμάτων και υποδημάτων (υπάρχει κάποια στροφή προς Έλληνες παραγωγούς επειδή αυτοί δίνουν πίστωση…) κ.λπ.

Επίσης, δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις οι οποίες αλλάζουν προμηθευτές με αποκλειστικό κριτήριο το πόση πίστωση τους δίνεται.

Ο εκπρόσωπος των μικρών ιδιωτικών κλινικών κ. Αλαφούζος ανέφερε πως πολλές εταιρείες του κλάδου αδυνατούν να αγοράσουν φάρμακα και τρόφιμα και ότι χρωστούν ΦΠΑ, χρωστούν στα ασφαλιστικά ταμεία, χρωστούν σε τράπεζες και προμηθευτές, αλλά χρωστούν και πέντε με δώδεκα μηνιάτικα στους εργαζομένους τους! Και αυτό λόγω των πολύ μεγάλων οφειλών του ελληνικού δημοσίου προς αυτές.

Στον χώρο του φαρμάκου, πολλές φαρμακαποθήκες προσφέρουν δελεαστικές εκπτώσεις στα φαρμακεία που πληρώνουν τοις μετρητοίς, προκειμένου να ανταποκριθούν στις πιέσεις των βιομηχανιών του κλάδου που τους πιέζουν για ρευστότητα «εδώ και τώρα»…

Οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών προχωρούν συνεχώς σε ρυθμίσεις οφειλών προς τους εταιρικούς τους πελάτες, σε μια προσπάθεια να διαχειριστούν όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των πελατών τους.