Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Πώς η Βουλγαρία έσωσε την Ουκρανία χωρίς να το μάθει κανείς!

Το παρασκήνιο πίσω από τη μυστική αποστολή τεράστιων ποσοτήτων σοβιετικών όπλων και ντίζελ αποκαλύπτει η Welt. Οι μεσάζοντες και η αντίδραση της Μόσχας.

Πώς η Βουλγαρία έσωσε την Ουκρανία χωρίς να το μάθει κανείς!

Την περασμένη άνοιξη, ο στρατός της Ουκρανίας είχε τεράστιες ελλείψεις σε καύσιμα και πυρομαχικά σοβιετικού διαμετρήματος που χρειαζόταν για να πολεμήσει τους Ρώσους. Η σωτηρία ήρθε από μια απροσδόκητη πηγή: τη Βουλγαρία.

Με διασπασμένο το πολιτικό τοπίο, φιλορωσικές τάσεις σε μεγάλο μέρος της ελίτ της, η Σόφια δέχτηκε κριτική ότι δεν στήριζε το Κίεβο. Αυτό ήταν, ωστόσο, ένα προπέτασμα καπνού, σύμφωνα με έρευνα της γερμανικής εφημερίδας Welt, γράφει το Politico. Χάρη σε αποκλειστικές συνεντεύξεις με τον Ουκρανό υπουργό Εξωτερικών Dmytro Kuleba, τον πρώην πρωθυπουργό της Βουλγαρίας Kiril Petkov και τον υπουργό Οικονομικών του, Assen Vassilev, η Welt σκιαγράφησε το πώς η Βουλγαρία κινητοποιήθηκε και χρησιμοποίησε μεσάζοντες για να παράσχει στο Κίεβο ζωτικές προμήθειες όπλων, πυρομαχικών και ντίζελ, σε μια κρίσιμη καμπή των μαχών πέρυσι.

Ενώ ο Petkov, ο οποίος ήταν πρωθυπουργός της Βουλγαρίας στο ξέσπασμα του πολέμου, προσπαθούσε να οδηγήσει τη χώρα σε μια πιο δυτική, φιλοΝΑΤΟϊκή τροχιά, έπρεπε να αντιμετωπίσει πίεση από φιλορώσους πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένων των εταίρων του στον συνασπισμό, τους Σοσιαλιστές, που είναι οι διάδοχοι του παλιού Κομμουνιστικού Κόμματος. Αναγκάστηκε να απολύσει ακόμη και τον δικό του υπουργό Άμυνας που έκανε δηλώσεις υπέρ των θέσεων της Ρωσίας. Δημόσια, τουλάχιστον, ο Petkov προσπάθησε να αποκρούσει κάθε ιδέα ότι η Βουλγαρία -παρά τα σημαντικά αποθέματα όπλων της σοβιετικής εποχής- θα ενίσχυε και θα εξόπλιζε την Ουκρανία. Ετσι, η επίσημη στάση της Βουλγαρίας απέναντι στον πόλεμο προσομοίαζε με αυτή της Ουγγαρίας του Βίκτορ Όρμπαν.

Όμως ο Petkov και ο Vassilev, τώρα πολιτικοί στην αντιπολίτευση, έσπασαν τη σιωπή τους για τον πραγματικό ρόλο της Βουλγαρίας στον πόλεμο. Ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα στη Σόφια χαρακτήρισε «κόκκινη γραμμή» τις παραδόσεις βουλγαρικών όπλων στις ουκρανικές δυνάμεις, στελέχη του Petkov απέφευγαν τις συναλλαγές μεταξύ κυβέρνησης και χρησιμοποίησαν ενδιάμεσες εταιρείες στη Βουλγαρία και στο εξωτερικό για να ανοίξουν οδούς ανεφοδιασμού από αέρα και ξηρά μέσω Ρουμανίας, Ουγγαρίας και την Πολωνία.

«Υπολογίζουμε ότι περίπου το ένα τρίτο των πυρομαχικών που χρειαζόταν ο ουκρανικός στρατός στην πρώιμη φάση του πολέμου προερχόταν από τη Βουλγαρία», είπε ο Petkov στη Welt.

Εξίσου ευαίσθητο θέμα ήταν το ντίζελ που προμήθευε η Βουλγαρία στην Ουκρανία καθώς παραγόταν σε διυλιστήριο της Μαύρης Θάλασσας, το οποίο τότε ανήκε στη ρωσική εταιρεία Lukoil. «Η Βουλγαρία έγινε ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς ντίζελ στην Ουκρανία και κατά καιρούς κάλυπτε το 40% των αναγκών της», δήλωσε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Vassilev στη Welt.

Η κυβέρνηση στο Κίεβο επιβεβαίωσε αυτή την εκδοχή των γεγονότων. Ο Kuleba είπε στη Welt ότι η χώρα του κινδύνευε να ξεμείνει από πυρομαχικά τον περασμένο Απρίλιο. «Γνωρίζαμε ότι οι βουλγαρικές αποθήκες διέθεταν μεγάλες ποσότητες των απαραίτητων πυρομαχικών, οπότε ο πρόεδρος [Volodymyr] Zelensky με έστειλε για να προμηθευτώ το απαραίτητο υλικό», είπε ο Kuleba.

Ήταν θέμα «ζωής και θανάτου» εκείνη την εποχή, εξήγησε ο Kuleba, γιατί διαφορετικά οι Ρώσοι θα καταλάμβαναν περισσότερα χωριά και πόλεις, θα «σκότωναν, θα βασάνιζαν και θα βίαζαν» περισσότερους Ουκρανούς.

Αντιμέτωπος με τα αιτήματα του Κιέβου, ο Kuleba είπε ότι ο Petkov απάντησε ότι η εσωτερική του κατάσταση δεν ήταν «εύκολη» αλλά ότι θα έκανε «ό,τι περνούσε από το χέρι του».

«Ο Kiril Petkov έδειξε ακεραιότητα και θα του είμαι πάντα ευγνώμων που χρησιμοποίησε όλες τις πολιτικές του ικανότητες για να βρει μια λύση», συνέχισε ο Kuleba. Η ιστορία, είπε, ήταν απλή: ενώ ορισμένα μέλη του βουλγαρικού συνασπισμού τάχθηκαν στο πλευρό της Ρωσίας, ο Petkov αποφάσισε να «είναι στη σωστή πλευρά της ιστορίας και να μας βοηθήσει να αμυνθούμε ενάντια σε έναν πολύ ισχυρότερο εχθρό».

Το σχέδιο του Πέτκοφ

Στις 25 Φεβρουαρίου, μόλις μία ημέρα μετά την εισβολή στην Ουκρανία, σε μια άτυπη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, ο Petkov τόνισε στους συναδέλφους του ηγέτες ότι ο Zelensky μπορεί να έχει λιγότερο από 48 ώρες ζωής, ότι ήταν στη λίστα θανάτου της Μόσχας και ότι το Συμβούλιο πρέπει να λάβει αμέσως σκληρές αποφάσεις για τις κυρώσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστήριξε τελικά αυτές τις κινήσεις.

Την ίδια ώρα, ο υπουργός Οικονομικών Vassilev συμμετείχε σε συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ στο Παρίσι. Και εκεί επικράτησε αναποφασιστικότητα, όπως την περιέγραψε. Όλοι ήταν ακόμη σοκαρισμένοι από την επίθεση. Στη συνέχεια ο Vassilev έδωσε μια ομιλία. «Αυτό έκαναν οι Ρώσοι στη Βουλγαρία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δολοφόνησαν χιλιάδες διαφωνούντες, καθηγητές και ιερείς», είπε ο Vassilev. Ζήτησε, επίσης, άμεσες αποφάσεις και οι συμμετέχοντες στη συνάντηση επιβεβαίωσαν στη Welt ότι ο Βούλγαρος υπουργός άλλαξε τη διάθεση των συγκεντρωμένων.

Δύο ημέρες αργότερα, οι Βρυξέλλες εφάρμοσαν αυτά τα μέτρα. Στους κύκλους της ΕΕ, χαρακτηρίστηκαν ως η «βουλγαρική πρόταση».

Στις 19 Απριλίου, λίγο πριν από την επίσκεψη του Petkov στο Κίεβο, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Kuleba ταξίδεψε στη Σόφια, καθώς ξεκίνησε μια νέα και αβέβαιη φάση του πολέμου. Οι Ουκρανοί είχαν απωθήσει τους εισβολείς από την ευρύτερη περιοχή του Κιέβου και τον βορρά, αλλά πολλά δυτικά όπλα δεν είχαν παραδοθεί ακόμη. Οι μάχες ήταν τόσο έντονες, λέει σήμερα ο Kuleba, που η Ουκρανία χρειαζόταν επειγόντως να αναπληρώσει τα αποθέματά της, ειδικά τα σοβιετικού τύπου πυρομαχικά.

Αυτό σκέφτηκε ο Zelensky ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει ο Kuleba στην αποστολή του στη Σόφια.

Ο Petkov λέει τώρα ότι η κυβέρνησή του εξουσιοδότησε μεσάζοντες να εξάγουν, όχι απευθείας στην Ουκρανία, αλλά σε ενδιάμεσες εταιρείες στο εξωτερικό. «Η ιδιωτική μας στρατιωτική βιομηχανία παρήγαγε με πλήρη ταχύτητα», είπε ο Petkov. Πλάνα από τον Απρίλιο δείχνουν μεταφορικά αεροπλάνα φορτωμένα με όπλα να πετούν μεταξύ Βουλγαρίας και Πολωνίας. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι το αεροδρόμιο Rzeszów της Πολωνίας, 70 χιλιόμετρα από τα ουκρανικά σύνορα, έπαιξε κομβικό ρόλο. «Διασφαλίσαμε ότι η χερσαία διαδρομή μέσω Ρουμανίας και Ουγγαρίας ήταν επίσης ανοιχτή για φορτηγά», είπε ο Petkov.

Ο Kuleba επιβεβαίωσε αυτές τις προμήθειες. Τόνισε ότι δεν επρόκειτο για την παροχή στρατιωτικής βοήθειας απευθείας στην Ουκρανία από τη βουλγαρική κυβέρνηση, «αλλά για τις ουκρανικές εταιρείες και εταιρείες από χώρες του ΝΑΤΟ που θα τους δόθηκε η ευκαιρία να προμηθευτούν ό,τι χρειάζεται από Βούλγαρους πωλητές».

Σύμφωνα με πληροφορίες που δόθηκαν στη Welt, οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία πλήρωσαν για τις προμήθειες.

Η Μόσχα αντεπιτίθεται

Με τις μυστικές γραμμές ανεφοδιασμού προς την Ουκρανία, ο Petkov έπαιρνε μεγάλο ρίσκο. Οι δημοσκοπήσεις στη Βουλγαρία έδειξαν ότι το 70% των πολιτών ανησυχούσε μήπως παρασυρθεί στον πόλεμο και ως εκ τούτου αντιτάχθηκε στην υπερβολική υποστήριξη της Ουκρανίας. 

Δεν διέφυγε της προσοχής του Κρεμλίνου ότι η Βουλγαρία έκανε τεράστιες προσπάθειες για λογαριασμό της Ουκρανίας. Ξεκινώντας ήδη από τον Μάιο, η Μόσχα βομβάρδισε τη χώρα με κυβερνοεπιθέσεις, υποστήριξε ο Petkov. Αυτές έπληξαν το δίκτυο ηλεκτρισμού και τα ταχυδρομεία και μερικές φορές δεν μπορούσαν να πληρωθούν οι συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων.

Η Μόσχα προσπάθησε επίσης να δωροδοκήσει βουλευτές. Μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου, η Βουλγαρία απέλασε περίπου 70 υπαλλήλους από τη ρωσική πρεσβεία στη Σόφια για κατασκοπεία.

Η Μόσχα γνώριζε ότι η Βουλγαρία ήταν η χώρα της ΕΕ που εξαρτιόταν περισσότερο από το ρωσικό αέριο πριν από τον πόλεμο. Ήδη από τις 27 Απριλίου, η Gazprom επέλεξε τη Βουλγαρία ως την πρώτη χώρα της ΕΕ όπου θα διέκοπτε τις εξαγωγές φυσικού αερίου. Όμως η Σοφία δεν υποχώρησε. Μέσα σε 24 ώρες, ο πρωθυπουργός Petkov παρουσίασε μια λύση. Οργάνωσε την έλευση δύο δεξαμενόπλοιων υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες -στην ίδια τιμή ανά κυβικό μέτρο που πλήρωνε η Gazprom.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v