Δεύτερη ευκαιρία για Μερτς μετά το πρωινό στραπάτσο

Το γερμανικό κοινοβούλιο θα διεξαγάγει δεύτερη ψηφοφορία για την εκλογή νέου καγκελαρίου στις 16.15 δήλωσε στους δημοσιογράφους ο συντηρητικός Γενς Σπαν, απευθύνοντας έκκληση στα κόμματα να υποστηρίξουν τον Φρίντριχ Μερτς, μετά την αποτυχία του να εκλεγεί στον πρώτο γύρο.

«Ολόκληρη η Ευρώπη, ίσως και ολόκληρος ο κόσμος, παρακολουθεί αυτή την ψηφοφορία», δήλωσε ο Σπαν. «Απευθύνω έκκληση σε όλους να γνωρίζουν αυτή την ιδιαίτερη ευθύνη».

 Το πρωινό σοκ

Ο Φρίντριχ Μερτς υπέστη ένα σοκαριστικό πλήγμα καθώς απέτυχε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία σε κοινοβουλευτική ψηφοφορία για την επιβεβαίωσή του ως επόμενου καγκελάριου της Γερμανίας, εμποδίζοντας την ορκωμοσία του που προγραμματιζόταν για σήμερα και ρίχνοντας τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σε αχαρτογράφητα νερά.

Αν και ο συντηρητικός ηγέτης εξακολουθεί να αναμένεται ότι θα ηγηθεί του κυβερνητικού συνασπισμού του μπλοκ CDU/CSU και των Σοσιαλδημοκρατών, είναι η πρώτη φορά από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο που υποψήφιος καγκελάριος δεν εξασφαλίζει την έγκριση των βουλευτών στον πρώτο γύρο ψηφοφορίας στην Μπούντεσταγκ, προκαλώντας χάος στο Βερολίνο. 

Ο Μερτς συγκέντρωσε μόνο 310 ψήφους στην πρώτη μυστική ψηφοφορία, υπολειπόμενος των απαιτούμενων 316 από τους 630 βουλευτές, παρότι τα κόμματα του συνασπισμού διαθέτουν 328 έδρες (είχε δηλαδή 18 απώλειες από τον συνασπισμό του). Οι βουλευτές, σοκαρισμένοι, σχημάτισαν μικρές ομάδες μέσα στην αίθουσα προσπαθώντας να καταλάβουν τα επόμενα βήματα, ενώ οι τηλεοπτικοί σχολιαστές δήλωναν αμήχανοι.

Το γερμανικό χρηματιστήριο σημείωσε πτώση, με τον δείκτη DAX να χάνει 1,8% και να διακόπτει ένα εννεαήμερο σερί ανόδου που τον είχε φέρει κοντά στο ιστορικό του υψηλό. Τα γερμανικά κρατικά ομόλογα περιόρισαν προσωρινά τις απώλειες, με την απόδοση του 10ετούς να φτάνει στο 2,52% από 2,55% πριν την ψηφοφορία, προτού επανέλθει στο 2,54% στις 11:40 π.μ. στη Φρανκφούρτη.

Οπως γράφει το Bloomberg, μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο εμφανώς συγκλονισμένος Μερτς αποχώρησε από την αίθουσα για έκτακτες συνομιλίες με την κοινοβουλευτική του ομάδα, καταρρίπτοντας τη συνηθισμένη ομαλή διαδικασία αλλαγής ηγεσίας στη Γερμανία.

Ο ίδιος επρόκειτο να διοριστεί επίσημα από τον Πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ αργότερα την Τρίτη και στη συνέχεια να ορκιστεί από την Μπούντεσταγκ, πριν την παράδοση-παραλαβή με τον απερχόμενο καγκελάριο Όλαφ Σολτς και την πρώτη συνεδρίαση του νέου υπουργικού συμβουλίου.

Τα ταξίδια στο εξωτερικό που είχαν προγραμματιστεί για την Τετάρτη -στο Παρίσι για συνομιλίες με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και στη Βαρσοβία για συνάντηση με τον Πολωνό ομόλογό του Ντόναλντ Τουσκ- θα αναβληθούν σχεδόν με βεβαιότητα.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Γερμανίας, η αποτυχημένη ψηφοφορία πυροδοτεί μια δεύτερη φάση. Σε αυτή την περίοδο των 14 ημερών, η Μπούντεσταγκ πρέπει και πάλι να εγκρίνει υποψήφιο καγκελάριο με απόλυτη πλειοψηφία. Δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των ψηφοφοριών.

Αν δεν υπάρξει νικητής σε αυτές τις δύο εβδομάδες, ακολουθεί άμεσα μια τρίτη φάση: είτε ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους ηγείται κυβέρνησης μειοψηφίας είτε ο Σταϊνμάιερ διαλύει το κοινοβούλιο και προκηρύσσει νέες εκλογές.

Η καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Hertie School του Βερολίνου, Αντρέα Ρεμέλε, δήλωσε στη δημόσια τηλεόραση ARD: «Σχεδόν κανείς δεν περίμενε αυτό το σενάριο. Ένας καγκελάριος πρέπει να έχει πλειοψηφία για να κυβερνήσει. Αν δεν υπάρχει αρκετή στήριξη από την αρχή, τι θα γίνει όταν έρθουν τα δύσκολα;».

Ο Μερτς προσπαθεί να αναλάβει την εξουσία σε μια κρίσιμη συγκυρία και αυτή η ήττα στο κοινοβούλιο είναι τεράστια ντροπή για τον 69χρονο πολιτικό, ο οποίος ήδη αντιμετωπίζει χαμηλά ποσοστά αποδοχής.

Η οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα μετά από δύο χρόνια ύφεσης, ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται και η στήριξη προς την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ενισχύεται, ιδιαίτερα στις πρώην ανατολικές περιοχές.

Το αντι-μεταναστευτικό κόμμα, που πρόσφατα ταξινομήθηκε επισήμως ως ακροδεξιό εξτρεμιστικό από την εγχώρια υπηρεσία ασφαλείας, έχει ξεπεράσει το μπλοκ του Μερτς σε ορισμένες δημοσκοπήσεις και αποτελεί πλέον τη βασική δύναμη της αντιπολίτευσης στην Μπούντεσταγκ.

Οι βουλευτές της AfD πανηγύρισαν την αποτυχία του Μερτς, με τη συμπρόεδρο Άλις Βάιντελ να δηλώνει σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «αυτό δείχνει πόσο αδύναμο είναι το θεμέλιο» του συνασπισμού του. Σε μεταγενέστερη τηλεοπτική της συνέντευξη, η Βάιντελ είπε ότι το κόμμα της, το οποίο ήρθε δεύτερο στις εθνικές εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, είναι έτοιμο να συμμετάσχει σε κυβερνητικό συνασπισμό. «Το μόνο που μπορούμε να ζητήσουμε είναι να επικρατήσει η κοινή λογική, να αποσυρθεί ο κύριος Μερτς και να ανοίξει ο δρόμος για νέες εκλογές», πρόσθεσε.

Ο συμπρόεδρος του κόμματος της Αριστεράς (Die Linke), Γιαν φαν Άκεν, σχολίασε στην ARD επίσης: «Αν δεν μπορεί να ενώσει ούτε τους δικούς του εδώ στο Βερολίνο, πώς θα ενώσει τη χώρα;». «Το CDU πρέπει πλέον να αναρωτηθεί αν ο Μερτς είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για τη θέση».