Χείρα βοηθείας ζητά η φον ντερ Λάιεν από τον Μερτς

Νέα Υόρκη ανταπόκριση

Εδώ και καιρό, ο Ευρωπαϊκός Τύπος γράφει για τις κακές σχέσεις που έχει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λαιεν. Ο λόγος γνωστός: η Γερμανίδα αξιωματούχος τον απαξίωνε κατά την πρώτη του θητεία και υποστήριξε με όλα της τα «όπλα» τον Μπάιντεν στις εκλογές του Νοεμβρίου. Και ο Τραμπ δεν ξεχνά…

Τους τελευταίους μήνες, ο αμερικανός πρόεδρος έχει κάνει μια σειρά από απαξιωτικές δηλώσεις για το μπλοκ, την λειτουργία του και την επιρροή στα παγκόσμια δρώμενα. Ένας από τους λόγους γι’ αυτή την επιθετική πολιτική φέρεται να χρεώνεται και στην πρόεδρο της Κομισιόν.

Ο Τραμπ, δεν δέχθηκε μέχρι τώρα να μιλήσει με τη φον ντερ Λάιεν. Πέρα από τα τυπικά συγχαρητήρια για την εκλογή του και μια σύντομη συνομιλία στο περιθώριο της κηδείας του Πάπα Φραγκίσκου δεν υπήρξε ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων.

Όπως είχαμε γράψει, η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζώρτζια Μελόνι ανέλαβε να μεσολαβήσει ώστε οι δυο να συναντηθούν στην «ουδέτερη» Ρώμη τον Μάιο ή τον Ιούνιο. Δεν κατάφερε, όμως, ακόμα να αποσπάσει ένα ξεκάθαρο «ναι» από τον Αμερικανό πρόεδρο, κι ας έχουν άριστες σχέσεις μεταξύ τους.

Από την άλλη, ο εγωισμός της φον ντερ Λάιεν, ο οποίος έχει πληγεί πολλαπλώς κατά την διάρκεια της θητείας της, δεν της επιτρέπει να αναλάβει τέτοια πρωτοβουλία η ακροδεξιά Ιταλίδα πρωθυπουργός, την οποία επίσης πολέμησε υπογείως στις ευρωβουλευτικές εκλογές.

Η ολιγόλεπτη συνάντηση που είχαν φον ντερ Λάιεν και Τραμπ στην Ρώμη ήταν αρκετή για τους συνεργάτες της προέδρου της Κομισιόν, για να διαρρεύσουν στον Τύπο ότι οι δυο αξιωματούχοι συμφώνησαν να συναντηθούν, καθώς, όπως μετέφεραν ότι είπε ο Τραμπ, «έχουν πολλά να πουν και να διαπραγματευθούν». Το γραφείο της ωστόσο δεν επιβεβαίωσε ότι η φον ντερ Λάιεν παρέδωσε στον Τραμπ επίσημη πρόσκληση να επισκεφτεί τις Βρυξέλλες (τις οποίες αντιπαθεί δεόντως).

Οι εβδομάδες περνούν και δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική κίνηση από τις ΗΠΑ προς την ΕΕ. Υψηλά ιστάμενες πηγές του Euro2day.gr ανέφεραν ότι η πρόεδρος έχει έντονη ανησυχία ότι ένα ναυάγιο ή μια δημόσια τοποθέτηση του Τραμπ εναντίον της είναι ικανά να την φέρουν σε πολύ δύσκολη θέση. Ήδη την ακολουθούν μια σειρά από σκάνδαλα.

Η ίδια, όπως είπε σε συνομιλητές της, προτίμησε να περιμένει την εκλογή Μερτς ως νέος Καγκελάριος της Γερμανίας και μαζί με αυτόν, να ηγηθούν των διαπραγματεύσεων για τους δασμούς και τις αμυντικές δαπάνες.

Στους διαδρόμους των Βρυξελλών ακούγεται ότι ο Μέρτς, που συνάντησε την επικεφαλής της Κομισιόν, υποσχέθηκε να δώσει χείρα βοηθείας στην ομοεθνή του, καθώς ο ένας χρειάζεται τον άλλο. Προς το παρόν τουλάχιστον.

Μετά την σοκαριστική ήττα του πρώτου γύρου ψηφοφορίας στη γερμανική βουλή, τα πράγματα έμοιαζαν να καταρρέουν για τον Φρίντριχ Μερτς. Αποκαταστάθηκαν με την δεύτερη ψηφοφορία, στην οποία επικράτησε, και το βράδυ ο Μερτς ορκίστηκε ως Καγκελάριος. Κάποιοι αναλυτές ήδη, όμως, θεωρούν ότι η ιστορική ήττα στην πρώτη ψηφοφορία θα στοιχίσει στην επιρροή και την δημοτικότητά του. Κάποιοι άλλοι εκτιμούν ότι το θέμα θα ξεχαστεί, καθώς το προεκλογικό πρόγραμμα του Μερτς είναι εξαιρετικά φιλόδοξο και δίνει λύσεις.

Ηδη ο νέος Καγκελάριος επικοινώνησε με τον Ντόναλντ Τραμπ, διαμηνύοντας σύμφωνα με τον ίδιο, ότι μπορεί να διαπραγματεύεται εμπορικά ζητήματα μόνο με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι δεν είναι δυνατό να υπάρξουν διμερείς συμφωνίες με μεμονωμένα κράτη-μέλη.

Τα αντίποινα

Η πρόεδρος της Κομισιόν ανέμενε τον επίσημο διορισμό Μερτς για να στείλει γραπτώς την πρώτη πρόσκληση προς τον Τραμπ για συνομιλίες για τους δασμούς. Όπως μαθαίνουμε, η κ. φον ντερ Λάιεν ήρθε σε συμφωνία τόσο με τον Γερμανό Καγκελάριο, όσο και με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν περί τούτου.

Επιπλέον, προχώρησε σε δημόσια διαβούλευση για τα πιθανά αντίποινα της Ευρώπης αν δεν υπάρξει συμφωνία με τις ΗΠΑ για το εμπόριο και διαμήνυσε την πρόθεση της Γηραιάς Ηπείρου να προσφύγει στον ΠΟΕ.

Στην Ουάσιγκτον αναμένεται ξανά και ο επίτροπος Εμπορίου Μ. Σέφκοβιτς, για να συνεχίσει -υποτίθεται- τις συνομιλίες. Αυτό είναι το τρίτο του ταξίδι στην αμερικανική πρωτεύουσα. Τα άλλα δύο προέβησαν άκαρπα. Ο ίδιος δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν δέχεται καμία πίεση να αποδεχτεί μια άδικη δασμολογική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και πρόσθεσε ότι με την ΕΕ επικοινωνούν άλλες χώρες που επιδιώκουν να συνάψουν στενότερους εμπορικούς δεσμούς. Όλα αυτά, στο πλαίσιο της σκληρής ρητορικής, που όμως παραμένει αναπάντητη από τον Τραμπ.

Η ΕΕ αντιμετωπίζει δασμούς εισαγωγής 25% από τις ΗΠΑ στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητά της και τους λεγόμενους «αμοιβαίους» δασμούς 10% για σχεδόν όλα τα άλλα αγαθά, ένας φόρος που θα μπορούσε να αυξηθεί στο 20% μετά τη λήξη της 90ήμερης παύσης που αποφάσισε ο Τραμπ.

Η ιδέα να κοινοποιούνται όλα γραπτώς στον Τραμπ, όμως, μπορεί να γίνει δίκοπο μαχαίρι. Ένα μαχαίρι που θα «λάβει» η ίδια η πρόεδρος της Κομισιόν ως αποτυχία της πολιτικής της επιλογής. Η ίδια λέει ότι έχει έτοιμο το «καρότο» για το Αμερικανό πρόεδρο που, ως επιχειρηματίας, θα δει με θετικό μάτι την υπόσχεση της ΕΕ να πραγματοποιήσει σειρά μεγάλων επενδύσεων στις ΗΠΑ.

Ήδη, η απαίτησή του για αύξηση της αμυντικής συνεισφοράς της ΕΕ στο ΝΑΤΟ έγινε δεκτή.

Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι επί της ουσίας, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, ξεκίνησαν τον περασμένο μήνα, και έχουν σημειώσει ελάχιστη πρόοδο. Ο Επίτροπος Εμπορίου Μ. Σέφκοβιτς ήταν ξεκάθαρος στο Κολλέγιο των Επιτρόπων ότι εάν δεν εμπλακεί προσωπικά ο Τραμπ στις συνομιλίες, λίγες ελπίδες υπάρχουν για άμεση λύση που δεν θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή οικονομία.

Διπλωμάτες της Ουάσιγκτον υποστηρίζουν ότι η ΕΕ «θα μείνει τελευταία» γιατί ο Ν. Τραμπ όχι μόνο δεν ξεχνά, αλλά δεν την θεωρεί και αξιόλογο συνομιλητή. Δυστυχώς, αρκετοί από τον προσωπικό του κύκλο έχουν την ίδια άποψη.

Μένει να φανεί εάν ο νέος Γερμανός Καγκελάριος θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τον Τραμπ όπως η Μέρκελ τους προκατόχους του. Από τον Ομπάμα μέχρι τον Μπάιντεν, στην τηλεφωνική λίστα των χωρών SOS βρισκόταν πάντα το Βερολίνο, πριν οι ΗΠΑ πράξουν κάτι σε διεθνές επίπεδο.

Εάν, όμως, υπάρξουν καθυστερήσεις και η φον ντερ Λάιεν δεν καταφέρει να ρίξει γέφυρες -έστω και μέσω τρίτων – προς τον Τραμπ, τότε οι αντίπαλοι της που θεωρούν ότι έχει κάνει σωρεία λαθών και με το «καλημέρα» της πρώτης της θητείας, θα ζητήσουν «το κεφάλι της επί πίνακι».