Γιατί ο Τραμπ έβαλε αιφνιδιαστικά στο τραπέζι δασμούς 50% στην Ευρώπη

Η αιφνιδιαστική απειλή του Προέδρου Τραμπ για δασμούς κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκδηλώθηκε εν μέσω αυξανόμενης δυσαρέσκειας της οικονομικής του ομάδας για την ευρωπαϊκή στάση σε ότι αφορά φόρους, ρυθμίσεις και... Κίνα.

Σύμβουλοι του Τραμπ έχουν εκφράσει κατ’ ιδίαν σε Ευρωπαίους αξιωματούχους την ενόχλησή τους, επισημαίνοντας ότι οι διαφορετικές εμπορικές προτεραιότητες των κρατών-μελών επιβραδύνουν τις διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις συζητήσεις, γράφει η WSJ.

Καταγγέλλουν μια “επιφυλακτική” ευρωπαϊκή προσέγγιση και απροθυμία για συγκεκριμένες προσφορές που να αντιμετωπίζουν τις αμερικανικές ανησυχίες, όπως τα τέλη σε υπηρεσίες streaming, ο ΦΠΑ, οι κανονισμοί για τα αυτοκίνητα και τα πρόστιμα κατά αμερικανικών εταιρειών σε υποθέσεις ανταγωνισμού.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν αποσπάσει ακόμη δέσμευση από την ΕΕ για νέους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα -κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης Τραμπ, που επιδιώκει να κλιμακώσει την πίεση στο Πεκίνο. Στο πλαίσιο ξεχωριστής συμφωνίας, το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύθηκε να επιβάλει δασμούς στον κινεζικό χάλυβα, κίνηση που διευκόλυνε τη σύναψη της πρόσφατης εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-ΗΒ. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν υπονοήσει, πάντως, μια προθυμία να εξετάσουν ζητήματα «μηχανισμών εκτός αγοράς», όπως οι επιδοτήσεις της Κίνας.

Η απειλή του 50%

Οι εντάσεις κορυφώθηκαν το πρωί της Παρασκευής, όταν ο Τραμπ απείλησε με επιβολή δασμού 50 % στις ευρωπαϊκές εισαγωγές από 1η Ιουνίου. Το απόγευμα, στο Οβάλ Γραφείο, επανέλαβε πως «δεν αναζητά συμφωνία» με την ΕΕ. Ο πρόεδρος για χρόνια εκφράζει δημοσίως και ιδιωτικώς οργή κατά της Ευρώπης, συχνά πιο δριμεία απ’ ό,τι σε αντιπάλους των ΗΠΑ: επέκρινε τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες, χαρακτήρισε την ΕΕ «χειρότερη από την Κίνα» και δήλωσε ότι «δημιουργήθηκε για να εκμεταλλευτεί τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Οι τακτικές του Τραμπ, άμεσες και επιθετικές, έρχονται σε αντίθεση με την πιο αργή προσέγγιση των Βρυξελλών, που απαιτεί διαρκείς διαβουλεύσεις με τις 27 πρωτεύουσες. Αυτή η αργή διαδικασία αποτελεί βασική πηγή απογοήτευσης για την Ουάσιγκτον. Ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, εξέφρασε τις ανησυχίες του για τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων σε συνάντηση των G7 στον Καναδά.

Ευρωπαίοι διπλωμάτες είχαν εμφανιστεί αισιόδοξοι, καθώς τα δύο μέρη αντάλλαξαν έγγραφα με πιθανά σημεία συζήτησης. Ο Επίτροπος Εμπορίου, Μάρος Σέφτσοβιτς, μίλησε τηλεφωνικά με τον Αμερικανό Εκπρόσωπο Εμπορίου, Τζέιμι Γκριρ, και τον Υπουργό Εμπορίου, Χάουαρντ Λάτνικ, λίγες ώρες μετά την ανάρτηση του Τραμπ. Ο Σέφτσοβιτς τόνισε ότι οι σχέσεις πρέπει να διέπονται από «αμοιβαίο σεβασμό, όχι απειλές», προειδοποιώντας όμως πως η ΕΕ θα υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.

Η ΕΕ αρνείται να αλλάξει τον ΦΠΑ της —τον οποίο η Ουάσιγκτον θεωρεί "εμπόδιο"— καθώς και ρυθμίσεις υγείας και ψηφιακής αγοράς. Ευρωπαίος διπλωμάτης σημείωσε ότι «δεν μπορείς να χαράξεις πολιτική βάσει μιας ανάρτησης στο Truth Social».

Η ΕΕ έχει εγκρίνει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 21 δισ. ευρώ αλλά τους «πάγωσε» ενόσω ισχύει η 90ήμερη αναστολή μέρους των αμερικανικών δασμών. Έχει προτείνει δεύτερο πακέτο δασμών έως 95 δισ. ευρώ αν οι συνομιλίες καταρρεύσουν. Παράλληλα, η Ουάσιγκτον ζητεί παραχωρήσεις σε μη δασμολογικά εμπόδια και «οικονομική ασφάλεια»—δηλαδή ανάσχεση της κινεζικής επιρροής σε κρίσιμους κλάδους.

Καθώς η προθεσμία της 1ης Ιουνίου πλησιάζει, οι δύο πλευρές βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή: η ΕΕ καλείται να απαντήσει σθεναρά χωρίς να κλιμακώσει, ενώ η κυβέρνηση Τραμπ πιέζει για γρήγορα, χειροπιαστά αποτελέσματα—και πρωτίστως για κοινό μέτωπο κατά του Πεκίνου.