Απευθείας επαφές Ιράν-ΗΠΑ, το μήνυμα της Τεχεράνης

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ και ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί έχουν μιλήσει τηλεφωνικά αρκετές φορές από  την περασμένη εβδομάδα, όταν το Ισραήλ ξεκίνησε τις επιθέσεις του στο Ιράν, σε μια προσπάθεια να βρεθεί διπλωματικός τρόπος για να τερματιστεί η κρίση, δήλωσαν τρεις διπλωμάτες στο Reuters.

Σύμφωνα με τους διπλωμάτες, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν λόγω της ευαισθησίας του θέματος, ο Αραγτσί δήλωσε ότι η Τεχεράνη θα επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις μόνο εάν το Ισραήλ σταματήσει τις επιθέσεις, οι οποίες ξεκίνησαν στις 13 Ιουνίου.

Οπως ανέφεραν, οι συνομιλίες περιλάμβαναν σύντομη συζήτηση για μια πρόταση των ΗΠΑ που δόθηκε στο Ιράν στα τέλη Μαΐου, η οποία στοχεύει στη δημιουργία μιας περιφερειακής κοινοπραξίας που θα εμπλουτίζει ουράνιο εκτός Ιράν, κάτι που μέχρι στιγμής απορρίπτει η Τεχεράνη.

Αμερικανοί και Ιρανοί αξιωματούχοι δεν απάντησαν αμέσως σε αίτημα του Reuters για σχολιασμό του θέματος.

Οι τηλεφωνικές συνδιαλέξεις αυτής της εβδομάδας ήταν οι πιο ουσιαστικές και άμεσες συνομιλίες από τον Απρίλιο, όταν ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις σε Ομάν και την Ιταλία.

Διπλωμάτης δήλωσε ότι ο Αραγτσί είπε στον Γουίτκοφ πως η Τεχεράνη «ενδέχεται να δείξει ευελιξία στο ζήτημα των πυρηνικών» εάν η Ουάσιγκτον πιέσει το Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμο.

Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε: «Ο Αραγσί είπε στον Γουίτκοφ ότι το Ιράν είναι πρόθυμο να επιστρέψει στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα μόνο εφόσον το Ισραήλ τερματίσει τους βομβαρδισμούς».

Πέρα από σύντομες συναντήσεις μετά από πέντε γύρους έμμεσων συνομιλιών από τον Απρίλιο, οι Αραγτσί και Γουίτκοφ δεν είχαν προηγουμένως πραγματοποιήσει άμεσες επαφές.

Έτερος διπλωμάτης που μίλησε στο Reuters δήλωσε ότι «η πρώτη κλήση ξεκίνησε από την Ουάσιγκτον, η οποία κατέθεσε επίσης μια νέα προσφορά» για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θέλει η Τεχεράνη να τερματίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο έδαφός της, ενώ ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έχει δηλώσει ότι το δικαίωμα της Τεχεράνης στον εμπλουτισμό είναι αδιαπραγμάτευτο.

Ο Τραμπ κρατάει τα χαρτιά του κλειστά για το αν θα διατάξει τις αμερικανικές δυνάμεις να συμμετάσχουν στην ισραηλινή εκστρατεία βομβαρδισμού, η οποία, όπως λέει, στοχεύει στην καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος και των βαλλιστικών δυνατοτήτων του Ιράν.

Ο ρόλος της Ευρώπης

Η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, γνωστές ως E3 και συμβαλλόμενα μέρη στην πυρηνική συμφωνία του 2015 μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων και του Ιράν, είχαν υπουργική τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αραγτσί την Κυριακή. Οι τρεις χώρες και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να τον συναντήσουν στη Γενεύη την Παρασκευή, δήλωσαν ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Εσμαΐλ Μπαγκάεϊ και αξιωματούχος της ΕΕ.

Προ ημερών, τόσο ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο όσο και ο Ιρανός ομόλογός του ενημέρωσαν ξεχωριστά τους Ευρωπαίους για πιθανή διπλωματική πρωτοβουλία, δήλωσαν οι διπλωμάτες.

Ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε ότι στη σύνοδο της G7 ο Τραμπ ήθελε οι επιχειρήσεις να τερματιστούν πολύ γρήγορα, ενώ ξεκαθάρισε ότι έπρεπε οι Ιρανοί να αποδεχτούν τα αιτήματά του αν θέλουν να τερματιστεί ο πόλεμος.

Δεδομένων των ισραηλινών επιθέσεων και της ρητορικής Τραμπ, διπλωμάτες δήλωσαν ότι το Ιράν δεν ήταν σε θέση να διεξαγάγει δημόσιες συνομιλίες με τις ΗΠΑ, αλλά θεωρεί πιο ρεαλιστική τη συνάντηση με Ευρωπαίους ως σύνδεσμο για την προσπάθεια προώθησης της διπλωματίας.