Ζαπορίζια: Η Μόσχα τζογάρει πυρηνικό ατύχημα, λένε οι Ουκρανοί

Η Ουκρανία κατηγόρησε τη Ρωσία πως έχει αποσυνδέσει τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια από το ουκρανικό δίκτυο ηλεκτροδότησης εδώ και τέσσερις μέρες και πως επιδιώκει με αυτόν τον τρόπο να τον «κλέψει» συνδέοντάς τον με δίκτυο υπό ρωσικό έλεγχο, παρά τους κινδύνους για την ασφάλειά του.

«Προτρέπουμε όλα τα κράτη που ανησυχούν για την πυρηνική ασφάλεια να καταστήσουν σαφές στη Μόσχα πως ο πυρηνικός τζόγος της πρέπει να σταματήσει», δήλωσε ο επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας Αντρι Σιμπίχα, σε μήνυμα στον λογαριασμό του στο Χ.

Mετά τη διακοπή της τελικής γραμμής τροφοδοσίας του σταθμού από τη ρωσική πλευρά στις 4.56 μ.μ. την Τρίτη, χρησιμοποιούνται γεννήτριες έκτακτης ανάγκης για την τροφοδοσία των συστημάτων ψύξης και ασφάλειας, χωρίς να υπάρχουν άμεσα σημάδια ότι η γραμμή θα επανασυνδεθεί, σημειώνει ο Guardian.

Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), χαρακτήρισε την κατάσταση ως «εξαιρετικά ανησυχητική» την Τετάρτη και συναντήθηκε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν την Πέμπτη, αλλά η κατάσταση παραμένει ως έχει.

Δυτικοί εμπειρογνώμονες και Ουκρανοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι το Κρεμλίνο δημιουργεί κρίση για να εδραιώσει τον έλεγχό του επί του σταθμού.

«Η Ρωσία χρησιμοποιεί τον πυρηνικό σταθμό ως διαπραγματευτικό χαρτί», δήλωσε αξιωματούχος της ουκρανικής κυβέρνησης, ενώ ένας ειδικός της Greenpeace ανέφερε ότι η ρωσική κατοχή έχει εισέλθει σε «μια νέα κρίσιμη και ενδεχομένως καταστροφική φάση».

Οι δοκιμές αντοχής που πραγματοποίησαν οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές μετά την καταστροφή του ιαπωνικού αντιδραστήρα στη Φουκουσίμα το 2011 έδειξαν ότι ένας πυρηνικός σταθμός πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργεί χωρίς εξωτερική τροφοδοσία για 72 ώρες. Η υπέρβαση αυτού του χρονικού ορίου δεν έχει δοκιμαστεί, σύμφωνα με ουκρανικές πηγές.

Η Ρωσία κατέλαβε τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια τον Μάρτιο του 2022 και οι αντιδραστήρες του, που κάποτε μπορούσαν να τροφοδοτήσουν 4 εκατομμύρια νοικοκυριά, τέθηκαν εκτός λειτουργίας για λόγους ασφαλείας.

Η εξωτερική τροφοδοσία ρεύματος έχει διακοπεί εννέα φορές στο παρελθόν στη Ζαπορίζια. Σε όλες τις περιπτώσεις, η ζημιά προκλήθηκε σε ουκρανικό έδαφος από τις ρωσικές δυνάμεις που χτύπησαν τις ενεργειακές υποδομές κατά μήκος του Δνείπερου.

Την Τρίτη, η γραμμή υπέστη ζημιά στη ρωσική πλευρά, περίπου ενάμισι χιλιόμετρο μακριά από το εργοστάσιο. Οι Ρώσοι χειριστές του εργοστασίου δήλωσαν ότι οι προσπάθειες επισκευής «περιπλέκονται από τους συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων», αν και η Ουκρανία δηλώνει ότι δεν βλλει ποτέ κατά του εργοστασίου ή της τριγύρω περιοχής, υποστηρίζοντας ότι θα ήταν απαράδεκτα επικίνδυνο.

Ο ΔΟΑΕ δήλωσε πως ενημερώθηκε από τους Ρώσους χειριστές ότι υπάρχει αρκετό ντίζελ για να τροφοδοτήσει τις γεννήτριες για 20 ημέρες χωρίς ανεφοδιασμό καυσίμων. Ωστόσο, ο Γκρόσι είπε ότι η απώλεια εξωτερικής τροφοδοσίας «αυξάνει την πιθανότητα πυρηνικού ατυχήματος».

Επτά από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες τροφοδοτούν την ψύξη του σταθμού, αλλά αν αυτές σταματήσουν να λειτουργούν, σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, υπάρχει κίνδυνος το πυρηνικό καύσιμο στους έξι αντιδραστήρες να θερμανθεί ανεξέλεγκτα για εβδομάδες, οδηγώντας σε τήξη.

Μια επιταχυνόμενη εκδοχή αυτού του σεναρίου συνέβη στη Φουκουσίμα, επειδή οι αντιδραστήρες είχαν μόλις τεθεί σε λειτουργία. Ένας σεισμός μεγέθους 9,0 Ρίχτερ έπληξε την Ιαπωνία και οι θερμοί αντιδραστήρες στο εργοστάσιο έκλεισαν αυτόματα ως αντίδραση. Οι γεννήτριες έκτακτης ανάγκης συνέχισαν να αντλούν νερό ψύξης γύρω από τον αντιδραστήρα, αλλά καταστράφηκαν από το τσουνάμι που ακολούθησε λίγα λεπτά αργότερα. Τρεις πυρηνικοί αντιδραστήρες στο εργοστάσιο υπέστησαν τήξη μέσα σε τρεις ημέρες, αν και το καύσιμο παρέμεινε περιορισμένο. Κανείς δεν σκοτώθηκε, αλλά περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν.

«Οι Ρώσοι θα αυτοπαρουσιαστούν ως σωτήρες»

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία σκοπεύει να εγκαταστήσει μια νέα γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο εργοστάσιο της Ζαπορίζια, η οποία θα διέρχεται από κατεχόμενα εδάφη, προκειμένου να επιλύσει την κρίση. «Θα παρουσιάσουν τους εαυτούς τους ως σωτήρες», δήλωσε ο αξιωματούχος της ουκρανικής κυβέρνησης.

Ανάλυση δορυφορικών εικόνων από την Greenpeace κατέγραψε 200 χιλιόμετρα εγκατάστασης από το ρωσικό δίκτυο στην κατεχόμενη Μαριούπολη, αν και δεν είναι σαφές εάν έχει πραγματοποιηθεί η τελική σύνδεση με το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Άλλες δορυφορικές εικόνες κατέδειξαν ότι οι Ρώσοι κατασκεύασαν ένα φράγμα σε κανάλι εισόδου στο εργοστάσιο το καλοκαίρι, προκειμένου να δημιουργήσουν μια μικρότερη, πιο ασφαλή πηγή νερού. Εμπειρογνώμονες της Greenpeace στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας πιστεύουν ότι υπάρχει αρκετό νερό για να επανεκκινήσει η Ρωσία έναν από τους έξι αντιδραστήρες, έτσι ώστε να υποστηρίξει ότι μόνο αυτή μπορεί να λειτουργήσει το εργοστάσιο.

Πριν από μια εβδομάδα, ο Γιούρι Τσερνίτσουκ, ο διορισμένος από τη Ρωσία διευθυντής του σταθμού, δήλωσε ότι η διαδικασία ενσωμάτωσης του σταθμού στο ρωσικό δίκτυο βρίσκεται «στο τελικό στάδιο», αν και η επανεκκίνηση οποιουδήποτε πυρηνικού αντιδραστήρα κατά τη διάρκεια ενός πολέμου θα ήταν άνευ προηγουμένου.

Ο Σον Μπέρνι, ειδικός πυρηνικών θεμάτων στη Greenpeace Ουκρανίας, κάλεσε τον επικεφαλής της ΔΟΑΕ να παρέμβει. «Ο Γκρόσι πρέπει να ζητήσει αμέσως από τη ρωσική κυβέρνηση να εγκαταλείψει τα σχέδιά της για επανεκκίνηση του αντιδραστήρα και να καταστήσει σαφές ότι μόνο αυτή είναι υπεύθυνη για την κρίση πυρηνικής ασφάλειας και προστασίας», δήλωσε.

Ούτε ο Γκρόσι ούτε ο Πούτιν αναφέρθηκαν στη Ζαπορίζια στις περιορισμένες δημόσιες δηλώσεις τους μετά τη συνάντησή τους την Πέμπτη. Ο Ρώσος πρόεδρος είπε στον Γκρόσι: «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε το έργο σας». Ο Γκρόσι χαρακτήρισε τη συνάντηση «έγκαιρη και σημαντική».

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ