Ο πολλαπλασιαστής δεν συγχωρεί τα λάθη

Εχει περάσει μία εβδομάδα από τότε που το Eurogroup έλαβε την απόφαση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Η S&P -κατ’ εμάς ο σοβαρότερος οίκος αξιολόγησης- αναβάθμισε το αξιόχρεο της χώρας κατά μία μονάδα ενώ μεγάλες ξένες τράπεζες τοποθετήθηκαν θετικά.

Όμως, η καθοδική κίνηση στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων δεν ήταν αρκετά μεγάλη. Το ίδιο συνέβη με την αποζημίωση που ζητούν οι επενδυτές για να αγοράσουν 10ετή ελληνικά ομόλογα.

Τo spread, δηλαδή η διαφορά απόδοσης του 10ετούς ελληνικού από το αντίστοιχο γερμανικό ομόλογο, υποχώρησε στις 372-375 μονάδες βάσης από 400 μονάδες και άνω πριν από το Eurogroup.

Όμως, είναι λίγο πάνω συγκρινόμενο με την αρχή της χρονιάς, ενώ απέχει αρκετά ακόμη από τις 291 μονάδες που βρέθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου.

Το spread έναντι του 10ετούς πορτογαλικού ομολόγου έχει μειωθεί επίσης κατά 25-30 μονάδες βάσης. Μια ποσοστιαία μονάδα ισούται με 100 μονάδες βάσης.

Δεν θα εξέπληττε κανένα σε περίπτωση που το 10ετές spread συνεχίσει να συμπιέζεται καθώς κι άλλοι οίκοι αξιολόγησης αναμένεται να αναβαθμίσουν την Ελλάδα.

Ρόλο θα παίξει επίσης η τοποθέτηση του ΔΝΤ στο θέμα της φερεγγυότητας του ελληνικού χρέους.

Η επικεφαλής του Ταμείου κ. Λαγκάρντ μάς έχει προδιαθέσει, υπονοώντας ότι το χρέος είναι μεν φερέγγυο μεσοπρόθεσμα αλλά το Ταμείο έχει επιφυλάξεις για πιο μακριά.

Υπό αυτή την έννοια, ίσως χρειασθεί αρκετή υπομονή και επιμονή για να υποχωρήσουν οι ελληνικές αποδόσεις και τα spreads σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει τίποτα για τις αποδόσεις των ομολόγων της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας κ.τ.λ., έναντι των οποίων συγκρίνονται τα δικά της.

Oμως, μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα αν περάσει το μήνυμα στις αγορές ότι παραμένει προσηλωμένη στη δημοσιονομική πειθαρχία και ταυτόχρονα τις πείσει ότι η οικονομία έχει μπει σε φάση βιώσιμης ανάπτυξης.
Για να επιτύχει το τελευταίο, θα πρέπει να ξαναθυμηθεί τον περίφημο δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή.

Θυμίζουμε ότι ο Ολιβιέ Μπλανσάρ, επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, παραδέχθηκε στις αρχές του 2013 κάτι που προκάλεσε πολλά σχόλια στην Ελλάδα.

Το Ταμείο είχε υποτιμήσει τις επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας στην οικονομία και κατ’ επέκταση στο χρέος, γιατί είχε κάνει λάθος στους υπολογισμούς για τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή.

Από τότε έχει χυθεί νερό στο αυλάκι. Τα μέτρα οικονομικής πολιτικής οδηγούν πλέον σ’ ένα πρωτογενές υπερ-πλεόνασμα που είναι αρκετά πάνω από τον στόχο.

Με τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή κοντά στο 1 πλέον, αυτό σημαίνει πως η συγκεκριμένη πολιτική ψαλιδίζει τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Υπό αυτή την έννοια, βάζει εμπόδια στην επίτευξη υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης που εκτιμάται πως χρειάζονται για να μειωθεί σημαντικά το κόστος δανεισμού της Ελλάδας στις αγορές.

Φυσικά, η δημοσιονομική πολιτική δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που επηρεάζει τον ρυθμό ανάπτυξης.
Η προσέλκυση επενδύσεων και ο εξωτερικός τομέας, π.χ. εξαγωγές, είναι άλλοι.

Αν όμως στόχος είναι η δραστική μείωση των επιτοκίων δανεισμού του κράτους και δεχθούμε ότι αυτό απαιτεί υψηλότερους βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης, τότε θα πρέπει η δημοσιονομική πολιτική να γίνει λιγότερο αυστηρή.

Αυτό σημαίνει να δοθεί μεγαλύτερο βάρος στον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή.

Dr. Money