Προς μια νέα γενιά «κόκκινων» δανείων

Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται, λέει μια παροιμία. Το ίδιο φαίνεται πως ισχύει για μικρομεσαίους επιχειρηματίες που προσβλέπουν στα δάνεια με κρατική εγγύηση για να αυξήσουν την προσωπική τους περιουσία, χρησιμοποιώντας τις εταιρείες τους ως οχήματα. «Αυτά συνέβαιναν όταν υπήρχαν φυσιολογικές συνθήκες, δεν θα συμβούν τώρα;» σχολίασε ενδεικτικά στέλεχος εταιρείας συμβούλων. «Είμαι σίγουρος πως έχουν βγάλει όλη την εργαλειοθήκη των κομπίνων». 

Άτομα στα οποία διάφοροι «επιχειρηματίες» έχουν εκμυστηρευθεί τα σχέδιά τους μιλάνε για μεγάλη κινητικότητα. Κάποιοι επιχειρηματίες σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν τα λεφτά του δανείου για να αγοράσει η εταιρεία ακίνητο ή ακίνητα που τους ανήκουν. Άλλοι σκέφτονταν να προχωρήσουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου σε είδος με εισφορά ακινήτων, με το δάνειο να πληρώνει φόρους μεταβίβασης κ.λπ.

Σε αντίθεση με άλλους επιχειρηματίες που θέλουν τα δάνεια με κρατική εγγύηση για να διασώσουν τις εταιρείες τους, οι συγκεκριμένοι το βλέπουν ως ευκαιρία για πλουτισμό, ποντάροντας σε μελλοντικές ρυθμίσεις επί ρυθμίσεων και τέλος, τη διαγραφή των δανείων. Καλοβλέπουν τα δάνεια προς επιχειρήσεις ύψους έως 7 δισ. ευρώ με μόχλευση, όπου το δημόσιο εγγυάται το 80% του κεφαλαίου. Αν όμως συμπεριληφθούν οι τόκοι για τη διάρκεια ζωής του δανείου, το δημόσιο και οι τράπεζες μοιράζονται περίπου στο μισό το ρίσκο. Το ύψος του δανείου φθάνει έως το 25% του τζίρου της επιχείρησης.   

Σημειωτέον ότι οι καταπτώσεις εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου σε δάνεια που δόθηκαν σε ιδιώτες και εταιρείες την τελευταία 20ετία ανέρχονται σε πολλά δισ. ευρώ. Παρά τη μείωση των εγγυήσεων, τα χρόνια των μνημονίων, το δημόσιο χρωστάει σήμερα πάνω από 2 δισ. ευρώ και όλα δείχνουν ότι το νούμερο θα αβγατίσει.

Αν και κάθε εκτίμηση είναι παρακινδυνευμένη, ενδεχομένως το 70%-80% των δανείων με κρατική εγγύηση που θα δοθούν να βγούν «κόκκινα» με βάση την προηγούμενη εμπειρία, σύμφωνα με τους γνωρίζοντες. Εξυπακούεται ότι ο λογαριασμός θα πληρωθεί από τους φορολογούμενους και σε μικρότερο βαθμό τους μετόχους των τραπεζών.  

Αναμφισβήτητα, είναι φυσιολογικό πολλές εταιρείες να αδυνατούν να ανταποκριθούν στην εξυπηρέτηση των δανείων τους σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης. Όμως, εδώ δεν μιλάμε γι’ αυτό. Πρακτικά, μιλάμε για διαφθορά. 

Αυτά είναι ψιλά γράμματα για το πολιτικό σύστημα και όχι μόνο. Μερικά κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν πως υπάρχει θέμα. Όμως, ελπίζουν ότι ένα σημαντικό μέρος της ρευστότητας θα φθάσει στις επιχειρήσεις που πραγματικά την έχουν ανάγκη για να σταθούν στα πόδια τους. Οπότε πιέζουν να πέσει περισσότερο χρήμα στην αγορά, για να μην κατηγορηθούν επίσης από την αντιπολίτευση, που πιέζει προς την ίδια κατεύθυνση όπως και μεγάλη μερίδα του Τύπου. 

Υπό αυτές τις συνθήκες, μια νέα γενιά προβληματικών δανείων γεννιέται και μαζί με τα ρυθμισμένα δάνεια που αναμένεται να «ξανασκάσουν», βάζουν εμπόδια στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από το 2021.