Η άλλη μεγάλη απειλή

Πότε ήταν η τελευταία φορά που πήγατε στο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς σας; Αν ψωνίζετε συστηματικά, θα πρέπει να έχετε προσέξει ότι οι τιμές σε αρκετά είδη όπως στα γαλακτοκομικά, τα άλευρα, όσπρια κ.λπ. έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, οι ποσοστιαίες αυξήσεις είναι σημαντικές.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, οι τιμές των τροφίμων ήταν πάνω 31% τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα το 2020. Παρ’ όλα αυτά δεν έχουμε δει να υπάρχουν έντονες αντιδράσεις στη χώρα μας ενώ σίγουρα υπάρχει επάρκεια αγαθών παρά τα προβλήματα στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το ίδιο ισχύει σε άλλες Δυτικές χώρες, αν και το θέμα των αυξήσεων στις τιμές συζητιέται πιο έντονα στις ΗΠΑ. Όμως, δεν είναι παντού το ίδιο.      

Όταν οι χώρες είναι φτωχές και η αγοραστική δύναμη του κόσμου χαμηλή, οι αυξήσεις στις τιμές των βασικών αγαθών όπως το ψωμί κ.λπ. προκαλούν την αντίδραση των πολιτών τους. Μερικές φορές, οι αντιδράσεις στις αυξήσεις των τροφίμων που μπορεί να οφείλονται σε διαφορετικούς λόγους όπως η αύξηση του κόστους παραγωγής, η μείωση των κρατικών επιδοτήσεων κ.λπ. είναι βίαιες.

Ίσως δεν έγινε αντιληπτό στην Ελλάδα, αλλά αρκετοί άνθρωποι πέθαναν στο Ιράν πριν 2-3 χρόνια, διαδηλώνοντας σε διάφορες πόλεις εναντίον της αύξησης των τιμών σε βασικά αγαθά. Οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων ήταν μια από τις αιτίες που οδήγησε στην Αραβική Άνοιξη, δηλ. το κύμα των διαδηλώσεων που σάρωσε τη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή, το 2011. 

Για να επανέλθουμε στη σημερινή εποχή, υπάρχουν ήδη αναφορές στον διεθνή Τύπο για μείωση της κατανάλωσης κρέατος καθώς ο κόσμος στρέφεται σε τρόφιμα που έχουν πρωτεΐνες και είναι λιγότερο ακριβά, όπως τα αυγά και τα φασόλια. Επίσης, σε αρκετά νοικοκυριά, ένα ποτήρι γάλα έχει γίνει είδος πολυτελείας και δίνεται μόνο στα παιδιά.

Αναμφίβολα, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα που προκάλεσε η Covid και η μεγάλη αύξηση του κόστους μεταφοράς, π.χ. ναύλα, έχουν συμβάλει στην αύξηση των τιμών, με τους λιανέμπορους να περνάνε τις αυξήσεις στους καταναλωτές. Υπάρχουν επίσης καταγγελίες για τη λειτουργία καρτέλ σε κάποιες χώρες. Όμως, δεν είναι μόνο η εφοδιαστική αλυσίδα. Οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες σε διάφορα μέρη του πλανήτη έχουν επίσης προκαλέσει προβλήματα στον εφοδιασμό πολλών αγαθών, από το ξύλο μέχρι τη σοκολάτα. Μπορεί λοιπόν στην Ελλάδα να μην έχει γίνει ακόμη πολύ αισθητό, όμως δεκάδες και ίσως εκατοντάδες εκατ. οικογένειες σε όλο τον κόσμο αναγκάζονται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για τη διατροφή τους.  

Είναι η άλλη σημαντική απειλή μετά την πανδημία και τις φυσικές καταστροφές.