Ο πληθωρισμός θέλει το δολάριό του

Αρκετοί επαΐοντες εκτιμούν ότι ο ελληνικός πληθωρισμός θα ανέβει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα το επόμενο δίμηνο-τρίμηνο, μετά το 10,2% του Απριλίου, πριν αρχίσει να υποχωρεί. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει μέσο πληθωρισμό 6,3% φέτος έναντι μόλις 0,6% το 2021 και αποπληθωρισμού, δηλ. μείωσης το 2020.

Οι τιμές της ενέργειας και άλλων εισαγόμενων εμπορευμάτων έχουν μεγάλη συμβολή σ’ αυτή την εξέλιξη. Όμως, η κατάσταση θα ήταν  καλύτερη, αν την ίδια περίοδο, το αμερικανικό δολάριο δεν ισχυροποιείτο τόσο πολύ έναντι του ευρώ. Επομένως, η πορεία του δολαρίου θα παίξει ρόλο στην κατεύθυνση που θα πάρουν οι τιμές στο καλάθι της νοικοκυράς. Προς τα πού λοιπόν θα πάει το αμερικανικό νόμισμα; Θα ισχυροποιηθεί κι άλλο, θα παραμείνει στα ίδια περίπου επίπεδα ή θα υποχωρήσει;

Όταν ήμουν φοιτητής, ένα από τα θέματα με τα οποία είχα καταπιαστεί ήταν το δολάριο και οι μακροχρόνιοι ανοδικοί ή καθοδικοί κύκλοι του. Το ενδιαφέρον ήταν ακαδημαϊκό. Θα έπρεπε να κάνεις έρευνα και να γράψεις κάποια έκθεση για το θέμα, ώστε να πάρεις καλό βαθμό στο μάθημα. Αργότερα, στη Γουόλ Στριτ, το ενδιαφέρον ήταν επαγγελματικό. Θα έπρεπε να «κατασκευάσεις» ένα μοντέλο για τις κύριες ισοτιμίες του δολαρίου με ισχυρή προβλεπτική δύναμη, για να βγάλει το αφεντικό σου κέρδος για την εταιρεία.

Όμως, είναι άλλο πράγμα να προβλέπεις σωστά την πορεία του δολαρίου την επόμενη τριετία ή πενταετία και διαφορετικό τις επόμενες μέρες, εβδομάδες ή μήνες. 

Σήμερα, η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου βρίσκεται σε επίπεδα που έχουμε να δούμε από τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα. Το πρώτο ερώτημα που τίθεται, είναι αν το ισχυρό δολάριο είναι αποτέλεσμα σπέκουλου; Όμως, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Οι θέσεις  εκείνων που βάζουν μοχλευμένα στοιχήματα στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του δολαρίου έχουν μειωθεί, σύμφωνα με έρευνα της BofA.    

Επομένως, η ισχυροποίηση του δολαρίου οφείλεται σε άλλους λόγους, όπως  η διεύρυνση της επιτοκιακής διαφοράς υπέρ του δολαρίου, λόγω της πιο επιθετικής πολιτικής της Fed, η ταχύτερη μείωση του ισολογισμού της και οι εκτιμήσεις για συγκριτικά υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στις ΗΠΑ. Την τελευταία φορά που η Fed αύξησε το επιτόκιο παρέμβασής της κατά 300 μονάδες βάσης ή 3 μονάδες ήταν την περίοδο 2015-2018.  Η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου βούτηξε προς το 1,06 από 1,15 πριν από την πρώτη αύξηση επιτοκίου, αλλά σύντομα επανήλθε στο 1,15. Όμως, η ισοτιμία βούλιαξε στο 1,05 πριν από τη δεύτερη αύξηση και χρειάστηκε η αισιόδοξη ομιλία του Μάριο Ντράγκι τον Μάρτιο του 2017 για να την πάει πάνω από το 1,20 και να διολισθήσει προς το 1,15 και χαμηλότερα. Η σχέση του δολαρίου με τις 5 αυξήσεις επιτοκίων της Fed δεν ήταν ισχυρή. Ούτε το διάστημα 2004-2006 το δολάριο επωφελήθηκε από τις διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων της Fed κατά 425 μονάδες βάσης σωρευτικά. 

Αντίθετα, το δολάριο κέρδισε πολύ έδαφος την περίοδο 1999-2000, όταν η Fed αύξησε το επιτόκιό της κατά 175 μονάδες βάσης. Η ισοτιμία βρέθηκε κάτω από το 0,90, λόγω κυρίως των αμφιβολιών που υπήρχαν για τη βιωσιμότητα του ευρώ. Κοντολογίς, δεν υπάρχει ξεκάθαρη σχέση του δολαρίου με τις αυξήσεις επιτοκίων από τη Fed αυτό τον αιώνα.

Όμως, οι πιο σφιχτές μακροοικονομικές συνθήκες που δημιουργεί το ισχυρό δολάριο βοηθάνε τη Fed στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, αλλά πληγώνουν την ΕΚΤ.

Όσον αφορά τον τελευταίο μακροχρόνιο ανοδικό κύκλο του αμερικανικού νομίσματος, που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2011, αυτός θα έπρεπε να είχε ήδη τερματισθεί με βάση την ιστορία των τελευταίων 47 ετών. Κι αυτό γιατί ο τωρινός ανοδικός  κύκλος του δολαρίου πλησιάζει τα 11 χρόνια, όταν η μέση διάρκεια των προηγούμενων κύκλων ήταν 6-7 χρόνια.

Υπό αυτές τις συνθήκες, το δολάριο δείχνει να διατηρεί την ισχύ του και αυτό δεν βοηθάει την καταπολέμηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα κι άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ.