Η Ελλάδα βοηθάει την τουρκική «Γαλάζια Πατρίδα»;

Το μήνυμα του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην Ελληνίδα πρόεδρο κα Σακελλαροπούλου και η ευχετήριος επιστολή στον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη επί τη ευκαιρία της 25ης Μαρτίου, με το οποίο ευχόταν οι σχέσεις των δύο χωρών να αναπτυχθούν περαιτέρω, έγιναν αντικείμενο ευρέος σχολιασμού και ευμενούς αποδοχής στην Αθήνα. Ήταν λογικό, μετά τα όσα είχαν προηγηθεί, με τις δύο χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ να φθάνουν στα πρόθυρα σύγκρουσης το καλοκαίρι του 2020.

Φυσικά, η τουρκική επίθεση φιλίας την ημέρα που η Ελλάδα γιορτάζει την Εθνική Παλιγγενεσία δεν μπορεί να συγκριθεί με την αντίστοιχη της 25ης Μαρτίου του 1934, για όσους έχουν λίγο παραπάνω γνώση της ιστορίας. Μόλις 12 χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, τουρκικό άγημα παρέλασε στην Αθήνα την 25η Μαρτίου ενώ τουρκικά αεροπλάνα πετούσαν από πάνω, ρίχνοντας φέιγ βολάν τα οποία εκθείαζαν την ελληνοτουρκική φιλία. Μια ματιά στις εφημερίδες της εποχής το επιβεβαιώνει. Σίγουρα, η παρουσία του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Μουσταφά Κεμάλ στην ηγεσία των δύο χωρών είχε βοηθήσει την προσέγγιση. Για όσους δυσκολεύονται να κατανοήσουν την τουρκική στάση, η εξήγηση που δίνεται από ειδικούς εκ Τουρκίας είναι απλή. Η Ελλάδα απελευθερώθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ενώ ο Κεμάλ είναι ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας. Επομένως, ο Κεμάλ δεν είχε πρόβλημα.

Για να επανέλθουμε όμως στο θέμα μας. Μιλώντας με τους ίδιους ειδικούς (στην Τουρκία) στα εσωτερικά ζητήματα της γείτονος για τα αίτια που βρίσκονται πίσω από την τουρκική επίθεση φιλίας, καταλήξαμε σε δύο λόγους.

Ο πρώτος και ήσσονος σημασίας είναι το κλίμα που επικράτησε στην Τουρκία μετά τους σεισμούς και τη βοήθεια που πρόσφερε η Ελλάδα. «Θα είχε πρόβλημα ο Ερντογάν πηγαίνοντας προς τις εκλογές, αν γινόταν γνωστό ότι είχαν ξεκινήσει πάλι κόντρες με την Ελλάδα. Καλά, οι άνθρωποι μας βοήθησαν κι εσύ πας και τους δημιουργείς προβλήματα; θα σκεφτόταν μια σημαντική μερίδα των ψηφοφόρων,» τόνισε ένας εξ αυτών. «Πιο πιθανό ήταν να χάσει πόντους παρά να κερδίσει». Όμως, ο ίδιος ειδικός έσπευσε  να διευκρινίσει πως το εθνικό δόγμα δεν έχει αλλάξει. «Αντίθετα, αν ο Ερντογάν πήγαινε να καταργήσει το casus belli, που αποτελεί εθνική γραμμή, θα είχε προβλήματα και θα έχανε πόντους στην προεκλογική εκστρατεία».

Ο δεύτερος και πιο σοβαρός λόγος που η Τουρκία έχει υιοθετήσει μια πιο φιλική προσέγγιση προς την Ελλάδα είναι γιατί θέλει να προωθήσει το σχέδιο για τη «Γαλάζια Πατρίδα». Σύμφωνα με τον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας», αυτή αποτελείται από 462.000 τετρ. χιλιόμετρα και εκτείνεται στη Μαύρη Θάλασσα, στο Αιγαίο και στην Ανατ. Μεσόγειο. Κάπου 153 ελληνικά νησιά, βράχοι και βραχονησίδες εμπεριέχονται σ’ αυτές τις περιοχές. Η ανάδειξη της Τουρκίας ως ναυτικής δύναμης που ποτέ δεν ήταν σε διεθνή φόρουμ εξυπηρετεί το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Επομένως, η ανάληψη της θέσης του επικεφαλής του International Maritime Organization (IMO), δηλ. του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού που είναι πολυεθνικός, διακυβερνητικός οργανισμός του ΟΗΕ, εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα.

Όπως αναφέρουν στελέχη του ναυτιλιακού κλάδου, η Τουρκία δεν θα μπορούσε ποτέ να πάρει αυτή τη θέση χωρίς τη στήριξη της Ελλάδας, που αποτελεί την πρώτη ναυτιλιακή δύναμη, με δεύτερη την Ιαπωνία και τρίτη την Κίνα. Οι ίδιοι εκφράζουν κατανόηση για τη στάση της Κύπρου, που αντέδρασε στην ελληνική στάση. «Είναι απίστευτο που η Ελλάδα θέλει να βγάλει τα μάτια της, βάζοντας έναν Τούρκο επικεφαλής του IMO. Η Τουρκία έχει ήδη τη θέση του επικεφαλής του ΙEΑ (Διεθνής Οργάνωση Ενέργειας) και τώρα θέλει να κάνει το ίδιο στο ΙΜΟ. Ενέργεια και ναυτιλία, θάλασσες. Γι’ αυτά που υπάρχει αντιπαράθεση στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο», τόνισε ναυτιλιακό στέλεχος. «Έχει δίκιο η Κύπρος που αντιδρά».

Για την Τουρκία, η ανωτέρω θέση είναι πολύ πιο σημαντική σε σχέση με την ανάληψη της θέσης ενός εκ των μη μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για δύο έτη από την Ελλάδα. Το ερώτημα είναι γιατί η Αθήνα δεν το κατανοεί. Πολύ περισσότερο όταν οι ψήφοι που μπορεί να της προσφέρει η Άγκυρα μέσω κάποιων κρατών που επηρεάζει, είναι περιορισμένοι.