Τα market pass τροφοδοτούν τον πληθωρισμό των τροφίμων

Η Ελλάδα θα εμφανίσει τον τρίτο χαμηλότερο εναρμονισμένο πληθωρισμό στην ευρωζώνη με 3,4% σε ετήσια βάση τον Αύγουστο, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της Eurostat. 

Ο εθνικός πληθωρισμός για τον ίδιο μήνα θα ανακοινωθεί από την ΕΛΣΤΑΤ στις 8 Σεπτεμβρίου και αναμένεται να είναι ακόμη πιο χαμηλός. 

Όμως,  ο πληθωρισμός των τροφίμων επιμένει και οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις θέλουν τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη να αναγγέλλει την επέκταση της κρατικής επιχορήγησης για αγορές τροφίμων, γνωστή ως market pass, μέχρι τα τέλη του 2023.   

Είναι εύλογο να προσπαθεί η κυβέρνηση να αμβλύνει τις αρνητικές επιπτώσεις από την ακρίβεια στα τρόφιμα στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι οι δαπάνες για τρόφιμα καλύπτουν μεγαλύτερο ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος των φτωχότερων οικογενειών.

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι υπάρχει σημαντική απόκλιση των δηλωθέντων εισοδημάτων στην εφορία από τα πραγματικά στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι η εφαρμογή εισοδηματικών ή άλλων κριτηρίων καταλήγει σε αρκετές περιπτώσεις να τιμωρεί αυτούς που δεν κρύβουν εισοδήματα.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να το ξεπεράσει, εντάσσοντας περισσότερα νοικοκυριά με χαμήλωμα των κριτηρίων. Αν δεν μας απατά η μνήμη, οι δυνητικοί ωφελημένοι από το market pass της περιόδου Φεβρουαρίου-Ιουλίου ήταν κάπου 3,2 εκατ. νοικοκυριά με 8,5 εκατ. μέλη από 4,1 εκατ. συνολικά.

Το συνολικό κόστος για τους ανωτέρω έξι μήνες εκτιμάται σε πάνω από 600 εκατ. ευρώ.

Στις 15 Σεπτεμβρίου θα ανοίξει η ψηφιακή πλατφόρμα για να υποδεχθεί τις αιτήσεις των δικαιούχων του νέου market pass για το διάστημα Αύγουστος-Οκτώβριος, με βάση τις φορολογικές δηλώσεις του 2023.

Ακόμη κι αν κάποιος αγνοήσει το δημοσιονομικό κόστος του market pass, θεωρώντας ότι δικαιολογείται για κοινωνικούς λόγους, δεν μπορεί να αγνοήσει μια άλλη πραγματικότητα. 

Όπως έχει αναφέρει η Κριστίν Λαγκάρντ της ΕΚΤ στο παρελθόν, ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη οφείλεται εν μέρει στην προσπάθεια των επιχειρήσεων να διατηρήσουν και να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους. Είναι ο περιβόητος πληθωρισμός της απληστίας και δεν χρειάζεται να πάει κάποιος εκτός Ελλάδος για να το αντιληφθεί. 

Όμως, οι επιχειρήσεις δεν έχουν κίνητρο να μειώσουν τις τιμές των τροφίμων όταν τις ανεβάζουν και βλέπουν ότι η ζήτηση επιμένει. Τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που μοιράζει η κυβέρνηση στα νοικοκυριά υπό τη μορφή market pass για να αγοράσουν είδη από τα σουπερμάρκετ κ.λπ. κάνουν ακριβώς αυτό. Ενισχύουν τη ζήτηση.

Είναι σαν να ρίχνει λάδι στη φωτιά του πληθωρισμού των τροφίμων που καίει.

Kατανοούμε ότι δεν είναι δημοφιλές αυτό που επισημαίνουμε, όμως αυτή είναι η σκληρή αλήθεια.

Οι επιχειρήσεις δεν θα σταματήσουν να ανεβάζουν τις τιμές όσο η ζήτηση παραμένει ισχυρή. Ίσως, λοιπόν, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναπροσαρμόσει την πολιτική των επιδοτήσεων τύπου market pass ή και να την εγκαταλείψει.