Μεταξύ σφύρας και άκμονος οι Ταλιμπάν

Η πρώτη πλουτοπαραγωγική πηγή του Αφγανιστάν είναι η παραγωγή οπίου. Καλύπτει το 90% της παγκόσμιας παραγωγής, αποφέρει στη χώρα το 55% του ΑΕΠ της και σε απόλυτο αριθμό αντιπροσωπεύει περί τα 10 δισ. δολάρια ετησίως. Απασχολεί επίσης, κατά τις εκθέσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), πάνω από τους μισούς Αφγανούς αγρότες. Από αυτούς τους τελευταίους εξάλλου προέρχονται σε μεγάλο βαθμό και οι Ταλιμπάν, οι οποίοι στρατολογούνται από πολύ μικρή ηλικία.

Το κίνημα των Ταλιμπάν (φοιτητές θρησκευτικών) κάνει την εμφάνισή του το 1994, περίοδος όπου στη χώρα μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος με δύο φατρίες μουτζαχεντίν, οι φιλοδυτικοί και οι ακραίοι σουνίτες ισλαμιστές, να διεκδικούν την εξουσία, μετά την πτώση στην Καμπούλ από το 1992 του κομμουνιστικού καθεστώτος. Τελικά, το 1996, με επικεφαλής τους τον μυστηριώδη ιμάμη Ομάρ, «Υπέρτατο Διοικητή των πιστών του ισλαμικού κράτους του Αφγανιστάν», οι Ταλιμπάν στρέφονται κατά του στρατηγού Αχμέτ Σαχ Μασούντ, πρωτεργάτη της αντίστασης κατά της σοβιετικής κατοχής, ο οποίος στις 13 Σεπτεμβρίου 2001 δολοφονείται από τους ισλαμιστές της Αλ Κάιντα.

Το Αφγανιστάν έτσι μετατρέπεται σ’ ένα κέντρο ακραίου ισλαμισμού και εκπαίδευσης των τζιχαντιστών, με τη βοήθεια επίσης του Πακιστάν. Την ίδια περίοδο, με τη συμβολή της Αλ Κάιντα, η οποία έχει δικτυώσει τους Ταλιμπάν, η χώρα εξελίσσεται και σε περιστρεφόμενη πλάκα του οργανωμένου διεθνούς εγκλήματος. Είναι δε σαφές από τις τακτικές τους ότι το διεθνές οργανωμένο έγκλημα, αργά αλλά σταθερά, το φέρνουν όλο και πιο κοντά στη διεθνή ισλαμική τρομοκρατία. Οι μουλάδες στο Αφγανιστάν και αλλού γνωρίζουν ότι έναν πόλεμο κανονικό δεν μπορούν να τον δώσουν, γιατί είναι χαμένοι από χέρι. Μπορούν όμως να κερδίζουν εκατοντάδες αν όχι και χιλιάδες ασύμμετρους πολέμους, προκαλώντας τεράστιες ζημιές στους εχθρούς τους.

Τα 15 τελευταία χρόνια, οι τρομοκρατικές επιθέσεις τζιχαντιστών σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις (Aramco κ.α.), σε συστήματα πληροφορικής, κατά τον Τζον Ρομπ, συγγραφέα και σύμβουλο επιχειρήσεων σε θέματα τρομοκρατίας, έχουν κοστίσει πάνω από 30 δισ. δολάρια σε εταιρείες και κυβερνήσεις, οι οποίες, ενίοτε σιωπηρά, συναλλάσσονται με τους αποκαλούμενους «επιχειρηματίες της τρομοκρατίας».

Χωρίς αμφιβολία, θα πρέπει να είναι πολύ αφελείς αυτοί που πιστεύουν ότι με τους Ταλιμπάν στην εξουσία θα μπορούσαν να τα βρουν. Δεν γνωρίζουν με ποιους έχουν να κάνουν. Δεν μπορούν εύκολα να φανταστούν ότι οι Ταλιμπάν είναι εκπαιδευμένοι δολοφόνοι οι οποίοι θέλουν και ξέρουν να κάνουν αυτό που πάντα έκανε το Ισλάμ: να χρησιμοποιεί την αρπαγή, τη βία, την κατάκτηση και τις δολοφονίες, ως συντελεστές παραγωγής πλούτου.

Πλανώνται πλάνην οικτράν όσοι νομίζουν ότι με τους Ταλιμπάν μπορούν να έχουν κάποια μορφή διαλόγου. Ο διάλογος και η διαπραγμάτευση σημαίνουν «δίνω και παίρνω». Η διαδικασία αυτή είναι άγνωστη σε ανθρώπους που μεγάλωσαν σε χωριά με σπίτια από χώμα και που για να προστατευτούν από αμμοθύελλες κατέφευγαν σε σπηλιές. Διάλογος δεν νοείται όταν ένας από τους συνομιλητές αγνοεί αλλά και απεχθάνεται κανόνες που διέπουν τις σχέσεις ανάμεσα σε κράτη, κοινωνίες και άτομα.

Οι Ταλιμπάν, όπως και το ισλαμικό κράτος, δεν είναι μια νέα ανάγνωση του Ισλάμ, η οικοδόμηση ενός νέου πολιτισμού ή μιας νέας κουλτούρας. Είναι το μίσος για τη γνώση, το μίσος για την ελευθερία, το μίσος για τη δημιουργία. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για το τέλος του πολιτισμού, το οποίο οι Ταλιμπάν θέλουν, στο Αφγανιστάν ειδικά, να είναι και ταπεινωτικό.

Στους Ταλιμπάν, ο διάλογος είναι απαγορευμένος. Ο πιστός πιστεύει ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια, κάθε άλλη πίστη είναι γι’ αυτόν εσφαλμένη και πρέπει να απορρίπτεται.

Δεν πρέπει να ξεχνούν οι δυτικοί, και όχι μόνον, ότι οι Ταλιμπάν και το Ισλαμικό Κράτος αναβιώνουν την εποχή όπου οι άνθρωποι ή προσηλυτίζονταν στο Ισλάμ ή εξοντώνονταν. Αυτή η βία έχει θεσμοθετηθεί από τους Ταλιμπάν και αποδεικνύουν ότι εκτός από τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα, υπάρχουν και τα ένστικτα.

Η Δύση θα πρέπει επιτέλους να καταλάβει ότι με το Ισλάμ δεν ισχύουν τα γνωστά διπλωματικά πρωτόκολλα. Πολλά πρόσφατα γεγονότα δείχνουν σαφώς ότι αυτό που επιδιώκεται, βρίσκεται στον αντίποδα της ίδιας της έννοιας του ανθρώπινου πολιτισμού. Πρόκειται για θρίαμβο των ενστίκτων, του ενορμητικού στοιχείου.

Δεν πρόκειται για ασθένεια που έχει προσβάλει το Ισλάμ. Πρόκειται για την πλήρη αντίθεση προς κάθε ανθρώπινο δημιούργημα, προς κάθε έννοια κουλτούρας και πολιτισμού. Επίσης, το επαναλαμβάνω, πρόκειται και για το μίσος προς τον ίδιο τον εαυτό, μίσος που οδηγεί ακόμα και στην αυτοκτονία.

Αυτό το φαινόμενο είναι πρωτοφανές στην ιστορία των πολιτισμών, στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο λεγόμενος τζιχαντιστής αναζητά την αιώνια απόλαυση όπως αυτή περιγράφεται στο Κοράνιο. Μπορεί η ικανοποίηση και η ηδονή επί γης να είναι εφήμερες, αλλά αυτές του επέκεινα είναι αιώνιες και απόλυτες.

Όλα τα άλλα, τους Ταλιμπάν, στη μεγάλη τους πλειονότητα, δεν τους ενδιαφέρουν...