Η «τέταρτη διάσταση» στη λήψη αποφάσεων

Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε συνηθισμένοι να παρακολουθούμε τη ζωή να κυλά γύρω μας σε ύψος, πλάτος και μήκος. Σε τρεις διαστάσεις. Αυτές άλλωστε διακρίνει το οπτικό νεύρο μας, έτσι έχει εκπαιδευτεί. Είναι άραγε πλήρης η εικόνα ή υπάρχει και μια τέταρτη διάσταση;

Η τέταρτη διάσταση είναι ένα μέρος στο οποίο μπορείτε να ταξιδέψετε πηγαίνοντας σε κατεύθυνση κάθετη προς την τρίτη διάσταση. Για το ανεκπαίδευτο μάτι, αυτή η δήλωση δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Πώς θα μπορούσε να υπάρχει μια κατεύθυνση που είναι κάθετη σε έναν τρισδιάστατο χώρο; Ήδη οι περισσότεροι από εμάς έχουμε παραιτηθεί από την προσπάθεια κατανόησης ή μεταθέσει τη μελέτη του θέματος στις «καλένδες».

Όμως, οι διαστάσεις που βλέπουμε στον κόσμο που ζούμε, ή πολύ περισσότερο στο οικονομικό γίγνεσθαι, είναι εξαιρετικά σημαντικές για τις αποφάσεις που λαμβάνουμε.

Μία διάσταση

Στον κόσμο της μίας διάστασης όλα είναι γραμμικά. Το μόνο που διαφοροποιεί το ένα στοιχείο από το άλλο είναι το μήκος. Αν θέλουμε να μεταφέρουμε αυτό τον κόσμο στον επιχειρηματικό χώρο, αυτή η μία διάσταση θα μπορούσε να αναφέρεται στις πωλήσεις.

Το μόνο που διαφοροποιεί τις πωλήσεις δύο εταιρειών είναι το μέγεθος. Μεγαλύτερες, μικρότερες. Το μήκος της νοητής γραμμής που σχηματίζουν. Σας καλύπτει; Απαντά στις ενδεχόμενες ερωτήσεις σας; Μάλλον όχι. Μάλλον χρειάζεστε μια διάσταση ακόμα.

Δύο διαστάσεις

Ο μετασχηματισμός ενός ευθύγραμμου τμήματος σε κατεύθυνση κάθετη προς τη μονοδιάστατη διεύθυνση σας φέρνει στη δεύτερη διάσταση (πλάτος). Το μήκος και το πλάτος μπορούν να ποικίλλουν στη δεύτερη διάσταση, γεγονός που επιτρέπει βασικά σχήματα και γεωμετρία. Έτσι και στον κόσμο των επιχειρήσεων, αυτή η δεύτερη διάσταση επιτρέπει την καλύτερη αντίληψη των μεγεθών.

Για παράδειγμα πέρα από το ύψος των πωλήσεων μπορούμε να εξετάσουμε και τη σύνθεσή τους, όπως είναι το ποσοστό που καλύπτει ο μεγαλύτερος πελάτης, είτε γεωγραφικά, είτε ανάλογα με την εξόφλησή τους κ.λπ. Η εικόνα που έχουμε τώρα είναι σαφώς καλύτερη, αλλά και πάλι όχι πλήρης.

Τρεις διαστάσεις

Το δυσδιάστατο σχήμα (πχ. το τετράγωνο) τώρα εξωθείται σε μια τρίτη κάθετη κατεύθυνση και στις δύο πλευρές του. Για να το θέσουμε αυτό με γεωμετρικούς όρους, το τετράγωνο υπήρχε στις κατευθύνσεις Χ και Υ. Η μετάβαση στην 3η διάσταση εξώθησε αυτό το τετράγωνο προς την κατεύθυνση Z. Το αντικείμενο έχει διαστάσεις πλάτους, μήκους και ύψους και είναι κύβος. Σε όλες τις διαστάσεις, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ένας κύβος θα διατηρήσει όλες τις βασικές του ιδιότητες θεωρητικά.

Και πάλι σε μια παραβολή στο παράδειγμα των πωλήσεων χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα δύο ακόμα χαρακτηριστικά, πέρα από το ύψος τους, επιτυγχάνουμε την εξέτασή τους σε τρεις διαστάσεις. Όλες οι βασικές παράμετροι παραμένουν οι ίδιες. Οι πωλήσεις είναι σε ύψος αυτές που έχουν καταγραφεί, η κατανομή τους κατά γεωγραφική περιοχή επίσης και τέλος, η πιστωτική πολιτική που ακολουθήθηκε κατά περίπτωση η καταγραμμένη.

Μέχρι στιγμής, όλοι έχουμε κατανοήσει αυτές τις τρεις διαστάσεις, σε τελική ανάλυση, είναι οι διαστάσεις με τις οποίες συσχετιζόμαστε στην καθημερινότητά μας. Είναι πολύ σημαντικό ότι από μικρά παιδιά έχουμε μάθει να τις βλέπουμε και να τις διαχειριζόμαστε.

Τέσσερεις διαστάσεις

Όταν φέρνουμε στην εξίσωση την τέταρτη διάσταση, αρχίζουμε να βιώνουμε κάποια ασυνήθιστα μαθηματικά. Εξωθούμε τώρα τον κύβο με κατεύθυνση κάθετη και στους τρεις πρώτους άξονες. Αυτό είναι αδύνατο στην τρίτη διάσταση, γιατί υπάρχουν μόνο τρεις διαστάσεις στις οποίες ο κύβος έχει ήδη διευρυνθεί. Όταν προσθέσουμε την τέταρτη διάσταση και αρχίζουμε να φανταζόμαστε πώς θα έμοιαζε ένα σχήμα τεσσάρων διαστάσεων, δεσμευόμαστε από το τρισδιάστατο μυαλό μας. Για να το δούμε, πρέπει να υπερθέσουμε αυτό το τεταρτοδιάστατο αντικείμενο στην τρίτη διάσταση.

Συνεχίζοντας την παραβολή μας, αυτή η αναπαράσταση δεν είναι αυτό που μοιάζει με τις τρεις διαστάσεις, προσθέτοντας απλά ένα ακόμα στοιχείο. Οι πωλήσεις σε 4D ανάλυση διαφέρουν ως προς τη σημασία τους ανάλογα με το μέγεθος, τη γεωγραφική κατανομή, την εισπραξιμότητα και την τάση. Εδώ θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ως τάση την εξέλιξή τους σε βάθος χρόνου.

Μόνο που όλα αυτά τα μέτρα διαστάσεων πρέπει να τα εξετάζουμε σε συνάφεια με τα προηγούμενα. Για παράδειγμα η τάση εξετάζεται σε σχέση με τα προηγούμενα χαρακτηριστικά (μέγεθος, περιοχή, εισπράξεις) και όχι σε σχέση με ένα από αυτά.

Παρόλο που αυτές οι έννοιες είναι δύσκολο να κατανοηθούν, ελπίζουμε ότι αυτή η επισκόπηση της λειτουργίας των περισσότερων διαστάσεων είναι χρήσιμη από δύο πλευρές.

Πρώτον, σε σχέση με την κατανόηση των επιλογών μας να λαμβάνουμε αποφάσεις βλέποντας μόνο κάποια ή κάποιες από τις διαστάσεις. Όσοι αποφασίζουν με λιγότερες πληροφορίες, που αξιολογούν τα δεδομένα σε λίγες διαστάσεις, πρέπει να γνωρίζουν ότι «βλέπουν» τελείες, γραμμές και επίπεδα.

Δεύτερον, αν μπορεί κανείς να βγει από τη ζώνη συνήθειας και να δει και μια τέταρτη διάσταση, τότε είναι πολύ πιθανό αυτή να είναι μόνο η αρχή.

Καλή συνέχεια…

(*) Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία που δίνει έμφαση στις λύσεις και την άμεση εφαρμογή τους στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων), Αντιπρόεδρος, AI CATALYST (Όμιλος Τεχνητής Νοημοσύνης)