Δίκοπο μαχαίρι

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η παρότρυνση στην  οποία προχώρησε χθες ο επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου Ifo, του Μονάχου, Κλέμενς Φουστ, προς τράπεζες στη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες να μειώσουν τις θέσεις τους σε ιταλικά κρατικά ομόλογα, από επενδυτικής πλευράς, ηχεί ορθή.

Εάν υπάρχει η προσδοκία ότι η τιμή ενός στοιχείου ενεργητικού θα μειωθεί, ποιος ο λόγος διακράτησής του;

Διαμέσου πωλήσεων των ιταλικών «χαρτιών» που κατέχουν, οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα «θωρακιστούν» έναντι του ενδεχομένου περαιτέρω απομείωσης των τιμών των ιταλικών ομολόγων και άρα επιπτώσεων στα δικά τους χαρτοφυλάκιά, σύμφωνα με τον φίλτατο Φουστ.

Θυμίζει, δε, αυτή η παρότρυνση και την αντίστοιχη «συμφωνία κυρίων» που είχε συναφθεί κατά την έναρξη του ελληνικού προγράμματος, το 2010, βάσει της οποίας γερμανικές και γαλλικές τράπεζες οι οποίες είχαν εκτενείς θέσεις σε ελληνικά «χαρτιά» δεν θα προχωρούσαν σε πωλήσεις, ώστε να προστατευτούν τα ελληνικά ομόλογα, κάτι που δεν βεβαίως δεν έγινε, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για το ελληνικό PSI του 2012 -αν και αυτό είναι μία άλλη… ιστορία.

Τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την Ιταλία, μετά τη Moody’s, έκρουσε χθες και η Fitch, ενώ από το μακρινό Μπαλί, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κρ. Λαγκάρντ «θύμισε» ότι η Ιταλία ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. είναι υποχρεωμένη να «τηρεί τους κοινούς κανόνες» όσον αφορά τη δημοσιονομική πειθαρχία.

Η παρότρυνση Φουστ, όσο λογική κι αν εμφανίζεται από επενδυτικής πλευράς, εμπεριέχει συνάμα τον κίνδυνο να λειτουργήσει, εν πολλοίς, ως θρυαλλίδα εξελίξεων για την Ιταλία και να ανοίξει τον δρόμο στην περαιτέρω άνοδο των αποδόσεων των ιταλικών ομολόγων και κατά συνέπεια στον σταδιακό αποκλεισμό αυτής της χώρας από τις αγορές.

Τα μεγέθη, δε, τόσο της ιταλικής οικονομίας όσο και του δημοσίου χρέους της (περί τα 2,3 τρισ. ευρώ) διαφοροποιούν ριζικά τον δυνητικό τρόπο αντιμετώπισης αυτής της κρίσης, από εκείνην που βίωσε η χώρα μας.

Ξορκίζοντας ένα «κακό», που σαφώς δεν θα ήθελε να αντιμετωπίσει ως υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο Όλαφ Σολτς, υποστήριξε χθες ότι «η ιταλική κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει το υψηλό δημόσιο χρέος της. Κανείς δεν μπορεί να την ελαφρύνει από αυτή την ευθύνη. Δεν μπορεί να εξαχθεί, ούτε να μεταφερθεί στους Ευρωπαίους εταίρους».

Σε αυτές τις ανησυχίες «απαντούσε» ο φίλτατος Φουστ, όταν δήλωνε ότι «η  συμπεριφορά της (σ.σ. ιταλικής κυβέρνησης) δείχνει ότι είτε θέλει απλώς να κερδίσει την εύνοια των ψηφοφόρων, είτε να προκαλέσει μια κρίση, ελπίζοντας ότι στη συνέχεια θα λάβει έξωθεν βοήθεια…».

Τόνιζε, δε, ότι «γι' αυτό και είναι πολύ σημαντικό να θωρακιστεί η υπόλοιπη Ευρώπη έναντι αυτής της κρίσης και να πουλήσουν για παράδειγμα οι τράπεζες σε Γερμανία και σε άλλες χώρες τα ιταλικά κρατικά ομόλογα τώρα και να μην πουν όταν θα έχει ξεσπάσει η κρίση, ‘τώρα ας μας σώσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι'».

Ξεχνούσε, όμως, ο Φουστ, τον οποίο τόσο καλά γνωρίζουμε στη χώρα μας από τις διάφορες τοποθετήσεις του σχετικά με την ελληνική κρίση, πως στο πλαίσιο μίας νομισματικής ένωσης -και μάλιστα τόσο ατελώς δομημένης όπως η ευρωζώνη- τα πράγματα ποτέ δεν είναι τόσο απλά.

Εάν πράγματι κλιμακωθεί η ιταλική κρίση και τεθεί εκτός ελέγχου, τότε οι κλυδωνισμοί δεν θα αφορούν μόνο την ίδια την Ιταλία ή όσους επενδυτές έχουν θέσεις σε ιταλικά «χαρτιά», αλλά ολόκληρο το «σύστημα». Τόσο της Ευρώπης, όσο και παγκοσμίως.

Έναντι αυτού του ενδεχομένου, πόσο «προστατευμένη» είναι σήμερα η ευρωζώνη και τι μπορεί να πράξει έναντι όσων πιστεύουν ότι οι αγορές μπορούν να «χορεύουν» στον ρυθμό που αυτοί θέτουν;