Στις τραγωδίες δεν φταίει μόνο ένας

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Ακόμη κι αν δρούμε εκ των υστέρων στην πατρίδα μας και όχι προληπτικά όπως στις ώριμες κοινωνίες του ανεπτυγμένου κόσμου, οφείλουμε, αν μη τι άλλο, να βλέπουμε ολόκληρη την εικόνα και όχι μόνο ένα τμήμα της.

Εν προκειμένω ότι μία τόσο κολοσσιαία αποτυχία, συστημικού χαρακτήρα, όπως αυτή που οδήγησε στο πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, δεν είναι δυνατόν να εναπόκειται μόνο στην ευθύνη ενός προσώπου. Όσο καταλυτική κι αν υπήρξε, ενδεχομένως, η «συμβολή» του στην εξίσωση του τραγικού δυστυχήματος.

Ακόμη κι αν ο ίδιος ομολογεί το λάθος του ή ακόμη κι αν οι πολλαπλές έρευνες που διεξάγονται ταυτοχρόνως από  την τακτική δικαιοσύνη, τη ΡΑΣ, τον ΟΣΕ και όποιον άλλον, καταδείξουν υπαιτιότητά του, το «σύστημα» οφείλει να αναλογιστεί περί της σοφίας της απόφασης να εναποτίθεται μία τόσο βαριά λειτουργική ευθύνη μόνο σε ένα πρόσωπο. Δίχως δικλίδες ασφαλείας.

Διότι όταν μπορέσουν οι συντελεστές αυτού του «συστήματος» να συνειδητοποιήσουν πως το σφάλμα είναι κατά πάσα βεβαιότητα σχεδιαστικό και αφορά στην απουσία πολλαπλών δικλίδων ασφαλείας και στην εναπόθεση ευθυνών τρομακτικού βάρους στον ανθρώπινο παράγοντα, τότε ίσως «ανατείλουν» και στη διαπίστωση ότι η ευθύνη για το συγκεκριμένο τραγικό δυστύχημα βαρύνει και όλους εκείνους οι οποίοι στάθηκαν εμπόδιο στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου επί σειρά ετών.

Διότι είναι αδιανόητο στην εποχή της λεγόμενης 4ης βιομηχανικής επανάστασης, την εποχή της αυτοματοποίησης και της ανταλλαγής δεδομένων στις τεχνολογίες παραγωγής, του διαδικτύου των πραγμάτων, του νέφους, της γνωστικής υπολογιστικής και της τεχνητής νοημοσύνης, να μη γνωρίζει η εταιρεία των σιδηροδρόμων πού ακριβώς βρίσκονται τα τρένα της ανά πάσα στιγμή κι αν είναι σε τροχιά σύγκρουσης.

Όταν ο κάθε πολίτης -θεωρητικά- μπορεί να βρει το χαμένο του κινητό τηλέφωνο ή το αυτοκίνητό του, μέσω GPS, είναι απλά λάθος, ο κάθε σταθμάρχης να μην είναι σε θέση να γνωρίζει επακριβώς τη θέση του κάθε σιδηροδρομικού συρμού ή στοιχεία όπως ο ακριβής αριθμός των επιβαινόντων.

Έτσι, λοιπόν, όσο κι αν ορισμένες ψυχές σπεύδουν να προεξοφλήσουν το ανθρώπινο λάθος, οφείλουμε, δίχως να αποκλείσουμε την ύπαρξή του, να προσμετρήσουμε και τις δικές τους ευθύνες. Όλων εκείνων, δηλαδή, οι οποίοι πέρασαν από θέσεις ευθύνης σε αυτό τον τόπο και δεν φρόντισαν -παρ’ όλη την οικολογική ευσυνειδησία που τους διακρίνει- να μεριμνήσουν για την προσήκουσα ανάπτυξη ενός μέσου σταθερής τροχιάς, που κυριαρχεί εδώ και δεκαετίες στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Υπήρξε προφανής επιλογή η ανάπτυξη εναλλακτικών μεταφορικών μέσων και η βαριά έμφαση στις οδικές μεταφορές, με αντίστοιχα προφανή ελατήρια για την οικονομική άνθηση αυτών των δραστηριοτήτων.

Έτσι, ουδέποτε, μολονότι διαφημίστηκαν επανειλημμένως κατά το παρελθόν, προωθήθηκαν επαρκώς οι συνδυασμένες μεταφορές, ή η τηλεματική, ή τα αυτοματοποιημένα εποπτικά δίκτυα. Παρέμειναν κενό γράμμα και μαζί με αυτά και ο σεβασμός προς την ανθρώπινη ζωή ή ακόμη και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Για αυτό, λοιπόν, ετούτη τη φορά -εκ των υστέρων- ας είμαστε προσεκτικοί με τις έρευνες που διεξάγονται. Ένοχος σε μία τόσο μεγάλη τραγωδία δεν είναι δυνατόν να είναι μόνο ένας.

Η ευθύνη είναι διαχρονική και επιμερίζεται σε πολλούς. Οι παρούσες έρευνες, δε, οφείλουν να την αναδείξουν, μήπως μπορέσει κάποια στιγμή και η πατρίδα μας να αποκτήσει ένα ασφαλές, οικολογικό και φθηνό μεταφορικό μέσο όπως ο σιδηρόδρομος, τον οποίο χαίρεται ο ανεπτυγμένος κόσμος τόσα χρόνια.