Η «λάθος» συζήτηση για τα ιδιωτικά ΑΕΙ

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η συζήτηση σχετικά με τη δημιουργία μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στη χώρα μας διεξάγεται σε λάθος βάσεις. Και τούτο καθώς επικεντρώνεται, κυρίως, στο ενδεχόμενο ύπαρξης δύο ταχυτήτων στην ανώτατη παιδεία, μετά τη δημιουργία των ιδιωτικών ΑΕΙ και στην -περαιτέρω- υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης.

Σύμφωνα με τα κυριότερα επιχειρήματα αυτής της συζήτησης, οι οικονομικά αδύναμοι θα «αναγκάζονται» να στείλουν τα παιδιά τους στα δημόσια πανεπιστήμια, ενώ τα παιδιά εύπορων οικογενειών θα έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν και σε ιδιωτικά ΑΕΙ. Αντίστοιχα, τα ιδιωτικά ΑΕΙ θα μπορούν να παρέχουν υψηλότερες αποδοχές στους πανεπιστημιακούς δασκάλους και άρα -δυνητικά- να συγκεντρώνουν το «καλύτερο» διδακτικό προσωπικό.

Πρόκειται περί μίας σαφούς φενάκης.

Ο τρόπος λειτουργίας των δημόσιων πανεπιστημίων στη χώρα μας είναι, ούτως ή άλλως, ανεξάρτητος. Εάν η πορεία που ακολουθούν τα ελληνικά ΑΕΙ -ή εντέλει πολλά εξ αυτών- είναι καθοδική, τούτο δεν οφείλεται στην ύπαρξη αντίστοιχων ιδιωτικών στην πατρίδα μας αλλά σε σειρά άλλων λόγων που είναι άριστα καταγεγραμμένοι στο πέρασμα του χρόνου.

Εάν επικρατούν ο κομματισμός, οι καταλήψεις, η ευνοιοκρατία, η αδιαφάνεια, οι συντεχνίες ή η κακοδιαχείριση και τόσα άλλα αρνητικά τινά στα δημόσια πανεπιστήμια, προφανώς δεν ευθύνεται για αυτό η ιδιωτική παιδεία, η οποία παραμένει ως ζητούμενο στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, είτε υπάρξουν στη χώρα μας είτε όχι, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αποτελεί ευθύνη της Πολιτείας να φτιάξει τα δημόσια και να τα ωθήσει σε υψηλότερα επίπεδα κατάταξης στις διεθνείς κλίμακες αξιολόγησης.

Ευλόγως, η συζήτηση για τη δημόσια παιδεία δεν εξαντλείται εδώ. Η συζήτηση για την ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση, όμως, πρέπει επιτέλους να αρχίσει. Οι λόγοι για αυτό είναι πολλοί, επιλέγουμε όμως πέντε εξ αυτών, ως τους κυριότερους.

Πρώτον, υπό τη ρητή προϋπόθεση ότι τα ΑΕΙ που θα έρθουν στη χώρα μας θα είναι πρώτης γραμμής στις διεθνείς κλίμακες κατάταξης και ότι θα λειτουργούν κατά ακριβώς τον ίδιο τρόπο με εκείνον που έχουν στις χώρες ίδρυσής τους, θα ανοίξουν τη χώρα μας σε μία παγκόσμια αγορά από την οποία είμαστε σήμερα αποκλεισμένοι. Η χώρα που υποτίθεται ότι έδωσε τα φώτα της στην παγκόσμια κοινότητα, προ 2.500 ετών, σήμερα κρατά κλειδωμένες τις πόρτες της σε αλλοδαπούς φοιτητές που δεν μιλούν ελληνικά. Η δημιουργία ξενόγλωσσων ΑΕΙ στην Ελλάδα και δη αγγλόφωνων θα μπορούσε να δώσει την ευκαιρία φοίτησης σε σπουδαστές από σειρά κρατών, οι κάτοικοι των οποίων ανεβαίνουν στην εισοδηματική κλίμακα, όπως η Ινδία, η Κίνα, η Ρωσία ή ακόμη και από την Ευρώπη ή αλλού, γεγονός που μεταφράζεται και σε αυξημένα έσοδα για τη χώρα μας και δη συναλλαγματικά.

Δεύτερον, η δημιουργία ιδιωτικών ΑΕΙ -και πάλι στον βαθμό που αποδειχθούν αξιόλογα και όχι «σκόϊλ ελικικού», θα δώσει την ευκαιρία παραμονής στην Ελλάδα ενός σημαντικού μέρους των δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων φοιτητών που οδεύουν ετησίως για το εξωτερικό. Εάν μπορούν να βρουν τα πανεπιστήμια του εξωτερικού στην Ελλάδα, γιατί να τα αναζητήσουν εκεί, γλιτώνοντας έτσι δαπάνες και πιθανώς συνάλλαγμα;

Τρίτον, η φοίτηση επί 4, 5 ή και περισσότερα χρόνια αλλοδαπών φοιτητών στην Ελλάδα εξ ορισμού αναβαθμίζει το ελληνικό brand στο εξωτερικό, διευρύνοντας τη δυνατότητα πώλησης ελληνικών προϊόντων.

Τέταρτον, η φοίτηση αλλοδαπών φοιτητών στην Ελλάδα επιδρά ενισχυτικά και στην τουριστική βιομηχανία, καθώς ενθαρρύνει τις επισκέψεις των φίλων και συγγενών τους και καθιστά γνώριμο το ελληνικό τουριστικό προϊόν σε ένα διευρυμένο ακροατήριο.

Πέμπτον, η παρουσία ιδιωτικών ΑΕΙ, ίσως, εάν είναι τα «σωστά» και εάν τελικά αξίζουν -και τούτο βεβαίως μέλλει να αποδειχθεί- μπορέσει να διασυνδέσει επιτέλους την ανώτατη εκπαίδευση με τις ανάγκες της αγοράς και να αναβαθμίσει τις σχέσεις των ΑΕΙ, τεχνολογικών ή μη, με τις κάθε λογής βιομηχανίες -ανά κλάδο- που έχει η πατρίδα μας.

Η δημόσια παιδεία πρέπει, δίχως αμφιβολία, να «φτιάξει». Αυτό το γεγονός, όμως, είναι ανεξάρτητο από την ύπαρξη ή μη ιδιωτικών ΑΕΙ στην Ελλάδα.