της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου

Mπορεί η Αγροτική Τράπεζα να αποφάσισε να εκχωρήσει τη συμμετοχή της στη γαλακτοβιομηχανία Ροδόπη και να μελετά το ενδεχόμενο η ηπειρωτική Δωδώνη να εισαχθεί στο χρηματιστήριο, ωστόσο, από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ενισχύει τις προσπάθειες συνεταιριστικών οργανώσεων να μπουν ”σφήνα” στον κλάδο των γαλακτοκομικών, δημιουργώντας έτσι έναν ιδιότυπο ανταγωνισμό και μάλιστα υπό την ανοιχτή εκκρεμότητα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την ύπαρξη ή μη καρτέλ στο γάλα.

”Δεν καταλαβαίνουμε πώς γίνεται από τη μια το κράτος να λέει ”φεύγω από τον κλάδο” και την ίδια στιγμή να φαίνεται ότι θέλει να έχει ρυθμιστικό λόγο από την πίσω πόρτα”, επισήμανε μιλώντας στον ”Μ” εκπρόσωπος γαλακτοβιομηχανίας ιδιωτικών συμφερόντων.

Η πώληση των ποσοστών που έχουν οι ΑΤΕ, ΕΛΒΙΖ (θυγατρική της τράπεζας) και ΣΕΒΑΘ στη Ροδόπη αναμένεται να δημιουργήσει νέα δεδομένα στον κλάδο και υπό αυτήν την έννοια χαιρετίστηκε η συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Ωστόσο, πληροφορίες αναφέρουν ότι ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Αλέξ. Κοντός, ενθαρρύνει την πρωτοβουλία της Συνεταιριστικής Ένωσης Καπνοπαραγωγών Ελλάδος (ΣΕΚΕ) σε συνεργασία με κτηνοτρόφους της περιοχής προκειμένου να διεκδικήσουν την εξαγορά της Ροδόπη. Ήδη αναζητείται νομική φόρμουλα για τη σύσταση κοινοπρακτικού σχήματος, στο οποίο ενδεχομένως να συμμετάσχουν και φορείς της ευρύτερης περιοχής.

Η ”ενθάρρυνση”

Παράλληλα, η απόφαση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να χρηματοδοτήσει την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) Λαρίσης, Τιρνάβου και Αγιάς, που ελέγχεται από τον γνωστό αγροτοσυνδικαλιστή κ. Αθ. Κοκκινούλη, για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής και επεξεργασίας γάλακτος και γιαουρτιού έχει δημιουργήσει εύλογες ανησυχίες στους ιδιώτες παίκτες του κλάδου.

Κι αυτό γιατί βλέπουν συνεταιριστικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν με άλλα δεδομένα σε σχέση με αυτά των ιδιωτικών εταιρειών, να αναπτύσσουν επιχειρηματικά σχέδια και να διεκδικούν μερίδια σε μια αγορά ιδιαίτερα ανταγωνιστική και με αρκετά προβλήματα.

Τα παραδείγματα της ΕΑΣ Βόλου (ΕΒΟΛ), της ΕΑΣ Καλαβρύτων, της ΕΑΣ Αγρινίου, της ΕΑΣ Ηρακλείου αλλά και της Δωδώνης είναι χαρακτηριστικά. Πρόσφατα μάλιστα και η ΕΑΣ Ηλείας - Ολυμπίας άρχισε να κινείται με κτηνοτρόφους της περιοχής για την ίδρυση μονάδας επεξεργασίας γάλακτος στον δήμο Φολόης.

Δεν είναι τυχαίο ότι η ΕΑΣ Ηλείας για να αιτιολογήσει την απόφασή της να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση επικαλέστηκε τη δυσμενή κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι κτηνοτρόφοι της περιοχής εξαιτίας των καταστροφικών πυρκαγιών του καλοκαιριού, καθώς και τις στρεβλώσεις που επικρατούν στον γαλακτοκομικό κλάδο.

Μια πρώτη συνέπεια αυτού του ιδιότυπου ανταγωνισμού που φαίνεται να διαμορφώνεται στον κλάδο είναι ότι πολλοί παραγωγοί προτιμούν να συνεργάζονται με τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις για δύο λόγους:

1. Γιατί δίνουν υψηλότερες τιμές.

2. Γιατί υφίσταται ανησυχία σχετικά με τις αθρόες εισαγωγές γάλακτος από βαλκανικές χώρες σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές.

Τα σχέδια των συνεταιρισμών

Η ΕΑΣ Λαρίσης, Τιρνάβου και Αγιάς, παρουσία του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αλέξ. Κοντού, ανακοίνωσε την απόφασή της να εισέλθει εκ νέου στην παραγωγή γάλακτος και γιαουρτιού. Το επιχειρηματικό σχέδιο, ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, θα υποβληθεί προς χρηματοδότηση στο υπουργείο. Η ένωση επανακάμπτει στον τομέα αυτόν, μετά την πώληση της συνεταιριστικής Όλυμπος στην Τυράς των αδελφών Σαράντη.

Παράλληλα, λοιπόν, με το υπό ανέγερση εμπορικό κέντρο Gaea στη Λάρισα, η ΕΑΣ εξαγόρασε το 60% της τυροκομικής μονάδας Τάχος στο Μακρυχώρι Λάρισας και σκοπεύει να προχωρήσει στη δημιουργία νέων γραμμών παραγωγής επεξεργασίας γάλακτος και γιαουρτιού. Σε πρώτη φάση μέχρι τα τέλη του έτους θα κυκλοφορήσει στην αγορά τυρί φέτα με την επωνυμία ”Τέμπη” και από τον επόμενο χρόνο γάλα και γιαούρτι.

Από την άλλη πλευρά η ΕΒΟΛ, που δραστηριοποιείται στην αγορά με βιολογικά προϊόντα, πιστοποιημένα από την εταιρεία ΔΗΩ, έκλεισε πρόσφατα συμφωνία με την Carrefour Μαρινόπουλος για τη διάθεση των γαλακτοκομικών προϊόντων της σε 200 σημεία πώλησης της τελευταίας σε όλη την Ελλάδα. Η συμφωνία αυτή ενεργοποιείται από την 1η Δεκεμβρίου.

Η ΕΒΟΛ διαθέτει τα προϊόντα της και σε άλλες λιανεμπορικές εταιρείες, όπως η ΑΒ Βασιλόπουλος και η Βερόπουλος.

Εξάλλου, η Δωδώνη, για την οποία ο πρόεδρος της ΑΤΕ κ. Δ. Μηλιάκος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να εισαχθεί στο Χ.Α., υλοποιεί ένα σημαντικό επενδυτικό πλάνο ύψους 7 εκατ. ευρώ για την τριετία 2006 - 2008, προκειμένου να εκσυγχρονίσει πλήρως την παραγωγική μηχανή της, να καθιερώσει νέες γραμμές παραγωγής για τα σκληρά τυριά, το φρέσκο γάλα και τα βούτυρα και να δημιουργήσει νέο σταθμό πρόψυξης και συγκέντρωσης γάλακτος στην Παραμυθιά Θεσπρωτίας.

Ήδη το μεγαλύτερο μέρος από τις επενδύσεις αυτές (πλην του σταθμού της Παραμυθιάς και των γραμμών παστερίωσης και εμφιάλωσης του αγελαδινού γάλακτος) έχει ολοκληρωθεί.

ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ”ΙΔΙΩΤΕΣ”

Και ενώ στο ”κρατικό” κομμάτι της αγοράς γάλακτος η κινητικότητα είναι έντονη, τι γίνεται στο ”ιδιωτικό” κομμάτι του κλάδου; Η πώληση της Ροδόπη σήμανε συναγερμό, καθώς διαθέτει μία αξιόλογη ζώνη γάλακτος, την οποία επιθυμεί διακαώς η εταιρεία ΝΕΟΓΑΛ της Δράμας για να αναδειχτεί σε αξιόπιστη περιφερειακή δύναμη. Παρά το γεγονός ότι αρκετές επιχειρήσεις πήραν τον φάκελο της εταιρείας από τον σύμβουλο της πώλησης, εκτιμάται ότι ο τελικός αριθμός εκείνων που θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό θα είναι περιορισμένος.

Ήδη αρνητικά έχουν τοποθετηθεί η ΜΕΒΓΑΛ, η Όλυμπος και η Κολιός (είχε εξαγοράσει από την ΑΤΕ την Αγνό), ενώ εκπρόσωποι του κλάδου προεξοφλούν ότι τελικά δεν θα συμμετάσχουν η Vivartia και η ΦΑΓΕ. Ερωτηματικό, βέβαια, παραμένει η στάση της Εβροφάρμα, η οποία έχει εκδηλώσει καταρχήν ενδιαφέρον για τη Ροδόπη, καθώς και εκείνη της ΚΡΙ ΚΡΙ.

Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται ότι η εξαγορά της Ροδόπη από μία περιφερειακή εταιρεία θα της δώσει τη δυνατότητα να ενισχύσει το μέγεθός της σε μια περίοδο κατά την οποία όλο και περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται σε προϊόντα που προέρχονται από μικρές εταιρείες, με την προσδοκία της καλύτερης ποιότητας. Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος που η πίτα της αγοράς των γαλακτοκομικών βρίσκεται σε μια διαρκή δυναμική αναδιανομής.

Αν συνυπολογιστεί και το ότι η Vivartia έχει ανακοινώσει ένα σημαντικό budget για νέες εξαγορές κυρίως στη νοτιοανατολική Ευρώπη και δευτερευόντως στην Ελλάδα, όπου τουλάχιστον σε αυτή τη φάση μονοπωλείται το ενδιαφέρον της ΜΕΒΓΑΛ, αντιλαμβάνεται κάποιος ότι το 2008 προοιωνίζεται πολύ σημαντικές ανακατατάξεις στον κλάδο.