Αντιπροσωπεύει μια ευθεία απόπειρα να πολιτικοποιηθεί η Fed, να εκφοβιστεί η ηγεσία της και να υποταχθεί η νομισματική πολιτική στη βούληση του προέδρου. Αυτή η ενέργεια απειλεί να βάλει τέλος στην ανεξαρτησία της Federal Reserve –και μαζί με αυτήν και την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό.
Ο νόμος είναι ξεκάθαρος: οι διοικητές της Federal Reserve υπηρετούν θητείες 14 ετών ακριβώς για να μην μπορούν να τους απομακρύνουν οι πρόεδροι στους οποίους δεν τους αρέσουν ο απόψεις τους ή που θέλουν την υποταγή τους. Η απομάκρυνση «με αίτιο» αφορά την τεκμηριωμένη παράβαση καθήκοντος. Οι «καταγγελίες» δεν αποτελούν «αίτιο».
Η Κουκ έχει κάνει τη δουλειά της με ακεραιότητα –σταθμίζοντας τεκμήρια και ψηφίζοντας για πολιτικές που έχουν σχεδιαστεί για την επίτευξη της διπλής εντολής της Fed για σταθερότητα τιμών και μέγιστη απασχόληση. Το να επικαλείται εδώ ο Τραμπ «αίτιο» είναι φαντασία· είναι μια πρόφαση για να δικαιολογήσει μια αυταρχική αρπαγή εξουσίας.
Αυτό δεν έχει να κάνει με έναν διοικητή της Federal Reserve. Έχει να κάνει με τον εκφοβισμό. Βάζοντας την Κουκ στο στόχαστρο, ο Τραμπ στέλνει ένα ανατριχιαστικό μήνυμα σε κάθε μέλος του συμβουλίου της Federal Reserve και στους προέδρους των τοπικών Fed που συμμετέχουν στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC): αν εκφράσετε διαφωνία με τις απόψεις του προέδρου, θα είστε οι επόμενοι.
Τέτοιες απειλές θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στο να ασκήσουν τα στελέχη της Federal Reserve το καθήκον τους να προσφέρουν ειλικρινείς, επαγγελματικές και ανεξάρτητες απόψεις για τη νομισματική πολιτική στον λαό. Θα μπορούσαν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους στις ψηφοφορίες. Θα μετέτρεπαν έναν θεσμό γνωστό για την ανεξαρτησία και το ισχυρό ιστορικό επιτευγμάτων του σε ένα κουκλοθέατρο για τα προεδρικά καπρίτσια και προτεραιότητες.
Αυτή τη στιγμή, μια βασική προτεραιότητα της διοίκησης Τραμπ είναι η Fed να μειώσει σημαντικά τα επιτόκια για να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης του ύψους 37 τρισ. δολαρίων αμερικανικό χρέος. Οι συνέπειες πιθανόν θα είναι καταστροφικές.
Η ιστορία προσφέρει ένα ωμό μάθημα: όταν οι ηγέτες καταλαμβάνουν τις κεντρικές τράπεζές τους και τις αναγκάζουν να αγοράζουν κρατικό χρέος ή να μειώνουν τα επιτόκια για να κρατούν χαμηλά τις δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους, ακολουθεί το χάος. Η Γερμανία της δεκαετίας του 1920, η Ουγγαρία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ομοίως, η Αργεντινή και η Τουρκία πρόσφατα –τα ονόματα αλλάζουν, αλλά η ιστορία είναι η ίδια.
Οι πολιτικοποιημένες κεντρικές τράπεζες φέρνουν υψηλότερο πληθωρισμό, ασταθή ανάπτυξη και αποδυναμωμένα νομίσματα. Ένας τέτοιος δρόμος δεν μπορεί να είναι καλός για τις ΗΠΑ. Έχουμε ξαναπάρει αυτόν τον δρόμο: κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Fed ήταν υποχρεωμένη να κρατά χαμηλά τα επιτόκια για να βοηθήσει το υπουργείο Οικονομικών να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο. Το αποτέλεσμα ήταν υψηλός πληθωρισμός.
Το 1951, η Fed και το υπουργεί Οικονομικών κατέληξαν σε μια συμφωνία. Η Federal Reserve έκτοτε θα επικεντρώνονταν στη σταθερότητα τιμών και τη μέγιστη απασχόληση. Από τότε, αυτοί ήταν οι στόχοι της, όπως ορίζει νομικά το Κογκρέσο.
Η αξιοπιστία της Fed στη χάραξη μιας υπεύθυνης νομισματικής πολιτικής στηρίζει την παγκόσμια εμπιστοσύνη στο δολάριο και τα κρατικά ομόλογα, που θεωρούνται ευρέως ως το ασφαλέστερο περιουσιακό στοιχείο στον κόσμο. Στηρίζει την αμερικανική οικονομία.
Αν οι αγορές πιστέψουν πως το χέρι της Fed καθοδηγείται από πολιτικές εντολές, κάθε απόφαση για τα επιτόκια θα χάνει την αξιοπιστία της. Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό μπορεί να γίνουν ανεξέλεγκτες. Η θέση του δολαρίου ως του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος θα έμπαινε σε κίνδυνο. Οι επενδυτές και οι σύμμαχοι ομοίως θα συμπέραιναν πως οι ΗΠΑ δεν έχουν πλέον μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα.
Θα πετάγαμε στο καλάθι των αχρήστων ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά ατού της χώρας. Και, κατά ειρωνικό τρόπο, αυτή η στρατηγική δεν θα πετύχει καν τη μείωση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων. Αντιθέτως, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια πιθανόν θα αυξηθούν λόγω των υψηλότερων προσδοκιών για τον πληθωρισμό.
Η απόπειρα του Τραμπ να απολύσει την Κουκ θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με οργή, όχι με αδιαφορία. Το Κογκρέσο πρέπει να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της Fed. Τα δικαστήρια πρέπει να καταρρίψουν αυτή την παράνομη άσκηση εξουσίας. Και η χρηματοοικονομική κοινότητα πρέπει να εναντιωθεί στην άμεση επίθεση κατά της αξιοπιστίας του ίδιου του δολαρίου.
Η ανεξαρτησία της Federal Reserve δεν είναι μια τεχνοκρατική λεπτομέρεια. Είναι το θεμέλιο της οικονομική σταθερότητας και της παγκόσμιας ηγεσίας των ΗΠΑ. Η προσπάθεια του Τραμπ να την καταστρέψει για προσωπικό όφελος είναι απερίσκεπτη, διαβρωτική και βαθιά αντιαμερικανική.
* Η συγγραφέας του άρθρου είναι διακεκριμένη ερευνήτρια στο Βrookings Institution, πρώην πρόεδρος της Federal Reserve και πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.