Τώρα, ωστόσο, υπάρχει μια νέα τροπή: στο παιχνίδι μπαίνουν και ερασιτέχνες. Μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή τάση στην Αμερική είναι μια έκρηξη στις online αγορές προβλέψεων, συμπεριλαμβανομένων ιστοσελίδων όπως τα Kalshi και Polymarket, που αφήνουν οποιονδήποτε να βάζει στοιχήματα για το μέλλον.
Πράγματι, τα τελευταία δυο χρόνια η δραστηριότητα σε αυτές τις πλατφόρμες έχει 130πλασιαστεί, από λιγότερο από 100 εκατ. δολάρια μηνιαίως στις αρχές του 2024 σε περισσότερο από 13 δισ. δολάρια. Ναι, αλήθεια. Και αυτό φαίνεται πως θα συνεχιστεί: η Citizens Financial Group προβλέπει πενταπλασιασμό των εσόδων των εταιρειών προβλέψεων από τώρα μέχρι το 2030.
Δεν εκπλήσσει που βιάζονται να μπουν νεοεισερχόμενοι συμπεριλαμβανομένων των Coinbase, Gemini, FanDuel, Robinhood και Truth Social, κάποιες φορές με την υποστήριξη mainstream παικτών όπως το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Και το εύρος των προβλέψεων που προσφέρονται (δηλαδή που είναι διαθέσιμα για στοιχηματισμό) είναι εκπληκτικό. Κυριαρχούν οι μακροχρόνια πιστοί των αθλητικών γεγονότων, των εκλογών και των οικονομικών δεδομένων.
Υπάρχουν, όμως, επίσης διαθέσιμα στοιχήματα για τα Όσκαρ, για τη μουσική καριέρα της Taylor Swift, για την πολιτική μακροβιότητα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, για τις απειλές της Covid και για τους τεχνολογικούς πολέμους.
Για να αναφέρουμε ένα: στοιχήματα πρόβλεψης σχεδόν 15 εκατ. δολαρίων έχουν μπει στο Kalshi αναφορικά με το αν το μοντέλο Gemini AI της Google θα επισκιάσει το Grok του Elon Musk –το Gemini έχει σχεδόν 95% πιθανότητα νίκης.
Ας το ονομάσουμε αυτό νοοτροπία καζίνο του 2025. Ή, για να το θέσουμε διαφορετικά, η σύγχρονη εποχή μας δεν διαμορφώνεται πλέον μόνο από τον λαϊκισμό, τον προστατευτισμό και τον ακραίο πατριωτισμό (δηλαδή τον εθνικισμό). Υπάρχει και η μανία της πρόβλεψης.
Γιατί; Ένας λόγος είναι μια νομική αλλαγή. Μέχρι πρόσφατα ήταν δύσκολο οι πλατφόρμες προβλέψεων να λειτουργήσουν στην Αμερική λόγω ενός περίπλοκου μωσαϊκού πολιτειακών νόμων για τον τζόγο. Ωστόσο, η Kalshi (και άλλες εταιρείες) κέρδισαν πρόσφατα δικαστικές νίκες για το θέμα αυτό και τώρα η λειτουργία τους εμπίπτει στην Επιτροπή Προθεσμιακών Συναλλαγών Βασικών Εμπορευμάτων (Commodity Futures Trading Commission).
Αυτό εξακολουθεί να εγείρει άλυτα νομικά ερωτήματα, όπως σημείωσε πρόσφατα ο Jay Clayton, πρώην επικεφαλής της SEC και νυν εισαγγελέας στη Νότια Περιφέρεια της Νέας Υόρκης. Αλλά ο Λευκός Οίκος φαίνεται πρόθυμος να το ανεχθεί αυτό, δεδομένης της απορρυθμιστικής του τάσης (και της εμπλοκής κύκλων του Τραμπ σε οντότητες όπως η πλατφόρμα social media Truth Social).
Μια δεύτερη εξήγηση είναι πολιτισμική. Κατά τη διάρκεια του lockdown το 2020 για την Covid, η οικονομική «παιχνιδοποίηση» εξαπλώθηκε καθώς πλατφόρμες όπως η Robinhood έκαναν ευκολότερη την επένδυση ή την κερδοσκοπία online. Αυτό πιθανόν εντάθηκε από την βαθιά πολιτική παθογένεια και τον αυξανόμενο οικονομικό μηδενισμό στην Gen Z.
Αλλά ο τρίτος –και κατά την άποψή μου πιο αξιοσημείωτος παράγοντας- είναι μια στροφή στα μοτίβα της εμπιστοσύνης. Συχνά μας λένε οι δημοσκόποι πως η εμπιστοσύνη καταρρέει στη Δύση σήμερα. Ωστόσο, αυτό είναι η μισή μόνο αλήθεια: αν και η πίστη στις παραδοσιακές μορφές εξουσίας και στους θεσμούς φθίνει, ο κόσμος ενεργεί όλο και περισσότερο σαν να θεωρούν τις online και real-life ομάδες ομοτίμων τους ως βασική πηγή για καθοδήγηση.
Μια ένδειξη αυτών είναι η άνοδος των online συστημάτων αξιολόγησης, που βαθμολογούν –και διαμορφώνουν- τις επιλογές των καταναλωτών. Μια άλλη είναι η αυξανόμενη εξάρτηση από τα social media αντί για τους παραδοσιακούς «ειδήμονες». Μια τρίτη είναι η άνοδος του bitcoin. Ένα σημαντικό θέμα, ως εκ τούτου, είναι πως η εμπιστοσύνη μεταναστεύει από τον κάθετο στον οριζόντιο άξονα.
Ορισμένοι το μισούν αυτό –ιδιαίτερα οι παλιές ελίτ που νοιώθουν να απειλούνται. Και η στροφή δημιουργεί τεράστιους κινδύνους. Οι πλατφόρμες peer-to-peer μπορούν κάποιες φορές να χειραγωγηθούν από σκιώδεις μορφές –τις νέες ελίτ αν θέλετε. Μπορεί να γίνει κατάχρηση της οριζόντιας εμπιστοσύνης.
Ένα άλλο ζήτημα είναι πως η δημοσιοποίηση προβλέψεων μπορεί ορισμένες φορές να δημιουργήσει επικίνδυνη ανατροφοδότηση αντιλήψεων, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με τον κυβερνοφυλετισμό, την πόλωση και την παραπληροφόρηση. Και αν ο τζόγος γίνει ευκολότερος, περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να εθιστούν ή και να υποστούν απώλειες, βλάπτοντας τους ευάλωτους.
Ωστόσο, στο μυαλό μου, υπάρχει επίσης ένα τεράστιο πιθανό όφελος από την άνοδο των πλατφορμών προβλέψεων: περισσότερος εκδημοκρατισμός στον κλάδο των προβλέψεων. Αυτό δεν παρέχει μόνο ένα αντιστάθμισμα στους gatekeepers της ελίτ, αλλά μπορεί κάποιες φορές να αποφέρει και καλύτερη ανάλυση. Οι αμερικανικές εκλογές του 2024 αποτελούν παράδειγμα: οι online πλατφόρμες προβλέψεων παρείχαν καλύτερες προβλέψεις από τους δημοσκόπους ή από πολλούς ειδικούς των media.
Σε κάθε περίπτωση, είτε λατρεύετε, είτε μισείτε αυτή την κουλτούρα του καζίνο, φαίνεται απίθανο πως θα εξαφανιστεί σύντομα. Και όχι μόνον επειδή η εξάπλωση των πλατφορμών τεχνητής νοημοσύνης φαίνεται να αντανακλά και να εντείνει αυτή τη στροφή στα μοτίβα της εμπιστοσύνης. Και αυτό γιατί η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί την εντύπωση (ή ψευδαίσθηση) της αυξανόμενης προσωπικής αυτονομίας, και τα bots τεχνητής νοημοσύνης συχνά υιοθετούνται ως μέρος του online «κύκλου» μας.
Ας προσευχηθούμε λοιπόν το 2026 η CFTC και άλλες ρυθμιστικές αρχές να πάρουν στα σοβαρά τη δουλειά τους και να καταπολεμήσουν την εσκεμμένη χειραγώγηση προβλέψεων. Η πειθαρχία της αγοράς πιθανόν δεν μπορεί να το κάνει αυτό από μόνη της, ό,τι και αν λένε οι φιλελεύθεροι.
Και ας θυμόμαστε όλοι πως ενώ η τυφλή εμπιστοσύνη στους τεχνοκράτες της ελίτ είναι επικίνδυνη, είναι επίσης ριψοκίνδυνο να υποθέτουμε πως τα πλήθη είναι πάντα σοφά. Χρειαζόμαστε και τα δύο, αφού ο λιγότερο κακός τρόπος για να επιβιώσουμε σε επικίνδυνους καιρούς είναι να δημιουργούμε δικλείδες ασφαλείας –στην πολιτική, στα media, στα χρηματοοικονομικά ή στις προβλέψεις.