Η Ρωσία δεν νικάει στην Ουκρανία, έχει τεράστιες απώλειες και θα χρειαστεί πάνω από… 100 χρόνια για να την καταλάβει. Η Ρωσία συνιστά υπαρξιακό κίνδυνο για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ σε βαθμό που οι Βρετανοί θα πρέπει να μάθουν να μιλούν… ρωσικά, εάν δεν ενισχύσουν την άμυνά τους.
Αυτές οι δύο εντελώς αντιφατικές τοποθετήσεις είναι απλώς μια ένδειξη του παραλογισμού που έχει επικρατήσει στην Ευρώπη σε σχέση με την Ουκρανία και τη ρωσική απειλή. Δυστυχώς, υπάρχουν και άλλες.
Όταν ανατινάχθηκαν οι αγωγοί του Nordstream, το 2022, η γερμανική πολιτική ηγεσία μίλησε για «τρομοκρατική ενέργεια» και όλες οι κατηγορίες στράφηκαν στο καθεστώς Πούτιν. Σήμερα, που αποδεικνύεται ότι πίσω από τις εκρήξεις ήταν πρόσωπα σχετιζόμενα με τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες, συμμαχικά κράτη της Γερμανίας όπως η Πολωνία αρνούνται να εκδώσουν τους υπόπτους και τους αφήνουν ελεύθερους, με κυβερνητική παρέμβαση.
Οι μυστηριώδεις εκρήξεις και το πολιτικό «τρικ»
Μάλλον δεν είναι σύμπτωση ότι λίγες μέρες αργότερα, στις 20 Οκτωβρίου, εκδηλώθηκαν μυστηριώδεις εκρήξεις σε διυλιστήρια στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία, δύο χώρες-μέλη της ΕΕ που χρησιμοποιούν ακόμη ρωσικά καύσιμα, ή ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Ράντεκ Σικόρσκι έγραψε δημοσίως πως ελπίζει οι Ουκρανοί να σαμποτάρουν και τον αγωγό από τον οποίο παίρνει ρωσικό πετρέλαιο η Ουγγαρία, μέσα από το έδαφος ενός τρίτου μέλους της ΕΕ, της Κροατίας!
Ίσως πιο επικίνδυνη όλων, όμως, είναι η προσπάθεια της βαλτικοκρατούμενης πλέον Κομισιόν και αρκετών βορειοευρωπαϊκών κρατών να κατασχέσουν πάνω από 140 δισ. ευρώ της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, για να τα προσφέρουν στην Ουκρανία, χωρίς να έχουν κηρύξει πόλεμο.
To εγχείρημα αυτό δύσκολα θα προχωρήσει, για αρκετούς λόγους. Δεν το θέλουν οι Κεντρικές Τράπεζες της Ε.Ε., γιατί φοβούνται ότι θα έχει συνέπειες για το ευρώ, δεν το θέλουν στο βάθος και οι υπερχρεωμένες χώρες (και είναι πολλές), διότι γνωρίζουν ότι θα πρέπει να δώσουν εγγυήσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων.
Εντούτοις, κατόπιν της άρνησης των ΗΠΑ να συνεισφέρουν περαιτέρω, εάν δεν προχωρήσει αυτή η κατάσχεση, η χρηματοδότηση της Ουκρανίας (που χρειάζεται περίπου 133 δισ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια, για να μην καταρρεύσει οικονομικά), θα περιέλθει σύντομα σε αδιέξοδο.
Στην ουσία, αυτό το επικίνδυνο σχέδιο δείχνει την απελπισία των ευρωπαϊκών ηγεσιών που το προωθούν ως πολιτικό «τρικ»: Δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να δώσουν τόσα χρήματα από τους προϋπολογισμούς τους. Οπότε θέλουν να επιβαρύνουν τους ψηφοφόρους τους, μέσω εγγυήσεων, που θα περάσουν σε ελλείμματα και χρέος, όταν καταπέσουν.
Εκτός κι αν χάσει η Ρωσία, κάτι που, όπως θα δούμε παρακάτω, δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Η δήθεν αυτονόμηση και το «ναι σε όλα» πλην Ουκρανίας
Στο μεταξύ, προκειμένου να μην απομακρυνθούν εντελώς οι ΗΠΑ από το θέμα του πολέμου, οι ευρωπαϊκές χώρες ακολουθούν πορεία αποξένωσης τόσο από την Κίνα όσο -πλέον- και από την Ινδία, αφήνοντας κατά μέρος τα περί «στρατηγικής αυτονομίας».
Πανηγυρίζουν τις κυρώσεις των Αμερικανών που αποσκοπούν να υποχρεώσουν την Ινδία και την Κίνα να κόψουν την προμήθεια ρωσικού πετρελαίου, ενώ σταδιακά ακολουθούν ό,τι πουν οι ΗΠΑ στον εμπορικό ανταγωνισμό με την Κίνα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η δέσμευση της εταιρείας κινεζικών συμφερόντων Nexperia που παράγει μεσαίας κατηγορίας μικροτσίπ στην Ολλανδία, κατόπιν αιτήματος από τις ΗΠΑ.
Το αποτέλεσμα; Η κινεζική μητρική αναδρομολόγησε την παραγωγή της εκτός Ευρώπης και μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Volkswagen βρίσκονται ήδη στα πρόθυρα της διακοπής παραγωγής και ψάχνουν απεγνωσμένα νέους προμηθευτές!
Τα παράδοξα που συμβαίνουν, αγγίζουν τα όρια της γελοιότητας. Διάφοροι φεντεραλιστές σχεδόν πανηγυρίζουν μαζί με την Ούρσουλα της Κομισιόν για τη «στρατηγική αυτονόμηση» που προωθεί η Ευρώπη, ενώ σχεδόν σύσσωμα τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ δαιμονολογούν για τον Τραμπ.
Στην πράξη, όμως, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.
Δηλώνουν ότι υπερασπίζονται το ελεύθερο εμπόριο, βάζουν όμως σε κίνδυνο τις μεγαλύτερες εμπορικές αγορές στις οποίες απευθύνονται. Μιλούν για σχέδια «απεξάρτησης» από τις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα υποτάσσονται πλήρως στις αμερικανικές βλέψεις, οικονομικές, ενεργειακές και γεωπολιτικές, λέγοντας «ναι σε όλα». Ακόμη και όταν είναι πρόδηλο ότι αυτό δεν συμφέρει (όπως συμβαίνει με τις σπάνιες γαίες και την ενέργεια), το κάνουν για να μη «χάσουν» τελείως τον Τραμπ στο θέμα της Ουκρανίας.
Πού οδηγεί η αργή αλλά αναπόφευκτη ρωσική προέλαση
Ενόσω βέβαια συμβαίνουν όλα αυτά, η Ρωσία συνεχίζει την προέλασή της (καθώς η Ουκρανία ξεμένει από πεζικό), έχοντας ήδη εισβάλει σε όλες τις ισχυρές οχυρές τοποθεσίες του Ντονμπάς, πλην του διδύμου Κράματορσκ-Σλοβιάνσκ. Του τελευταίου μεγάλου οχυρού της Ουκρανίας, το οποίο όμως, φαίνεται ότι θα απειληθεί σύντομα με πλήρη αποκοπή.
Το χειρότερο είναι ότι πίσω από από αυτές τις περιοχές δεν υπάρχουν πολλά εμπόδια για την επέλαση της Ρωσίας ως τον ποταμό Δνείπερο. Η απώλεια έως και ολόκληρης της Ουκρανίας, ανατολικά του Δνείπερου, με επιπτώσεις και για την Οδησσό, δεν αποτελεί πλέον θεωρητικό ενδεχόμενο.
Όσοι στηρίζονται στον μέχρι τώρα αργό ρυθμό προέλασης των Ρώσων λησμονούν δύο βασικά στοιχεία. Ο πόλεμος φθοράς εξελίσσεται αργά έως το κρίσιμο σημείο καμπής. Μετά όλα συμβαίνουν γρήγορα, απέναντι στον εξαντλημένο αντίπαλο. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι το Ντονμπάς ήταν ίσως η πιο ισχυρά οχυρωμένη περιοχή του κόσμου. Μετά από αυτό, αρχίζει η ανοικτή στέπα, με πόλεις που δεν έχουν αντίστοιχες οχυρώσεις.
Εν ολίγοις, η Ευρώπη κινδυνεύει σήμερα να χρεωθεί μια ολοένα και βαρύτερη ήττα, αλλά και να εξαρτάται υπαρξιακά από τις ΗΠΑ. Ακόμη και για τις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, σε ό,τι αφορά την επόμενη μέρα του πολέμου, καθώς ουδεμία ισχυρή χώρα της Γηραιάς Ηπείρου έχει διατηρήσει σοβαρά κανάλια επικοινωνίας με το καθεστώς Πούτιν. Μόνο ο Τραμπ.
Γιατί όλα τα παραπάνω «καίνε» και την Ελλάδα
Η θεώρηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για τις επιπτώσεις που θα είχε ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αποδειχτεί ως τώρα λανθασμένη, παρότι το σημείο εκκίνησής της (σύνταξη με τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, σύνδεση με το Κυπριακό και τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας) ήταν ορθό.
Η τροχιά του πολέμου (ανάκτηση της πρωτοβουλίας από τη Ρωσία, απαγκίστρωση των ΗΠΑ) οδήγησε σε περαιτέρω ενίσχυση της θέσης της Τουρκίας στην Ευρώπη, αλλά και σε πλήρη υποταγή των Ευρωπαίων στα αμερικανικά σχέδια για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, που έως στιγμής αποδεικνύονται κερδοφόρα για τη γείτονα.
Η Ελλάδα χάλασε τις σχέσεις της με τη Ρωσία, αλλά το βορειοευρωπαϊκό κατεστημένο αντιμετωπίζει πλέον (εσφαλμένα) την Τουρκία ως πολύτιμο «σύμμαχο», πρόθυμο να προσφέρει οπλισμό αλλά και στρατεύματα στην ευρωπαϊκή άμυνα. Έτσι, σιγοντάρει τον ρόλο που της αναγνωρίζουν οι Αμερικανοί σε Μέση Ανατολή και Αφρική.
Επιπλέον, η πολιτική ηγεσία της ΕΕ έχει καταστήσει σχεδόν μονοθεματικές τις Συνόδους Κορυφής. Θέματα καυτά, όπως το στεγαστικό στην Ευρώπη και η εγκαθίδρυση πραγματικής ενιαίας αγοράς, αντιμετωπίζονται ως… αστερίσκοι στις ατέρμονες συζητήσεις για την Ουκρανία. Οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις (μεγάλο θέμα για τη χώρα μας) δείχνουν να ανακατευθύνονται στις παραμεθόριες της Ρωσίας χώρες.
Όποιος λοιπόν πιστεύει ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Ευρώπη θα δώσει βάρος στην άμυνά της «επί 360 μοιρών», επειδή αυτό γράφτηκε στα συμπεράσματα της Συνόδου και βολεύει την Ελλάδα, μάλλον εθελοτυφλεί.
Κατάργηση του «βέτο» σε Ευρώπη πολλών ταχυτήτων
Τα προβλήματα, όμως, δεν σταματούν εδώ. Την ώρα που η Ελλάδα βάζει βέτο στη συμμετοχή της Τουρκίας στον μηχανισμό SAFE, η Κομισιόν προωθεί τρόπους για κατάργηση του βέτο ακόμη και σε θεμελιώδη θέματα, όπως η ένταξη νέων μελών, προκειμένου να επιταχύνει την είσοδο της Ουκρανίας. Σχετική ψηφοφορία πέρασε ήδη με οριακή πλειοψηφία από το ευρωκοινοβούλιο.
Οι «συμμαχίες των προθύμων» απειλούν να υποκαταστήσουν την ίδια την ΕΕ, μία τάση που φαίνεται τώρα να υποστηρίζει και ο Μάριο Ντράγκι, μιλώντας πρόσφατα για «πραγματιστικό φεντεραλισμό και μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων».
Ανοίγει έτσι μια συζήτηση για αλλαγή στις συνθήκες της Ένωσης, που θα δημιουργήσει μεγάλες προκλήσεις για τις λιγότερο ισχυρές χώρες όπως η Ελλάδα, πολύ δε περισσότερο όταν έχουν και ιδιόμορφα γεωπολιτικά προβλήματα με «συμμάχους».
Δεν είναι τυχαίο ότι δύο πολιτικοί με ειδικό βάρος και εμπειρία στις διεθνείς σχέσεις, η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, έκρουσαν πρόσφατα τον κώδωνα κάνοντας λόγο για την ανάγκη διαμόρφωσης μιας νέας -συναινετικής- εθνικής στρατηγικής, απέναντι σε ένα περιβάλλον που αλλάζει δραματικά.
Ουδείς όμως έδειξε να τους ακούει, είτε στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση. Ίσως είναι πολύ απασχολημένοι με το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.
ΥΓ: Στον ορίζοντα βεβαίως υπάρχουν και πιο… πεζά θέματα. Θα δεχτεί η (υπερχρεωμένη) Ελλάδα να δώσει εγγυήσεις ύψους 2-3 δισ. ευρώ υπέρ της Ουκρανίας, για τα ρωσικά χρήματα; Ποιο είναι το μέλλον επενδύσεων όπως οι κινεζικές, στον ΟΛΠ και στον ΑΔΜΗΕ, εάν επικρατήσει η άποψη ότι κακώς βρίσκονται, έστω και εν μέρει, σε κινεζικά χέρια;