Σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο τα αιτήματα για μπαταρίες που δέχεται ο ΑΔΜΗΕ, καθώς η αγορά προετοιμάζεται να ανταγωνιστεί για να διεκδικήσει με fast track αδειοδοτικές διαδικασίες ηλεκτρικό χώρο που αντιστοιχεί σε συστήματα αποθήκευσης 3,8 GW.
Ενα νέο «μπουμ» αιτημάτων που ξεπέρασε τα 2,5 GW μέσα σε δύο μήνες, (Ιούνιο - Ιούλιο), ανεβάζει το συνολικό όγκο των σχετικών έργων που συνωστίζονται στην ουρά του ΑΔΜΗΕ σε περίπου 20 GW. Είναι η δεξαμενή απ’ όπου θα προέλθουν πολλά από τα επενδυτικά σχέδια που θα συμμετάσχουν στη πρόσκληση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για έργα που θα «πριμοδοτηθούν» με άδειες - εξπρές, για την οποία έχει δοθεί παράταση μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου.
Σαν ενδιαφέρον είναι τεράστιο, μεταφράζεται σε επενδύσεις γύρω στα 2 δισ. ευρώ, ωστόσο δεν είναι σίγουρο ότι θα μετουσιωθεί και σε αντίστοιχη συμμετοχή στη πρόσκληση του υπουργείου. Ενα περίπου μήνα πριν, λίγο προτού εκπνεύσει η αρχική προθεσμία (11 Ιουνίου), οι κατατεθειμένες αιτήσεις στην υπουργική πρόσκληση ξεπερνούσαν οριακά το 1 GW, κινούμενες αρκετά χαμηλότερα από το πλαφόν των 3,8 GW, με κυριότερες αιτίες τη τραπεζική χρηματοδότηση και τη δυσκολία έγκαιρης εξεύρεσης του εξοπλισμού.
Στο μέτωπο της χρηματοδότησης, οι τράπεζες ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις ή προσφέρουν λιγότερο ευνοϊκούς όρους, καθώς οι μπαταρίες αυτές είναι merchant, δηλαδή δεν επιδοτούνται. Εχουν έσοδα μόνο από τη συμμετοχή τους στις αγορές, για τα οποία δεν υπάρχει η παραμικρή διασφάλιση, επομένως οι μελέτες που κάνουν οι επενδυτές για τα business plan τους περιλαμβάνουν παραμέτρους με μεγάλο δείκτη βεβαιότητας, που δεν μπορούν να προβλεφθούν.
Κάτι που όπως είναι φυσικό, αντιμετωπίζεται συχνά με σκεπτικισμό από τις τράπεζες ειδικά όταν πρόκειται για μικρούς παίκτες, που δεν διαθέτουν το πιστωτικό προφίλ ενός «μεγάλου» για να υπερκεράσουν αυτό το εμπόδιο.
Στο δε, μέτωπο της παραγγελίας του εξοπλισμού, αυτός δεν είναι πάντα διαθέσιμος στους χρόνους που τον χρειάζονται οι επενδυτές. Κι αυτό καθώς οφείλουν να διασφαλίσουν εκ των προτέρων πως οι μονάδες τους θα είναι έτοιμες στους χρόνους που προβλέπονται στην πρόσκληση. Εφόσον δεν τηρηθούν τα ορόσημα, η ποινή συνεπάγεται τη κατάπτωση «αλμυρών» εγγυητικών.
Σε ανάλογα διλήμματα βρίσκονται και αρκετοί απ’ όσους επικράτησαν στους επιδοτούμενους από το Ταμείο Ανάκαμψης διαγωνισμούς της ΡΑΑΕΥ. Δύο χρόνια μετά τη πρώτη προκήρυξη τον Αύγουστο του 2023 δεν έχει εγκατασταθεί ούτε μια μπαταρία και αυξάνονται όσοι επιμένουν ότι το ορόσημο της 31ης Δεκεμβρίου δεν βγαίνει, (οι «γκρίζες ζώνες» συνδέονται κι εδώ με τη χρηματοδότηση και τις αδειοδοτήσεις) ζητώντας παράταση μέχρι το καλοκαίρι του 2026.
Το δίλημμα για το υπουργείο
Το αρμόδιο υπουργείο βρίσκεται σε δίλημμα. Αν δεν δώσει παράταση, κάποια από τα έργα των δύο πρώτων διαγωνισμών της ΡΑΑΕΥ που δυσκολεύονται να πιάσουν τα χρονοδιαγράμματα, θα βρεθούν στον αέρα. Αν πάλι δώσει παράταση μερικών μηνών, αυτό σημαίνει ότι η εμφάνιση των μπαταριών στην ελληνική αγορά θα μετατεθεί για ακόμη πιο βαθιά στο μέλλον και όσο θα καθυστερεί η τοποθέτησή τους τόσο θα διογκώνονται οι περικοπές πράσινης ενέργειας.
Διότι ο λόγος για τον οποίο επιδιώκεται χρόνια τώρα η εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης στην ελληνική αγορά είναι ακριβώς για να συγκρατηθούν οι περικοπές που πλήττουν τη βιωσιμότητα των «πράσινων» επενδύσεων. Είναι ο μόνος τρόπος ώστε η ενέργεια που σήμερα «πετιέται στα σκουπίδια» (πάνω από 1 TWh έως τώρα οι περικοπές, περισσότερες απ' ό,τι όλο το 2024) να αποθηκεύεται και να πωλείται στο ηλεκτρικό σύστημα σε υψηλότερες τιμές τα βράδια, όταν και την έχει ανάγκη.
Εάν επομένως η κυβέρνηση δώσει παράταση, θα κατηγορηθεί από την ίδια την αγορά ότι δεν κάνει το παραμικρό για να αμβλυνθεί η άκρως προβληματική κατάσταση που επικρατεί στον χώρο των ΑΠΕ.
Μήνα - μήνα η «σούμα» των αιτημάτων για ΑΠΕ και μπαταρίες
Τούτων δοθέντων και μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, μικρότεροι και μεγαλύτεροι επενδυτές παίρνουν κάθε μήνα θέση, καταθέτοντας σχετικά αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι όλα αυτά θα γίνουν έργα.
Κοιτάζοντας κανείς τη λίστα, γίνεται εμφανής μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση της αγοράς που έχει στραφεί μαζικά στις μπαταρίες, εγκαταλείποντας το τομέα των νέων έργων ΑΠΕ. Ταυτόχρονα βέβαια καταδεικνύονται και οι συνθήκες υπερβολής που έχουν διαμορφωθεί.
Σε μια χώρα με καθηλωμένη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια στα 7 GW το χρόνο - πλην κάποιων λιγοστών ωρών που αγγίζει τα 11 GW- η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ (κυρίως φωτοβολταϊκά) είναι 16 GW. Επιπλέον 16 GW έχουν όρους σύνδεσης και πάνω από 40 GW προσδοκούν να πάρουν όρους σύνδεσης. Εκ της δεξαμενής αυτών των 40 GW, τα 15 GW προστέθηκαν το τελευταίο ενάμισι χρόνο.
Και στον τομέα των μπαταριών, ακόμη και αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των ειδικών ότι η χώρα θα χρειαστεί συστήματα αποθήκευσης 7-8 GW (δηλαδή πάνω από τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα), τα συσσωρευμένα αιτήματα μόνο τον τελευταίο ενάμισι χρόνο πλησιάζουν τα 20 GW.
- Ιανουάριος 2024: 602 ΜW για ΑΠΕ, 639 ΜW για μπαταρίες
- Φεβρουάριος 2024: 1,3 GW για ΑΠΕ, 1,07 GW για μπαταρίες
- Μάρτιος 2024: 673 ΜW για ΑΠΕ και 566 MW για μπαταρίες
- Απρίλιος 2024: 1,1 GW για ΑΠΕ και 900 ΜW για μπαταρίες
- Μάιος 2024: 721 MW για ΑΠΕ, 913 MW για μπαταρίες
- Ιούνιος 2024: 1,46 GW για ΑΠΕ, 1,25 GW για μπαταρίες
- Ιούλιος 2024: 980 MW για ΑΠΕ, 472 MW για μπαταρίες
- Αύγουστος 2024: 940 MW για ΑΠΕ, 863 MW για μπαταρίες
- Σεπτέμβριος 2024: 1,3 GW για ΑΠΕ, 714 ΜW για μπαταρίες
- Οκτώβριος 2024: 1,1 GW για ΑΠΕ, 800 ΜW για μπαταρίες
- Νοέμβριος 2024: 800 MW για ΑΠΕ, 1,7 GW για μπαταρίες
- Δεκέμβριος 2024: 1,2 GW για ΑΠΕ, 1 GW για μπαταρίες
- Ιανουάριος 2025: 243 MW για ΑΠΕ, 350 MW για μπαταρίες
- Φεβρουάριος 2025: 1,3 GW για ΑΠΕ, 1 GW για μπαταρίες
- Μάρτιος 2025: 507 MW για ΑΠΕ, 659 MW για μπαταρίες
- Απρίλιος 2025: 538 MW για ΑΠΕ, 2,18 GW για μπαταρίες
- Μάιος 2025: 409 MW για ΑΠΕ, 822 MW για μπαταρίες
- Ιούνιος 2025: 405 MW για ΑΠΕ, 2,04 GW για μπαταρίες
- Ιούλιος 2025: 471 MW για ΑΠΕ, 560 MW για μπαταρίες