Το τοπίο των τιμολογίων αλλάζει διαρκώς, η ενεργειακή πραγματικότητα γίνεται όλο και πιο σύνθετη και όλα δείχνουν ότι σύντομα η παλέτα των προϊόντων που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά, θα αποκτήσει ένα ακόμη χρώμα, το «γαλάζιο».
Στο ερώτημα τι ακριβώς θα προσφέρει αυτή η νέα ομάδα, άνθρωποι με γνώση των διεργασιών, εξηγούν ότι θα έρθει να καλύψει το κενό που υπάρχει σήμερα ανάμεσα στα σταθερά («μπλε») και στα κυμαινόμενα («κίτρινα»), ενσωματώνοντας ωστόσο πολλά χαρακτηριστικά της πρώτης κατηγορίας, παρέχοντας δηλαδή στον καταναλωτή ένα σαφή ορίζοντα του τι θα πληρώνει καθ' όλη τη διάρκεια του συμβολαίου του.
Στο νέο γαλάζιο τιμολόγιο ο πελάτης θα καταβάλει ένα σταθερό ποσό χρέωσης το μήνα (π.χ. 20, 40, 60 ευρώ, αναλόγως τη κατανάλωση του), για όλη τη διάρκεια της σύμβασης του, αλλά μόνο για την ενέργεια, όχι για τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις, ωστόσο στο σενάριο που επιλέξει να διακόψει το συμβόλαιο πριν τη λήξη του, θα επιβαρύνεται με ρήτρα πρόωρης αποχώρησης.
Τέτοια ρήτρα επιτρέπεται σήμερα μόνο στα «μπλε» (βάσει του ευρωπαικού κανονισμού), η φιλοσοφία των οποίων στηρίζεται σε μια σταθερή τιμή ανά κιλοβατώρα, όχι σε ένα σταθερό ποσό μηνιαίας χρέωσης που παραμένει αμετάβλητο έως τη λήξη του συμβολαίου, όπως θα ισχύει στα «γαλάζια».
Στη πράξη, το νέο αυτό χρώμα τιμολογίων που εξετάζει η ΡΑΑΕΥ, θα έρθει να καλύψει όλα εκείνα τα προϊόντα νέας γενιάς που προσανατολίζονται να λανσάρουν αρκετές εταιρείες, και τα οποία παρ’ ότι έχουν χαρακτηριστικά σταθερών, δεν ανήκουν ούτε στα μπλε, αλλά ούτε και στα κυμαινόμενα. Δεν συνδέονται δηλαδή με το δείκτη της χονδρεμπορικής αγοράς.
Τα βασικά του χαρακτηριστικά
Συνοψίζοντας, το «γαλάζιο» θα αφορά προϊόντα με σταθερό ποσό χρέωσης κάθε μήνα για την παρεχόμενη ενέργεια (όχι σταθερή τιμή ανά κιλοβατώρα), ρήτρα πρόωρης αποχώρησης, καθώς και μια διαδικασία εκκαθάρισης στο «τέλος της ημέρας», στη λογική ότι το φιξ προσυμφωνημένο ποσό αφορά μια συγκεκριμένη ποσότητα καταναλισκόμενης ενέργειας. Όχι προφανώς απεριόριστη κατανάλωση.
Δίχως να είναι σαφές πόσο η νέα αυτή τιμολογιακή κατηγορία, θα απλοποιήσει ή θα δυσκολέψει περαιτέρω το «γρίφο» των αποχρώσεων για τους καταναλωτές, πολλές απορίες θα λυθούν όταν πιθανότατα από την επόμενη εβδομάδα, η Αρχή θα βγάλει το σχετικό πλαίσιο σε δημόσια διαβούλευση. Τα σχόλια και οι παρατηρήσεις που θα προκύψουν από τους προμηθευτές θα κρίνουν και τη τελική μορφή που θα έχει η νέα αυτή ομάδα.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς καλείται να γίνει όλο και πιο ευέλικτο και να προσαρμοστεί σε μια νέα πραγματικότητα, όπου οι πάροχοι εξετάζουν συνεχώς νέα προϊόντα, η γκάμα μεγαλώνει και τα παρεχόμενα τιμολόγια συνδυάζουν όλο και περισσότερες υπηρεσίες, ξεφεύγοντας από τη αμιγή παραδοσιακή δραστηριότητα της παροχής ρεύματος ή φυσικού αερίου.
Η νέα σύνθετη πραγματικότητα
Στο σύντομο μέλλον, για παράδειγμα, ο προμηθευτής θα παράσχει στον πελάτη του υπηρεσίες ενεργειακής αναβάθμισης της κατοικίας του (μονώσεις, κουφώματα, συστήματα θέρμανσης, έξυπνες τεχνολογίες κ.λπ.) και η αποπληρωμή θα γίνεται μέσω του λογαριασμού ρεύματος (ή αερίου) του ωφελούμενου.
Τόσο μέσω του ποσού της ετήσιας εξοικονόμησης που θα επιτυγχάνεται, όσο και μέσω της καταβολής μηνιαίων δόσεων, όπως ακριβώς συμβαίνει με ένα τραπεζικό δάνειο, ακολουθώντας τις διεθνείς πρακτικές που έρχονται και στην ελληνική αγορά.
Η νέα «γαλάζια» κατηγορία που εξετάζει η ΡΑΑΕΥ, δεν θα κινείται, προς ώρας τουλάχιστον, στη παραπάνω λογική, όπως λένε πηγές της Αρχής. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι κατά τη διαβούλευση για τη νέα αυτή ομάδα ή σε δεύτερο χρόνο κατά την έκδοση κάποιας άλλης κατηγορίας, δεν θα προκύψει ένα παρόμοιο μοντέλο.
Στη νέα αυτή καινούργια πραγματικότητα αναφέρεται και ο «Οδικός Χάρτης για την Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Κτίρια», που είχε βγει πρόσφατα σε διαβούλευση από το ΥΠΕΝ, βάζοντας στο παιχνίδι των ενεργειακών αναβαθμίσεων, πέραν των εξιδικευμένων ενεργειακών εταιρειών (Energy service companies - ESCOs) και τους παρόχους που θα αναλαμβάνουν, για λογαριασμό του πελάτη τους, όλη τη διαδικασία. Από το στάδιο της αίτησης μέχρι την αποπεράτωση των εργασιών, παρακάμπτοντας σειρά γραφειοκρατικών εμποδίων.
Το περίγραμμα του νέου μοντέλου προβλέπει ότι οι πάροχοι, μέσω μιας χρηματοδοτικής σύμβασης με τον καταναλωτή που θυμίζει εν πολλοίς τραπεζικό δανεισμό, θα υλοποιούν τις όποιες παρεμβάσεις στο σπίτι, η αποπληρωμή των οποίων θα γίνεται μέσω των λογαριασμών
Εάν, για παράδειγμα, αυτές οδηγούν σε ετήσια εξοικονόμηση 300-400 ευρώ, ένα μέρος θα το καρπώνεται ο πελάτης και το άλλο θα είναι η αμοιβή της εταιρείας. Εάν συμμετέχει και ο ίδιος ο καταναλωτής στη δαπάνη, προφανώς θα έχει μεγαλύτερο ετήσιο όφελος.
Το σύνολο των δόσεων και η συχνότητά τους, το αν θα είναι μηνιαία ή όχι, οι εφάπαξ επιβαρύνσεις και το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης, τα πάντα θα εξαρτώνται από την εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας. Τα παραπάνω, μαζί φυσικά με μια εκτίμηση για τη συνεπαγόμενη μείωση του ενεργειακού κόστους, θα περιγράφονται αναλυτικά στη σύμβαση, μαζί με τον τρόπο αποπληρωμής, τις ενδεχόμενες εξασφαλίσεις του παρόχου, τον πίνακα καταβολών και τις όποιες άλλες επιβαρύνσεις.